Kamunun alım ihalelerinde yabancı payı 10'a katlandı

ANKARA - Kamunun alım ihalelerinde yabancılara kesenin ağzı açıldı. Kamu İhale Kurumu (KİK) geçen yıl 40 milyar YTL değerinde kamu alım ihalesi gerçekleştirirken, bunun 22 milyar YTL'si yabancılara açıldı. Yabancıların ihalelerden aldığı tutar, 2006'da toplam 601 milyon 694 bin YTL iken 2007'nin ilk 9 aylık döneminde 5 milyar 550 milyon 418 bin YTL'ye çıktı. Kamu İhale Kurumu'nun geçen yılın istatistiklerinde ihalelerde yabancı payındaki artışa dikkat çekildi. Borsada ve bankacılık sektöründe giderek tırmanışa geçen yabancı payı kendini kamunun alım ihalelerinde de göstermeye başladı. Bu doğrultuda 2007 yılının ilk 9 aylık döneminde gerçekleştirilen 98 bin 59 adet kamu alım ihalesinde 21 bin 925 adedi yabancılara açık olarak gerçekleşti. Toplam değeri 22 milyar YTL'yi bulan 21 bin 925 adet kamu ihalesinin büyük bir bölümünü yapım işleri oluşturuyor. Öte yandan, yabancı isteklilere açık olan ihalelerde yerli istekliler lehine fiyat avantajı da sağlandı. Yabancı isteklilere açık olan ihalelerin sayısal olarak yüzde 8,21'inde tutar olarak ise yüzde 23,94'ünde yerli istekliler lehine fiyat avantajı sağlandı. En çok ilgi AB ülkelerinden KİK'in geçen yılın 9 aylık dilimine ilişkin istatistiklerinde, gerçekleştirilen ihalelerin yüzde 56'sı yabancı isteklilere açık olarak düzenlenirken, yabancıya açık olan bu ihalelerin yüzde 81'ini mal alımı, yüzde 16'sını hizmet alımı, yüzde 3'ünü ise yapım işleri oluşturdu. Yüklenicilerin imzaladıkları sözleşmeler doğrultusunda 2006'da yabancıların aldığı kamu ihalelerinin toplam miktarı 601 milyon 694 bin YTL iken bu rakam Eylül 2007 itibarıyla katlanarak 5 milyar 550 milyon 418 bin YTL'ye çıktı. Geçen yıl mal ve hizmet alımına ilişkin ihale tutarları ilk sırada yer alan yabancı firmalar, 2007'de ağırlıklı olarak yapım işlerini üstlendi. Yüklenici uyruklarına bakıldığında kamu ihalelerine en yoğun ilgiyi AB ülkeleri gösterdi. KİK raporunda, "Yabancı uyruklu yüklenicilerin yüklendiği kamu alımları sayısı yüklenici oranına bakıldığında düşük gibi görünmesine rağmen, tutar bazında inceleme yapıldığında 2007'nın dokuz ayında toplam kamu alımı tutarının yüzde 12.17'sine denk gelmektedir" ifadesi yer aldı. 4 bin 977 incelemenin 3 bini uyuşmazlık ile sonuçlandı 2007 yılının ilk 9 ayında KİK toplam 5 bin 200 adet karar alırken, bu kararlarının 4 bin 977 adedi inceleme, 170 adedi düzenleyici ve 53 adedini yönetsel kararlar oluşturdu. 4 bin 977 adet inceleme kararının 3 bin 209 adedini uyuşmazlık kararları, 1 bin 655 adedini ara kararlar ve 113 adedini yargı kararlarına uyma kararları oluşturdu. İtirazlar, hizmet alımlarında yoğunlaştı Geçen yılın ilk 9 ayında kamu alım ihalelerine ilişkin itirazen şikayetlerin büyük bölümü hizmet alımlarına yönelik oldu. 2 bin 723 itirazen şikayet başvurusu üzerine alınan kararların yüzde 59,60'ı hizmet alımlarına, yüzde 21,96'sı mal alımlarına, yüzde 18,44'ü ise yapım işlerine ilişkin gerçekleşti. İtirazen şikayet başvurusunun yüzde 62,43'ü itirazın reddi yönünde, yüzde 26,15'i ihalenin iptal edilmesi, yüzde 11,42'si ise düzeltici işlem yapılması yönünde sonuçlandı. Mal alımı ihalelerine ilişkin yapılan itirazen şikayet başvurularının yüzde 66,89'u ret kararı ile sonuçlanırken, hizmet alımı ihalelerine ilişkin yapılan şikayet başvurularının yüzde 59,95'i, yapım işleri halelerine ilişkin şikayet başvurularının yüzde 65,14'ü ret kararı ile sonuçlandı.