Merkez Bankasından 'risk izleme rehberi'

Mehmet KAYA

ANKARA - Merkez Bankası 2018 3. Enflasyon Raporunda, risk bölümünü genişletti. Banka hangi risk gerçekleşirse ne adım atacağını belirttiği raporda ayrıntılı bir tablo vererek risklerin hangi kanalları etkileyeceğini ve risk ölçümü için hangi göstergeleri izleyeceğini de duyurdu.

Banka böylece, gelişmelere izleyen herkesin Bankanın atacağı adımları önceden ölçebilmesine olanak sağladı. Merkez Bankası Başkanı Çetinkaya raporu tanıtırken de riskler bölümüne “özel vurgu” yaptı.

Merkez Bankasının saydığı riskler ve olası tepkileri şöyle: 

• Para ve maliye politikası eşgüdümünün etkinliğine dair riskler: Merkez Bankası tepkisi: İlave sıkılaştırma. 

• Fiyatlama davranışı ve beklenti oluşumunda bozulma. Merkez Bankası Tepkisi: Daha uzun süreyle ilave sıkılaştırma.

• Gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarının zayıflaması. Merkez Bankası Tepkisi: İlave sıkılaştırma. 

• Finansal piyasalarda yurt içi kaynaklı oynaklıkların sürmesi. 

• Banka kredilerindeki arz yönlü sıkılaşmanın belirginleşmesi.

Merkez Bankası Tepkisi: Böyle bir durumda, finansal koşulların verimsiz bir sıkılaşma döngüsüne girmesini önlemek amacıyla uygulanacak politika bileşimi büyük önem kazanmaktadır. Özellikle bilanço etkilerini sınırlayacak finansal sektör politikaları ile enflasyonu gözeten para politikası arasında sağlanacak güçlü bir koordinasyon politikaların etkinliğini artıracaktır. 

• Küresel ölçekte korumacı ticaret politikalarının iktisadi faaliyet, ticaret hacmi ve fiyatlar üzerinde olumsuz etkide bulunması. (Enflasyonu düşürücü etki edecektir.)

Merkez Bankası Tepkisi: (Ticaret savaşına) Taraf ülkelerde para politikaları sıkılaştırılabilecek ve küresel risk iştahı gerileyebilecektir. Böyle bir durumda Türk lirasında görülmesi muhtemel bir değer kaybı, enflasyon üzerindeki yansıması ölçüsünde bir para politikası tepkisi gerektirecektir.

• Ham petrol ithalat fiyatlarının yükselmesi ve gıda fiyatlarındaki yükselişin devam etmesi.

Merkez Bankası Tepkisi: TCMB’nin para politikası tepkisi, söz konusu risklerin enflasyon üzerindeki doğrudan ve ikincil etkileri değerlendirilerek, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışında gözlenebilecek bozulmayı kontrol altında tutacak şekilde belirlenecektir.

Yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 13.4'e yükseldi