Nobel ödüllü iktisatçı Prof. Josep Stiglitz: Sermaye kazançları gözden geçirilmeli

ANKARA - Nobel ödülü sahibi, ünlü ABD'li iktisatçı Prof. Josep Stiglitz, sermaye kazançlarından daha az vergi alındığına dikkat çekerek bu kazançların en az diğer gelirler gibi vergilendirilmesini istedi. ABD'deki Columbia Üniversitesi öğretim üyelerinden Joseph Stiglitz, İspanya'nın en büyük gazetesi El Pais'de yayımlanan 'Herkes, krize karşı reçete arıyor' başlıklı makalesinde küresel ekonominin yavaşlama dönemine girdiğini, bundan da yoksulların yanısıra orta sınıfların da etkilendiğini belirtti. Stiglitz, "Eğer, ekonomik büyümenin, emlak veya finansal spekülasyona değil, bilimsel ve teknoloji ilerlemeye dayanması isteniyorsa, mali sistemlerin yeniden ayarlanması gerekir. Buna ek olarak gaz ve petrol şirketlerinin olağanüstü kazançlarından da vergi alınmalı" dedi. 'Vergi indirimleri fiyasko' George W. Bush'un başkan seçildiğinde zenginlere yönelik vergi indirimlerinin ABD ekonomisinin tüm sorunlarını çözeceğini söylediğini anımsatan Stiglitz, halbuki bu tür vergi indirimlerinin bir 'fiyasko' olduğunu, ne tasarrufları, ne istihdamı veya büyümeyi teşvik ettiğini kaydetti. Stiglitz, ABD'deki finansal sektörün, insanların ev alımlarında dahil, karşılaştıkları riskleri kontrol etmeye yardımcı olacak ürünleri yaratamadığını belirterek milyonlarca ABD'linin, evleri ile birlikte hayat boyunca biriktirdiklerini kaybetmeleri olasılıkla yüksek olduğuna dikkat çekti. 'ABD'nin başarısının sırrı Teknoloji'de ABD'nin ekonomik başarısının asıl anahtarının teknoloji olduğunu savunan Stiglitz, bu teknolojiye dayalı büyümeden en yararlananların, bilimadamları ya da bunu finanse eden şirketlerin olmadığını kaydetti. Stiglitz, şunları yazdı: "Dünyanın yeni büyüme kaynaklarını düşünmesi gerekir. Eğer, ekonomik büyümenin, emlak veya finansal spekülasyona değil, bilimsel ve teknoloji ilerlemeye dayanması isteniyorsa, mali sistemlerin yeniden ayarlanması gerekir. Wall Street gazinolarında bahis oynayarak gelir sağlayanlar, başka yollardan para kazananlara göre neden daha düşük vergi ödüyor? Sermaye kazançlarından en az normal gelirler kadar vergi alınmalı. (Zaten sermaye gelirleri, çok büyük bir avantaja sahip çünkü kazanç gerçekleşinceye kadar vergilendirilmiyor). Ek olarak gaz ve petrol şirketlerinin olağanüstü kazançlarından da vergi alınmalı." Joseph Stiglitz, eşitsizliğin çoğu ülkelerde artığına göre ekonomik olarak işleri iyi gidenlerin daha çok vergi ödemesinin mantıklı olduğunu belirterek böylece gıda ve enerji fiyatlarındaki aşırı artışların yarattığı gerilimlerin hafifletileceğini savundu. Mevcut krizi, Irak şavaşı ve bioyakıtların tetiklediğini de öne süren Stiglitz, ABD ve AB'nin çifçilerine ödediklerinin büyük sübvansiyonların gelişmeke olan ülkelerdeki tarımı güçleştirdiğini de kaydederken toplam kalkınma yardımındaki tarımın payının da en yüksek düzeyi olan yüzde 17'den yüzde 3'e kadar indiğine, yardım sağlayan kimi donorların da gübre yardımının kaldırılmasını talep ettiğine de dikkat çekti. Yeni bir model Joseph Stiglitz, zengin ülkelerin bu tür çarpıklıklara neden olan tarımsal ve enerji politikaları yok etmezse de azaltması gerektiğini, böylece yoksul ülkelere, gıda üretme kapasitelerini artırmaya yardımcı olacağını da vurguladı. Su ve hava gibi en değerli kaynakların sanki tükenmeyeceği gibi hareket edildiğini kaydeden Stiglitz, "Aslında sadece tüketim ve üretim modellerini yeni bir ekonomik model ile değiştirerek temel kaynaklarda yaşanan öncelikli soruna karşı konulabileceğinin" altını çizdi.