Milli Yüksek Hızlı Tren üretimi için ihale süreci başlıyor

SONER CAVKAYTAR

Türkiye Lokomotif Sanayii AŞ (Tülomsaş), YHT üretimi hedefini gerçekleştirmeye bir adım daha yaklaştı. İhale şartnamesine göre YHT üretiminde teknoloji transfer merkezi ve yerli ana araç üreticisi olarak Tülomsaş belirlendi. YHT üretimine ilişkin ön yeterlilik ihalesi ilanı Kamu İhale Bülteni’nde yayımlandı. 25 Ocak 2018 tarihinde yapılacak ön yeterlilik için Alstom, Talgo, Hyundai Rotem, Caf, Stadler, Hitachi, Bombardier, Siemens gibi dünya devlerinin başvurması bekleniyor.

TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından Sanayi İşbirliği Yönetmeliği kapsamında toplam 96 adet YHT Yüksek Hızlı Tren üretimi için ön yeterlilik ihalesi ilanı 23 Kasım 2017 tarihinde Kamu İhale Bülteni’nde yayınlandı. Projede teknoloji transfer merkezi ve yerli ana araç üreticisi olarak Tülomsaş belirlenirken, ön yeterlilik değerlendirmesi için son tarih 25 Ocak 2018 tarihi olarak ilan edildi. Ön yeterlilik sonrası ihalenin 2018 yılı içinde yapılması bekleniyor.

İhale ilanında yer alan bilgiye göre yerli üretim ve test tesisi kurulumu Eskişehir’de yapılacak. İhaleyi kazanan firma YHT üretimine ilişkin tüm birikimini teknoloji transferi yoluyla Tülomsaş’a aktaracak. Saatte 250 km hıza sahip YHT setlerinin üretimi teknoloji transferi ile üç aşamada gerçekleştirilecek. İlk aşamada 20 adet YHT seti yüzde 10 yerlilik oranıyla üretilmiş olarak ithal edilecek, ikinci aşamada 60 adeti yüzde 53 yerlilik oranıyla Tülomsaş’ta, üçüncü aşamada özgün bir tasarıma sahip olacak milli YHT setleri yüzde 74 yerlilik oranıyla yine Tülomsaş tesislerinde üretilecek. Böylelikle Türkiye yeni nesil YHT teknolojisine sahip olacak. Üretilecek araçların tüm AB ülkelerinde çalışmasına imkan verecek olan Karşılıklı İşletilebilirlik Teknik Şartnamesi’ne sahip olması öngörülüyor.

Proje ile milli YHT’lerin tüm haklarına sahip olunacak ve herhangi bir kısıtlama olmaksızın yurtdışına satış olanağı da elde edilecek. Önümüzdeki yıllarda işletmeye açılması planlanan YHT hatlarındaki araç ihtiyacını karşılayacak olan projede demiryolu işletmecisi TCDD Taşımacılık AŞ olacak.

İthal edilse 3.2 milyon euro ödenecekti

Kamu İhale Bülteni’nde yer alan bilgilere göre 25 Ocak 2018 tarihindeki ön yeterlilik değerlendirmesinde adaylardan 300 milyon euro tutarında bankalar nezdinde kullanılmamış nakdi, gayrinakdi kredi ya da kısıtlama bulunmayan mevduatı gösteren banka referans mektubu isteniyor. İhale kapsamında iki adet tam ölçekli ve hareketli YHT simulatörünün yanı sıra, çeşitli yedek malzeme temini de gerçekleştirilecek.

Her biri 34 milyon euro değerinde olan YHT setleri ithal edilseydi toplam 3 milyar 264 milyon euro gibi bir rakam ödenecekti. YHT setlerinin teknoloji transferi yoluyla ve giderek artırılan yerlilik oranıyla Eskişehir’de üretilmesi ile önemli döviz tasarrufu yapılması hedefleniyor.

Milli elektrikli lokomotifle 4 milyar dolarlık tasarruf hedefi

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, milli üretim seferberliği kapsamında ilk ana hat milli elektrikli lokomotif E-5000’in tasarım ve üretim projesine başlandığını söyledi. Daha önce başlatılan milli dizel tren seti, milli dizel motoru, E-1000 milli elektrikli lokomotifi, milli yük vagonu ve milli sinyal sistemi gibi projelerin başarıyla hayata geçirildiğine işaret eden Arslan, E-5000 Ana Hat Milli Elektrikli Lokomotifi Projesi’ni de kısa zamanda tamamlamayı planladıklarını bildirdi.

Arslan, projede 22’si akademisyen ve 140’ı mühendis olmak üzere 162 kişilik ekibin görev aldığını dile getirdi. Söz konusu lokomotifi, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi ve İstanbul Teknik Üniversitesi iş birliğiyle TCDD Genel Müdürlüğünün bağlı ortaklığı TÜLOMSAŞ tarafından üreteceklerini vurgulayan Arslan, “Lokomotif, TCDD’nin ihtiyaçlarını karşılamak üzere modern AC sürüş sistemine ve 5000 kilovat gücüne sahip olacak. Saatte 160 kilometre hıza ulaşabilecek şekilde ve Avrupa Karşılıklı İşletilebilirlik Yönetmeliği gerekliliklerine uygun tasarımı ve prototip üretimi yapılacak” diye konuştu.

“Projenin 4 yıl sürmesi planlanıyor”

Arslan, 1 Ekim’de başladıkları projenin sertifikasyon ve testlerle 4 yıl sürmesini planladıklarını anlattı. E-5000 milli elektrikli lokomotifinin tamamlandığında, çekiş ve kontrol sistemleriyle Türkiye’de tasarlanan ve üretilen en güçlü demiryolu aracı olacağına dikkati çeken Arslan, prototip üretiminin ardından ilk aşamada TCDD Genel Müdürlüğü’nün 20 adetlik siparişinin karşılanacağını söyledi. Arslan, TCDD Genel Müdürlüğünün 2023 yılına kadar temin etmeyi planladığı 500 lokomotifin alım, bakım ve onarım maliyetleri dikkate alındığında, E-5000 Milli Elektrikli Lokomotif Projesi ile 30 yılda 4 milyar dolar tasarruf sağlanacağını kaydetti.