Kredilere sert fren

Birol BOZKURT

Bankaların kredi vermediği haberlerinin çıktığı hafta kredilerde yaşanan yavaşlama rakamlara yansımış görünüyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayımlanan haftalık bültene göre, sektörün kredi hacmi 18 Mayıs itibarıyla 3 milyar 793 milyon lira azaldı.

Söz konusu dönemde toplam kredi hacmi 9 trilyon 67 milyar 851 milyon liradan 9 trilyon 64 milyar 58 milyon liraya geriledi. Bankacılık sektöründeki toplam mevduat (bankalararası dahil), geçen hafta 40 milyar 446 milyon lira azaldı. Söz konusu haftada yüzde 0,4 azalan bankacılık sektörü toplam mevduatı, 10 trilyon 365 milyar 391 milyon lira oldu.

TL ticari kredilerde 9 milyar liralık düşüş

Söz konusu dönemde TL ticari krediler 4 trilyon 485 milyar liradan 4 trilyon 476 milyar liraya geriledi.

Yabancı parayla beraber toplam ticari krediler 18 Mayıs haftasında 7 trilyon 44 milyon liradan 7 trilyon 36 milyar liraya düştü. Aynı hafta taksitli ticari kredilerin tutarı da 5 milyar 566 milyon lira azalarak 1 trilyon 102 milyar 771 milyon liraya indi. İşyeri kredileri 16 milyar 683 milyon liradan 16 milyar 561 milyon liraya, taşıt kredileri 123 milyar 845 milyon liradan, 122 milyar 238 milyon liraya geriledi.

Ticari kredilerde en dikkat çekici düşüşlerden birisi de ihtiyaç tarafında oldu. Geçen hafta ihtiyaç kredileri 667 milyon 727 milyon liradan, 663 milyar 651 milyon liraya düştü. Bankaların bireysel kredi kartı alacakları da 275 milyon lira artarak 670 milyar 284 milyon lira oldu. Bireysel kredi kartı alacaklarının 360 milyar 353 milyon lirası taksitli, 309 milyar 931 milyon lirası taksitsiz oldu.

Tüketici kredileri 1,4 trilyon lira oldu

Verilere göre, tüketici kredileri tutarı, 18 Mayıs itibarıyla 4 milyar 455 milyon lira artışla 1 trilyon 357 milyar 735 milyon liraya yükseldi. Tüketici kredileri 1 trilyon 353,3 milyar TL'den 1 trilyon 357,7 milyar TL'ye çıktı. Söz konusu kredilerin 427 milyar 116 milyon lirası konut, 78 milyar 496 milyon lirası taşıt ve 852 milyar 123 milyon lirası ihtiyaç kredilerinden oluştu. İhtiyaç kredileri ise 852 milyar 75 milyon dolardan 852 milyar 122 milyon dolara sınırlı bir yükseliş gösterdi. Bireysel kredi kartları ise 670 milyar TL'den 670,3 milyar TL'ye çıktı. Takipteki alacaklar 169,1 milyar TL'den 168,5 milyar TL'ye indi.

KKM'de rekor serisi sürüyor

 KKM hesaplarında 6 Ocak’tan bu yana kesintisiz artış devam ediyor. Kur korumalı mevduat hesapları 18 Mayıs itibariyle 2 trilyon 398,2 milyar TL'ye yükseldi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) haftalık bülteninde yer alan bilgilere göre, kur korumalı TL mevduat ve katılma hesapları 2 trilyon 346,7 milyar TL'den 2 trilyon 398,2 milyar TL'ye çıktı.

Böylece KKM hesapları 1 haftada 51,4 milyar TL artış kaydetti. Dolar cinsinden bakıldığında ise kur korumalı mevduatların 121 milyar doları aştığı görüldü. Kur korumalı mevduatlarda ocak ayından bu yana kesintisiz bir yükseliş ivmesi izlenirken, 14 Mayıs'taki ilk tur seçimleri öncesinde rekor giriş kaydedilmişti.

Döviz mevduatları 2.64 milyar dolar azaldı

Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre, bir önceki hafta 185 milyar 642,4 milyon dolar olan yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı 18 Mayıs ile sona eren haftada 183 milyar 5,10 milyon dolara geldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları bir önceki haftaya göre 2 milyar 358,60 milyon dolar azalarak 109 milyar 658,30 milyon dolar, tüzel kişilerin döviz mevduatı 278,70 milyon dolar düşüşle 73 milyar 346,80 milyon dolar oldu.

Yabancı 4 haftada 385 milyon dolar hisse sattı

Merkez Bankası verilerine göre yabancılar 18 Mayıs haftasında 27,6 milyon dolarlık hisse satışı gerçekleştirdi. Böylelikle yabancı yatırımcının net hisse satış serisi dördüncü haftada da devam eti. Böylelikle yabancı yatırımcıların yılbaşından bu yana net hisse satış miktarı son 4 haftada gerçekleşen hisse satışının değeri de 385 milyon dolara ulaştı.

Net rezervler 21 yıl sonra ilk kez negatif

Merkez Bankası’nın net uluslararası rezervleri gerilemeye devam ediyor. Geçtiğimiz hafta 2 milyar 326 milyon dolar olan Merkez Bankası net rezervleri Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turundan sonra devam eden döviz talebine paralel olarak 2.48 milyar dolar daha azalarak 19 Mayıs itibarıyla -151.3 milyon dolara geriledi. En son 1 Şubat 2002 tarihinde net rezervler -1,98 milyar dolar ile eksi seviyesini görmüştü.

Merkez Bankası’nın net rezervleri seçimlerin ilk turundan önceki haftada da 4.45 milyar dolar ile keskin düşüş kaydetmişti. Net rezervler böylece yılın başından beri geçen 20 haftanın 14'ünde geriledi. Yıl başından bu yana net rezervlerdeki toplam düşüş 27.7 milyar doları buldu. Döviz rezervleri geçen hafta bir önceki haftaya göre 1,99 milyar dolar, altın rezervleri 1 milyar 547 milyon dolar düşüş gösterdi.

TCMB verilerine göre, geçtiğimiz hafta 60 milyar 412 milyon dolar olan döviz rezervleri, 18 Mayıs ile sona eren haftada 58 milyar 825 milyon dolara indi. TCMB altın rezervleri 44 milyar 312 milyon dolardan, 42 milyar 765 milyon dolar seviyesine geriledi. Böylece TCMB rezervleri bir önceki hafta 105 milyar 127 milyon dolar seviyesindeyken, 101 milyar 590 milyon dolar seviyesine indi.

Merkez Bankası faizi sabit bıraktı

Merkez Bankası cumhurbaşkanlığı seçimlerinin iki turu arasına denk gelen Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında politika faizini tahminlere paralel olarak %8.5'te sabit tuttu. PPK metini de bir önceki karar ile oldukça benzer yayımlandı.

PPK metninde, "Sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal koşulların destekleyici olması deprem sonrasında daha da önemli hale gelmiştir. Bu çerçevede Kurul, politika faizinin sabit tutulmasına karar vermiştir. Kurul, para politikası duruşunun fiyat istikrarı ve finansal istikrarı koruyarak deprem sonrası gerekli toparlanmayı desteklemek için yeterli olduğu görüşündedir" denildi.

Enflasyonun seviyesinde ve eğiliminde iyileşmeler görülmeye başlandığını belirten TCMB, depremin yol açtığı arz-talep dengesizliklerinin enflasyon üzerindeki etkilerini de yakından izlediğini söyledi. Güncel verilerin deprem bölgesinde ekonomik faaliyetin beklenenden hızlı toparlandığını gösterdiğini belirten TCMB orta vadede depremin Türkiye ekonomisinin performansı üzerinde kalıcı bir etkide bulunmayacağını belirtti.