Sanayi elektriğinde 'tarife' tehlikede

Esra ÖZARAFAT

Elektrik sağlayan tedarikçi firmalarla anlaşamayıp sisteme düşen sanayiciler, EPDK’dan alım fiyatlarına zam yapmasını beklerken, Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ Taslağı ile sarsıldı. Taslağa göre organize sanayi bölgelerinin (OSB) indirimli elektrik almasını sağlayan sanayi tarifesi ve dolayısıyla da tavan fiyat kalkıyor. Yeniden serbest tedarikçilerle anlaşma yoluna gidecek olan OSB’ler tedarikçi bulamamaları halinde yüksek fiyattan elektrik almak zorunda kalacak.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ Taslağı 16 Ekim’de görüşe açıldı. Taslak 31 Ekim günü mesai bitimine kadar kamuoyunun görüş ve değerlendirmelerine açık tutulacak. Yani taslak için yarın akşam son görüşler verilmiş olacak. Sanayi bölgelerinde mevzuatların incelenmesi, taslağın sanayiciye ne kazandıracağı ve ne kaybettireceği konusunda hummalı çalışmalar devam ediyor.

Taslağa göre OSB’lerin indirimli elektrik almasını sağlayan sanayi tarifesi ve dolayısıyla da tavan fiyat kalkıyor. OSB’ler sisteme düşüyor. Yeniden serbest tedarikçilerle anlaşma yoluna gidecek olan OSB’ler tedarikçi bulamamaları halinde yüksek fiyattan elektrik almak zorunda kalacak. Sanayi bölgelerin temsilcilerinin değerlendirmeleri, tüketimi yıllık 1 milyon kWh üzerinde olan tesisler için sıkıntılı bir durum görünmezken, bu limitin altında kalan ‘düşük tüketim grubu’ firmaların enerji maliyetinin yükselmesi nedeniyle OSB’lerde üretim yapmasının bir avantajının kalmayacağı yönünde.

Türkiye’de rüzgar, hidroelektrik, güneş ve doğalgaz gibi kaynaklardan enerji üreten 783 özel sektör katılımcısı bulunuyor. 4 adet de kamu kuruluşu katılımcısı var. Toptan enerji satışı yapan serbest tedarikçi statüsünde ise bir kamu, 156 adet de özel sektör katılımcısı bulunuyor. 21 özel sektör firması ise sadece dağıtım yapıyor. Enerji toptan satış firmaları serbest tedarik çi sayısının geçen yıl 200’ü aşkın olduğunu, ancak enerji politikaları nedeniyle pek çok firmanın kapısına kilit vurmak zorunda kaldığını ifade ediyor. Toptan satış lisansı bulunan özel sektör katılımcısı 156 firmanın ise kaçının portföyünü boşalttığı, kaçının faal durumda olduğu ise bilinmiyor.

Konu OSBÜK gündeminde

Şu anda 20.52 kuruş/ kWh olan tarifenin 24–25 kuruşlara yükseleceği konuşuluyor. Taslakta herhangi bir fiyat belirtilmese de sanayiciler: “Bir rakam belirtilmiyor ama sanayicinin mecbur kaldığında gideceği fiyat çok yüksek. Zam yapılacağı kesin, ama tarife değişikliğiyle zammın üzeri örtülecek. Ama resmiyete zam görünmeyecek. Sanayici ikili anlaşmayla zamlı elektrik almış olacak” diyor. Zam beklentisi ise yüzde 10 ila 15 arasında. Bursalı OSB’ler de derslerini çalışmaya başladı. Yapılacak değerlendirmelerin ardından görüşler Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu’na (OSBÜK) gönderilecek. OSBÜK taslağın OSB’lere faydası ve zararları konusunda bir görüş ortaya koyduktan sonra görüşünü bildirecek.

Sanayi bölgeleri taslağı inceliyor

Demirtaş OSB Bölge Müdürü Serhat Şengül, OSB açısından iki öncelikleri olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Birincisi, bu yapılan değişiklikle elektrik fiyatlarımıza zam gelmesin isteriz. Bu sistemden zarar görmemeliyiz. İkincisi de OSB’lerin sistemine zarar verir mi endişemiz var. OSB’ler olarak tek bir yerden elektrik alıp sanayicimize uygun elektrik veriyoruz. Yeni oluşacak sistem bu sistemi bozar mı, bunları inceliyoruz. ”

Bursa OSB Bölge Müdürü Türker Ertürk de bölge müdürleri komisyonu olarak bölgelerden gelecek geri dönüşlere göre OSBÜK’e görüş bildireceklerini, konunun OSBÜK gündeminde olduğunu söyledi.

Piyasa tavanın kalkmasını zorluyor

Uludağ OSB Başkanı Yunus Aydın da şu anda elektrik fiyatlarını aşağıda tutan tavan fiyat uygulamasının kalkması halinde sanayicinin zarar göreceğini, öte yandan piyasa koşullarının uygulamanın kalkmasını zorunlu kıldığını vurguladı. Aydın, “Tavan fiyat uygulaması kalkarsa fiyatların 25 kuruşun üzerine çıkacağını söyleyebiliriz. Elektrik fiyatlarının artması maliyetlerin de artması anlamına geliyor. Aynı sıkıntı doğalgazda da var. Doğalgazda dolar bazıyla fiyat anlaşması yapan herkes bu yıl büyük zarar etti. Devlet elektriğe de gaza da müdahil olmamalı. Bu, yarar değil, zarar ettirdi. Pek çok OSB sisteme düştü ve yüksek fiyattan elektrik almak durumunda kaldı” dedi.

"Bu zam yapılmazsa piyasa çökecek!"

İMC Elektrik Enerji Toptan Satış Ltd. Şti. Genel Müdürü İbrahim Öztürk: Fiyatlar gerçeği yansıtmıyor. Enerji üretim maliyetleriyle satılan rakamlara baktığınız zaman fiyatlarda kesinlikle bir zam olması gerekiyor. Sürdürülebilir enerjinin kaynağı olan doğalgazdan olan üretimin muhakkak desteklenmesi gerekiyor. Bunun arkasından zam olacak, evet, maliyetleri de etkileyecek ama bu zam da yapılmazsa piyasa çökecek. Bu nedenle taslağı toptan satışçılar olarak destekliyoruz.

"Düşük tüketimli sanayiciyi elektrik çarpacak"

Hasanağa OSB Başkanı Ömer Faruk Korun, enerji politikalarının kısa vadede değişken yapısının sanayiyi zora soktuğunu vurguladı. Korun şunları söyledi: “HOSAB olarak biz, tedarikçi firmanın sözleşme süresi dolmadan, cezai müeyyideleri de göze alarak anlaşmayı feshetmesiyle sisteme düştük ve ardından hukuki süreç başladı. Şimdi EPDK, elektrik tarifelerinde yeni bir düzenlemeye gidiyor. Sanayi elektriğinde tarife açıklanması dönemini bitiriyor. Taslağa göre 1 Nisan 2018’de uygulamaya girecek düzenleme ile ‘yüksek tüketimli’ ve ‘düşük tüketimli’ tüketici grupları oluşturulacak.

Her iki gruba da zam gelmesini bekliyoruz. Ancak düşük tüketimli sanayicilerin tedarikçilerle pazarlık şansı kalmadan sisteme düşecek. Temennimiz sanayi ve OSB’ler için elektrik enerjisi temininde yeni ve yüksek fiyat artışlarının yaratılmaması. Tedarikçiyle yapılacak sözleşme, önceden de önemliydi ancak anladığımız yeni dönemde ‘sözleşmenin süresinin, birim fiyatın gelecek öngörüsüyle hesaplaması’ büyük önem taşıyacak.

Mevcut sistemde, bizler tedarikçiden belirli bir oranlı indirim alıyor, sözleşme bozulursa da başka bir kaynaktan belki ek bir maliyetle, indirimi kaybederek, elektrik sağlayabiliyorduk. Yeni sistemde daha yüksek bir bedelle karşılaşmamayı diliyor ve bekliyoruz. Hepsinden önemlisi, enerji politikalarımızın öngörülebilir olmasını istiyoruz.”