Noterler şirketlerin kuruluş sürecini bir güne indirecek

Ahmet USMAN

İZMİR - Türkiye’de noterlik kurumunda son birkaç yıldır elektronik devrim yaşandığını dile getiren Türkiye Noterler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Uğurlu, bunun en belirgin sonucunun ikinci el araç satışlarında görüldüğünü, daha önce yılda 1.4 milyon olan ikinci el araç satış tescilinin, bu sayede 4.7 milyona çıktığını vurguladı. Uğurlu aynı şekilde mirasçılık belgesi ve elektronik ortamda defter ve belge onay işlemlerinin bildirimi projesinde de büyük başarı yakalandığını söyledi. Uğurlu, benzer bir çalışma ile şirket kuruluş süresini bir güne indirmeyi hedeflediklerini dile getirdi.

1972’de yürürlüğe giren Noterlik Kanunu’na göre noterliğin bir kamu hizmeti olduğunu hatırlatan Uğurlu, “Buna göre noter de yasal yetkilidir. Türkiye’de toplam bin 771 noterlik bulunuyor. Türkiye Noterler Birliği olarak bu kurumları günün koşullarına uygun hale getirmek için çok köklü bir değişim projesi başlattık. Türkiye gibi Latin Noterlik modelini uygulayan 35 Avrupa ülkesini inceleyerek hazırladığımız proje ile vatandaşların noterliklerde geçirdiği zamanı azaltmayı, hizmet kalitesini yükselterek tüm noterlikleri standart hale getirmeyi, ticari hayatı daha da kolaylaştırmayı ve Türkiye’nin 2023 yılı vizyonuna katkı sağlamayı hedefliyoruz” diye konuştu.

Teknolojik gelişmeler ışığında noterlik mevzuatını yenileyeceklerini anlatan Uğurlu, “Tüm noterliklerde hem fiziksel hem de hizmet standardını sağlayacağız. Tüm noterlik işlemlerini elektronik ortamda saklamaya başlıyoruz. Bu Merkezi Arşiv Sistemi sayesinde yakın zamanda tüm noterliklerde yapılan işlemler elektronik olarak da kayıt altına alınacak. Böylece vatandaş yaptığı bir işlemi yıllar sonra bile başka bir noterliğe giderek rahatlıkla bulabilecek. Bu sayede mahkemeler ve paydaş kurum ve kuruluşlar ile yasaların izin verdiği ölçüde elektronik ortamda paylaşım yapılarak özellikle yargı hizmetlerine büyük katkı sağlanacak” dedi.

Elektronik devrim yaşıyoruz

AB üyesi ülkelerin ortak bilgi ve belge paylaşımı ile ilgili olarak noterliklerin altyapısını tamamlama aşamasına geldiklerini vurgulayan Uğurlu, şunları söyledi: “Gayrimenkullere ilişkin işlemler ve mahkemelerin iş yükünün azaltılmasına yönelik noterliklerce yapılabilecek işlemler ile ilgili çalışmalar yapacağız. Değişim Projesi’nin startını bu yıl verdik ama Noterlik Kurumu’nun son birkaç yıldır bir elektronik devrim yaşıyor. Bunun vatandaşa ve kamuoyuna olan yansımasının da fevkalade iyi olduğunu görüyoruz. Türkiye Noterler Birliği olarak güvence altına aldığımız işlerde ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği yaparak, elektronik ortamda bu kurumlarla entegrasyon sağlıyoruz. Böylece vatandaş kapı kapı dolaşmaktan kurtulup sadece notere giderek işini yapabiliyor.”  

Yılda 4.7 milyon araçlık işlem yapılıyor

Bu kapsamdaki ilk çalışmayı 2010’da Emniyet Genel Müdürlüğü ve Gelir İdaresi Başkanlığı ile birlikte ikinci el araç devir ve tescili konusunda yaptıklarını hatırlatan Uğurlu, “Eski sistemde ikinci el araç satış işlemi yapmak vatandaş için çok zor bir süreçti. Tüm belgeleri ayrı ayrı toplamak gerekiyordu. Şimdi ise alıcı ve satıcı notere geliyor. Noter tüm ilgili birimlere elektronik ortamda bağlı olduğu için işlemi 10 dakika içinde yapıyor. Sistem elektronik ortama taşınınca ikinci el araç satışlarında büyük artış oldu. Eski sistemde yılda ancak 1.4 milyon araç satış ve tescili yapılabilirken bugün bu rakam 4.7 milyonun üzerine çıktı” diye konuştu.

Mirasçılık belgesini 10 dakikada veriyoruz

2011’de Mirasçılık belgesi işlemlerinde de benzer bir uygulama yaptıklarını söyleyen Uğurlu, “Geçmişte mirasçılık belgesi sadece mahkemeler tarafından verilebiliyordu. Ancak yargının üzerindeki iş yükü nedeniyle bir belgenin alınması 3-4 ayı buluyordu. Ekim 2011’den itibaren bu belgeyi verme yetkisi mahkemelerin yanı sıra noterliklere de verildi. Kimlik Paylaşım Sistemi’nde elektronik olarak yapılan sorgulamalar neticesinde mirasçılık belgesini 10 dakikada verebiliyoruz. Şu anda noterliklerde günlük ortalama bin mirasçılık belgesi veriliyor. Böylece Türkiye genelinde verilen yıllık 450 bin adet mirasçılık belgesinin yüzde 70’i noterlikler tarafından verilir hale geldi. Çünkü vatandaş daha kolay olduğu için bu belgeyi noterliklerden almayı tercih ediyor.

Aynı şekilde elektronik ortamda Defter ve Belge Onay İşlemlerinin Bildirimi projemiz de büyük başarı sağladı. 2010’da 2.6 milyon, 2011 yılında 3.9 milyon ve 2012 yılında noterliklerde 5.1 milyon adet elektronik ortamda defter onayı bildirimi gerçekleşti. Bu sistemimize 43 bin 116 mali müşavir ve muhasebeci giriş yapabiliyor” dedi.

Bir hafta süren şirket kuruluşu bir güne düşecek

Noterliklerde yapılan benzer özelliğe sahip işlemleri ilgili kamu kuruluşları ile işbirliği yaparak elektronik ortama taşımayı hedeflediklerine dikkat çeken Uğurlu, “Bu kapsamda şimdi sırada şirket kuruluşu var. Şu anda yaklaşık bir hafta süren ve yorucu bir işlem olan şirket kuruluşunun elektronik ortamda bildirim ve tescili için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı öncülüğünde çalışıyoruz. Yakın zamanda tüm Türkiye’de sadece bir noterliğe giderek, bir günde şirket kurmak mümkün olacak.

Online şirket kuruluşu ile 2011’de 2 bin 150 adet olan sözleşme adedi, 2012 yılında şu an itibariyle 10 bin 19 adete ulaştı. Tüm bunlar kusursuz altyapımız, 40 yıllık bilgi birikimimiz ve deneyimli insan kaynağımız ile sağlandı” dedi.

Yargının üzerindeki yükü hafifletmeye hazırız

Günün koşullarına uygun, hızlı karar alabilen ve hızlı hareket edebilen yepyeni bir Noterlik Kurumu oluşturacaklarını vurgulayan Ahmet Uğurlu, “Bu kapsamda yeni iş alanlarına da talibiz. Mahkemelerin üzerindeki iş yükü her geçen gün artıyor. Çünkü yargıya intikal eden uyuşmazlık sayısı katlanarak büyüyor. Bu da yargının işleyişinin daha da yavaşlamasına neden oluyor. Türkiye Noterler Birliği olarak bin 771 üyemiz ile yargının üzerindeki yükü hafifletmeye adayız. Mevcut durumda sahip olduğumuz Güvenilir Üçüncü Taraf sıfatını, e-dönüşümün sunduğu fırsat ve olanaklarla destekleyerek elektronik ortamda hizmet sunan, elektronik ortama özgü yeni iş ve hizmet modellerini kullanıp klasik iş yapma modellerinin yanı sıra e-iş ve işlemler bakımından da yetkin bir kurum olmayı hedefliyoruz” bilgisini verdi.