"Bir garip altın ticareti"
İSTANBUL - CHP'nin 74. Ekonomik Görünüm Raporu yayınlandı. Raporda, geçen yıl "altın ihracatında" rekor kıran Türkiye'nin bu yıl altın ithalatında rekora koştuğuna dikkat çekilerek, altın ticaretindeki bu "anlaşılması zor" değişimin altındaki "İran kuşkusuna" işaret edildi.
CHP Ekonomi Politikaları Genel Başkan Yardımcılığı'nın Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak'ın koordinasyonunda hazırladığı 74. Ekonomik Görünüm Raporunda, Ağustos Ayı Dış Ticaret Verileri ile yılın ikinci çeyreğindeki Dış Borç Verileri değerlendirildi.
2009'dan bu yana en sert yavaşlama
Ağustos'ta ihracatın, geçen yılın aynı ayına göre, yüzde 12,9 azalarak 11,2 milyar dolara gerilediğinin belirtildiği raporda, ihracatın, 2009 Eylül ayından bu yana, en sert düşüşü Ağustos ayında gösterdiği kaydedildi. CHP'nin raporunda, verilerin ihracatta ciddi bir sıkıntıya işaret ettiği, ithalattaki düşüşe rağmen Ağustos ayında dış ticaret açığının, geçen yılın aynı ayına göre, yüzde 17 artarak 7 milyar dolara çıktığı, 12 aylık dış ticaret açığının ise 94,6 milyar dolara ulaştığı belirtildi.
2012'de altın ihracatı, 2013'te altın ithalatı rekoru kırdık
Raporda "parasal olmayan altın ticareti" ayrı bir başlık altında incelendi. Rapora göre, 2012 yılında İran'dan alınan doğalgazın ödemeleri için gönderilen altınların, "ihracat" gösterilmesiyle Nisan-Kasım döneminde 11,2 milyar dolarla "tüm zamanların altın ihracatı rekorunun" kırılırken, bu yılın ilk 8 ayında ise 12,4 milyar dolarla "tüm zamanların altın ithalatı rekoru" kırıldı. Raporda, "Yılın ilk sekiz ayındaki bu ‘olağanüstü altın ihtiyacının' nereden kaynaklandığını anlamak mümkün değil" denildi.
Olağan şüpheli: İran
Geçmiş yıllarda görülmeyen olağanüstü büyüklükteki altın ithalatının kuşkuları İran üzerine çevirdiğinin belirtildiği raporda, "İran'ın doğal gaz bedeli karşılığını kamu bankalarındaki mevduatlarda tuttuğu artık bir sır değil. Bu paraların Türkiye'de yerleşik İranlı şirketler tarafından altın ithalatı için kullanılması pekâlâ mümkün. Dolayısıyla altın ithalatındaki ilk olağan şüpheli İran görünüyor" değerlendirmesinde bulunuldu.
Altından İran çıkarsa Türkiye'nin başı ağrır
CHP'nin raporunda, Türkiye'nin de Şubat 2013'de Mecliste kabul edilen yasa ile FATF'ın yaptırımından kıl payı kurtulduğu hatırlatılarak, AKP hükümetinin rekor kıran altın ithalatı konusunda doyurucu bir açıklama yapmaması durumunda "Türkiye'nin başının ağrıyabileceği" kaydedildi. İran ve Kuzey Kore, halen OECD'nin Finansal Eylem Görev Gücü'nün(FATF) kara listesinde bulunuyor.
Dış ticaret açığını altın şaşırtıyor
Raporda, 12 aylık altın dahil ve altın hariç dış ticaret açığı arasındaki büyük eğilim farklılıkları da mercek altına alınarak, "Altın hariç dış ticaret açığı 2012'nin Temmuz ayından bu yana ılımlı bir düşüş sergilerken; altın dahil dış ticaret açığı özellikle bu yılın Mart ayından itibaren hızlı bir artış gösteriyor" tespiti yapıldı.