Müteahhitlerimizin en çok iş yaptığı 7’nci ülke Katar

Filiz COŞKUN

ANKARA-Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Mısır ve Yemen’in Katar ile tüm ilişkilerini kesmesi, ekonomik büyüklüğü nüfusuna göre daha fazla olan ülkede şok etkisi yarattı. Gelişmelere şimdilik uzaktan bakan Türkiye’nin hem Katar ile hem de Katar’la ilişkilerini kesen ülkelerle özellikle müteahhitlik hizmetleri yönünden ilişkileri çok ileri düzeyde bulunuyor.

Son olarak 2022 Dünya Kupası organizasyonunu üstlenerek adından söz ettiren Katar’da bu tarihe kadar toplam 150 milyar dolarlık yatırım öngörülüyor. Çoğunluğunu stat ve diğer altyapı projelerinin oluşturduğu dev yatırımların, özellikle malzeme yönünde yaşanacak sıkıntıya bağlı olarak tamamlanmasında sorun olabileceği ifade ediliyor. Çünkü, Katar’da yapılacak projelerde kullanılacak malzemelerin büyük kısmı diplomatik ilişkileri kesme yanı sıra sınır kapısını da kapatan Suudi Arabistan’dan geliyor.

Dünyanın en büyük yurt dışı müteahhitlik firmaları arasında Çin ile birlikte ilk sıralarda yer alan Türk müteahhitlik sektörü, Katar’da çok büyük projelere imza atmış durumda. 1972 yılından bu yana yurt dışında 342 milyar dolarlık proje üstlenilirken, Katar’da gerçekleştirilen 128 projenin tutarı 14 milyar 188 milyon dolara ulaştı. Bu veriler ışığında Katar, 1972 yılından bu yana Türk şirketlerin en çok iş üstlendiği 7’nci ülke oldu.

Uzun vadeli ortalamalarda üst sırada yer alan Katar, geride bıraktığımız 2016 yılında ise üstlenilen 2 milyar 416 milyon dolarlık proje ile ilk sırada yer aldı. Katar ile ilişkilerini kesen ülkelerden 3 tanesi ise 2016’da en çok iş üstlendiğimiz 10 ülke arasında yer alıyor. Bunlardan Suudi Arabistan, 867.5 milyon dolarla ikinci, Bahreyn 789.2 milyon dolarla dördüncü, Birleşik Arap Emirlikleri ise 634.4 milyon dolarla beşinci sırada yer alıyor. Başka bir ifade ile Türk müteahhitleri 2016 yılında yurt dışında toplam 12 milyar 532 milyon dolarlık proje üstlenirken, bunun 4 milyar 707 milyon dolarlık kısmı, Katar ve bu ülke ile ilişkilerini kesen ülkelerde gerçekleştiriliyor.

Katar’da Türk şirketleri başta metro ve stadyumlar olmak üzere çok sayıda altyapı ve üstyapı projelerine imza atmış durumdalar.

Her ne kadar fiyatları düşse de petrol gelirlerinin de etkisiyle kişi başına düşen milli gelir bakımından dünyada ilk sıralarda yer alan Katar’da ekonominin son gelişmelerden büyük ölçüde etkilenmesi bekleniyor.

Özellikle 2022 Dünya Kupası’na hazırlanan Katar’da 2 milyon civarındaki nüfusun yarısı başkent Doha’da yaşıyor. Ancak nüfusun önemli bir kısmını, Pakistan, Hindistan, İran ve diğer Orta Doğu ülkelerinden gelen gençler oluşturuyor.

Dünyanın 8’inci petrol ihracatçısı olması yanı sıra en büyük LNG ihracatçısı olan Katar, bölgede oluşturulan yeni ekonomik birliğin de kilit ülkelerinden birisi durumunda.

Körfez İşbirliği Konseyi (Gulf Co-operation Couincil - GCC) üyesi olan Katar, aynı zamanda Suudi Arabistan, Kuveyt, Bahreyn, Oman ve Birleşik Arap Emirlikleri ile gümrük birliği içinde. 2009 yılında ise bu ülkeler arasında parasal birliğe geçiş yönünde anlaşma imzalanarak çalışmalara başlanmıştı. Yaşanan son gelişmelerin doğal sonucu olarak, gümrük birliği ve parasal birlik çalışmalarının bir süreliğine askıya alınabileceği dile getiriliyor.

Petrol fiyatlarının yüksek seyrettiği dönemde çift haneli büyüme rakamlarına ulaşan Katar’da ekonominin çeşitlendirilmesi hedefi kapsamında; ulaştırma, haberleşme ve diğer imalat sanayiinin de öne çıkmaya başladığı ifade ediliyor.

Önemli Amerikan üniversitelerinin kampüslerinin de yer aldığı Katar, bugüne kadar 2006 Asya Oyunları ve 2011 Asya Kupası gibi iki önemli organizasyona da imza atmış durumda.

Doha Limanı’nın yetersiz kapasitesi sebebiyle zaten yüksek olan inşaat malzemesi fiyatlarının, Suudi Arabistan’ın da sınır geçişlerini kapatmasının ardından daha da yükselmesi bekleniyor.