Rusya’ya ihracatta ‘sezon’ uyarısı

Mehmet FİLOĞLU- Yeşim ARDIÇ

İSTANBUL - Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkiler hızla düzelirken, kriz döneminde Rusya’nın Türkiye’ye yönelik başlattığı yaptırımların kalkması ise aynı hızı yakalayamıyor. Vizesiz seyahat, nakliye araçlarına geçiş belgesi verilmesi gibi konular hala çözüm beklerken, yaş meyve sebze konusunda ise kısmı iyileşmeler yaşandı. Sadece narenciye ve sert kabuklu meyvelerde ihracat yasağı kalktı. Türk üreticinin domates ve üzüm gibi ürünlerde yasağın kaldırılması beklentisi karşılanmadı. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de İstanbul’da düzenlenen Türk-Rus 18. Dönem İş Konseyi Toplantısı’nda bu soruna işaret etti. Zeybekci, toplantıda bulunan Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak’tan Rusya’ya döndüğünde bu sorunu çözmesi için girişimlerde bulunmasını istedi. Özellikle üzüm konusuna değinen Zeybekci, sezonunun bitmesine sayılı günler kalan üründe çözüm için acele edilmesini talep etti.

Toplantıda tarım, turizm ve inşaat alanında iki ülkeden iş dünyası ve STK temsilcilerinin konuşmacı olarak yer aldığı oturumlar düzenledi.

STA’nın 2017 ortasında imzalanması hedefleniyor

Bakan Zeybekci, Türkiye ile Rusya’nın birbirini tamamlayan birçok özelliği bulunduğunu, iki ülke arasında rekabetten ziyade tamamlayıcı nitelikte bir ilişki sürdüğünü belirtti. Zeybekci, “Rusya’da her ne yok ise Türkiye’de var. Türkiye’nin Rusya ile bir araya gelmesi, bir artı bir iki değil; bir artı bir beş yapıyor” dedi. Zeybekci, iki ülke arasında Serbest ticaret anlaşmasının yakın zamanda hayata geçirilebileceğine değinerek, “Ticaretin önündeki engellerin kaldırılması konusunda 2017’nin ortasında STA’nın imzalanmasını öngörüyoruz” dedi.

Altyapı ve telekomünikasyonda işbirliği yapılacak

İlişkilerin düzelmesi için Türk tarafına gayretinden dolayı teşekkür eden Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak da, “Yakın bir zamana kadar ülkelerimiz arasındaki ticaret hacmi artıyordu ve böyle bir eğilim devam ediyordu. Ancak trajik olaylar bu dinamiğin bozulmasına sebep oldu. Aşamalı olarak ilişkilerimiz tekrar yapılanıyor. Anlaşmalarla ilişkilerimiz tekrar eski hale gelecek ve daha da artacaktır” değerlendirmesinde bulundu. Novak, hükümet komisyonları arasında mevcut sınırlamalarla ilgili görüşmeler yaptıklarını belirterek, “Aşamalı olarak yakın zamanda ekonomik iş birliğimizi geliştireceğiz. Özellikle nakliye, ulaştırma alanında vize sınırlamaları ve araç sürücüleri konusunda adım atılacak” dedi.

Türkiye ve Rusya arasındaki uçak seferleri, feribot sayılarını artırma konusunu görüştüklerini dile getiren Novak, “Her iki taraf için gelecek vadeden konularda anlaşma sağlanacağını düşünüyorum. Alt yapı, telekomünikasyon alanında iş birliği öngörüyoruz” ifadesini kullandı. Türkiye ve Rusya’nın kuracağı ortak yatırım fonunun iş çevreleri için önemine vurgu yapan Novak şunları kaydetti: “Karşılıklı ödemelerde ulusal para birimlerinin kullanılması da görüşüldü. Petrol, gaz alanında iş birliği söz konusu. Özellikle bilim ve teknoloji, inşaat, eğitim, turizm alanında potansiyelimiz mevcut.”

Gümrük kapıları Rusya ile ticarete hazır

Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, gümrük kapılarının Rusya ile ticaretin artmasıyla oluşacak yoğunluğa hazır olduğunu söyledi. Rusya ile ilişkilerdeki son gelişmelere ilişkin değerlendirmede bulunan Tüfenkci, iki ülke halklarının ortak arzusu çerçevesinde ilişkilerde yeni bir başlangıç yapılmasına karar verildiğini belirtti. Tüfenkci, “Bir dönem 38 milyar dolara ulaşan ikili ticaret hacmiyle en önemli ticari ortaklarımızdan biri olan Rusya, ticaret haminde son dönemde görülen konjonktürel düşüşe rağmen yine başlıca ticaret partnerlerimiz” değerlendirmesinde bulundu. Tüfenkci, ihraç edilen ve kısıtlanan narenciye gibi bazı kalemlerin tekrar Rusya’ya ithalatının önünün açılmasının tam olarak normalleşme sürecinin tamamlanması açısından önemli olduğunu söyledi.

Sürecin hızı normal

DEİK Başkanı Ömer Cihad Vardan toplantıda Rus tarafının adım atmada yavaş davranıp davranmadığı sorusu üzerine, “Rusya’nın tabi ki yapması gereken çok şey var. Ancak sonuçta geç ya da erken biz bunlara çalışmalıyız 2016’yı kaybettiysek en azından 2017’yi kurtarmaya çalışmalıyız” dedi. Türkiye- Rusya İş Konseyi Başkanı Tuncay Özilhan da Rusların attığı adımların samimiyetine inandığını söyledi. Atılan adımların yavaşlığı konusunda ise “Bana geçen yıl ‘İlişkiler bu seviyeye gelecek’ deselerdi buna katılmazdım. Sonuçta onların uçağı düşürüldü ve içlerinde acı var. Bunun geçmesinin zaman olması normal” diye konuştu. Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Başaran Ulusoy ise Rus turistlerin ne zaman geleceği sorusuna “Onların valizleri hazır, eşyaları hazır. Bizim otellerimiz hazır.” dedi. . Öte yandan Rus Sberbank’ın büyük ortağı olduğu Denizbank’ın CEO’su Hakan Ateş de Rus turistlerin Türkiye’deki harcamalarını Ruble olarak yapabilmeleri konusunda çalışmaları olduğunu aktardı.