Milyarlarca dolarlık projelerde son durum

Meltem GÜNDÜZ

ANKARA - Ulaştırma Bakanlığı, birçok büyük projenin hizmete gireceği, yeni dev yatırımların başlayacağı yıl olması nedeniyle 2013'ü ulaştırmada dönüm noktası olarak nitelendiriyor. 150 milyon yolcu kapasiteli 3. Havalimanı’nın yapımına başlanırken, 6 milyar dolarlık 3. köprünün temeli atıldı. Marmaray, 29 Ekim'de iki kıtayı birleştirecek. 
İstanbul’un iki yakasını deniz altından birleştirecek Marmaray projesinde önümüzdeki ay test sürüşleri başlayacak. 9 milyar dolarlık projede kaba inşaat tamamlanırken, mimari ve elektro-mekanik işler devam ediyor. İki kıtayı birleştirecek ray montajları yapıldı.Önümüzdeki ay test sürüşleri başlayacak. Marmaray’da bir bilet ile seyahat edilebilecek. 76.6 kilometre uzunluğundaki Marmaray Projesi 4 sözleşmeden (Müşavirlik Hizmetleri, Boğaz Geçişi-BC1, Banliyö Hatlarının İyileştirilmesi-CR3 ve Demiryolu Aracı İmali-CR2) oluşuyor. 29 Ekim 2013’te Ayrılıkçeşme-Kazlıçeşme arasında 13.6 kilometre uzunluğundaki Boğaz Geçiş Kesimi ile Gebze-Pendik arası 20 kilometre uzunluğundaki şehirlerarası yolcu/yük tren hattının açılması planlanıyor. 
Ankara-Eskişehir ve Ankara-Konya hızlı tren projelerinin ardından Ankara-İstanbul hızlı tren projesinde de sona yaklaşılıyor. Proje kapsamında 30 kilometrelik tünel, 10 kilometrenin üzerinde de viyadükler tamamlanırken, balast yapımı, travers konulması ve ray döşenmesi işlemleri devam ediyor. Altyapıda yüzde 95, üstyapıda yüzde 35 seviyesinde gerçekleşme sağlanan proje çerçevesinde bine yakın makine ve 2 bin 600 kişi çalışıyor. Projede ayrıca Köseköy’den, Sapanca’dan sonra İzmit’e kadar da ayrı bir çalışma daha yapılıyor. 533 kilometrelik Ankara-İstanbul hızlı tren güzergahı önümüzdeki günlerde hizmete girecek şekilde hazır hale gelecek ve test sürüşleri başlayacak. Hattın açılışı 29 Ekim’de Marmaray Projesi ile birlikte yapılacak. 

Hızlı trene 12 milyar dolar 
Ankara-İstanbul hızlı tren hattı tamamlandığında Gebze'de Marmaray ile entegre olarak Avrupa ile kesintisiz yolcu ve yük taşımacılığı yapılacak. 533 km'lik Ankara-İstanbul YHT projesinin tamamlanmasıyla yüzde 10 olan demiryolu yolcu payının yüzde 78’e yükseleceği hesaplanıyor.
2023 yılına kadar 2 bin 197 km hızlı tren hattı yapacak olan demiryolları, 74 adet hızlı tren seti dahil 12 milyar dolar harcayacak. İstanbul hızlı tren hatlarının tamamlanmasıyla yılda toplam 40 milyon yolcu taşınacak. Yıllık gelir ise 1 milyar 650 milyon dolar olacak. İşletmeden dolayı yılda 403 milyon dolar kar elde edilecek. Ankara-İstanbul arası çift hatlı, elektrikli, sinyalli 250 km hıza uygun hızlı demiryolu inşa edilerek hızlı, güvenli bir ulaşım imkanı yaratılacak. 
Projeler için 2023’e kadar 45 milyar dolarlık bir bütçe ayrıldı. Söz konusu projeler kapsamında Ankara-İstanbul ulaşım süresinin hızlı trenle ilk önce 3 saate daha sonra 1 saate düşürülmesi hedefleniyor. Çin hükümeti ile yapılan çalışmalar sonuç verirse sürat demiryoluyla Bolu üzerinden Ankara-İstanbul arası 1 saate indirilmesi planlanıyor. 

Metrolar yıl sonuna bitecek
Ankaralıların uzun süredir beklediği Ankara metrolarından 15 bin 360 m uzunluğundaki Kızılay-Çayyolu ve 16 bin 590 m uzunluğundaki Batıkent-Sincan hattının açılışı da bu yıl sonunda yapılacak. Tüm metrolarda günde 1 milyon 188 bin yolcu taşıması olmak üzere toplamda günde 3 milyon 564 bin yolcu taşınacak. Ankara metrolarının güncellenmiş fiyatlarıyla 3 milyar 40 milyon lira maliyet beklentisi bulunuyor. Ankara'da metro hattını Esenboğa Havalimanı'na bağlamak için yıl sonuna kadar projeler tamamlanacak, gelecek sene de hattın yapımı için harekete geçilecek. 

3. köprü çalışmaları hızlandı
İstanbul Boğazı’na yapılacak 3. köprü için çalışmalar tüm hızıyla sürüyor. 4,5 milyar liralık dev köprünün temeli 29 Mayıs’ta atılırken, Köprü ayakları ve istinat duvarlarının yapılacağı noktaları belirlemek için toplam 48 noktada sondaj yapıldı. Alınan zemin örneklerinin incelenmesi sonrasında bütün noktaların köprü ayaklarını dikmek için elverişli olduğu sonucu ortaya çıktı. 2015 yılında tamamlanması planlanan İstanbul Boğazı'na kurulacak üçüncü köprü, Kuzey Marmara Otoyolu ile entegre hale getirilerek Garipçe-Poyrazköy hattındaki geçişi sağlayacak. Köprü ile birlikte köprünün Avrupa ve Asya yakasındaki toplam 60 kilometrelik yol ile bağlantı yollarını ise ‘yap-işlet-devret' yöntemiyle İçtaş-Astaldi ortaklığı yapacak. Geri kalan yolları ise devlet kendi bütçe ve imkânlarıyla eşzamanlı olarak bitirecek. Proje, bağlantı yollarıyla toplam 95 kilometrelik uzunluğa sahip olacak.

Körfez geçişi 6 dakika
İzmir’i İstanbul’a bağlayacak Gebze-İzmir Otoyol Projesi’nin en önemli bölümünü İzmit Körfez Geçiş Köprüsü oluşturuyor. Tamamlandığında dünyanın en uzun ikinci köprüsü olacak Körfez Geçiş Köprüsü’nü inşa edecek Japon IHI şirketi, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ile Haliç Köprüsü’nün yapımını da üslenmişti. Proje ile 377 kilometre otoyol ve 44 kilometre bağlantı yolu, 30 viyadük, 4 tünel, 209 köprü yapılacak. 3 kilometre asma köprünün bulunacağı proje, yolu 140 kilometre kısaltıp İzmir-İstanbul arası ulaşımını 3.54 saate, Körfez geçişini 6 dakikaya indirecek. Taşıtların yakıt ve bakım giderleri 870 milyon lira azalacak. Bursa'ya kadar olan bölüm ile İzmir’in 50 kilometrelik etabı 2015’in ilk yarısında, tamamı ise 2016 sonuna kadar bitirilecek. 

3. havalimanı inşaatına bir yıl içinde başlanması hedefleniyor
İstanbul’a yapılacak 3. Havalimanı’nın inşaat çalışmalarına 1 yıl içinde başlanması bekleniyor. İlk etap yatırımların başlaması ile birlikte, inşaat süresince yılda ortalama 80 bin kişiye istihdam sağlanacak. Havalimanının hizmete girmesi ile birlikte de yıllık ortalama 120 bin kişiye iş imkanı doğacak. Dünyanın en büyük uçağı Airbus A380’e uygun olacak havalimanı 77 kilometrekarelik alanı dünya'nın beşinci büyük havalimanı olacak. Üçüncü havalimanı 2017 yılında hizmete açılacak. 

Çandarlı limanı 15 bin kişiye istihdam sağlayacak

Yapımı tamamlanınca dünyanın en büyük 10’uncu limanı, Türkiye’nin en büyük limanı olacak Çandarlı Limanı’nın altyapı işlerinin 2013 içinde tamamlanması ve üst yapı işlerine başlanması planlanıyor. Yüzde 70 oranında fiziki gerçekleşmesi sağlanan Çandarlı Limanı için 900 metrelik dalgakıran yapıldı. 200 bin tonun üzerindeki gemilerin yanaşabileceği limana ilk geminin bu yıl içerisinde yanaşması planlanıyor. 15 bin kişiye istihdam sağlaması planlanan liman, İzmir'e yıllık 700 milyon lira gelir getirecek.