Sanayide çarklar yavaş dönüyor

Naki BAKIR

ANKARA - Gayri safi yurt içi hasılanın (GSYH) temel unsuru ve büyümenin öncü göstergesi olan sanayi üretimi, haziran ayında hız kesti. Sanayi üretimi haziran 2012’de geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2.7 oranında arttı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre sanayide kesintisiz üretim artış dönemi haziranla birlikte 31 aya ulaşmakla birlikte çarklar yavaşladı.

Yılın ilk ayındaki sanayi üretimi artışı ise yüzde 3.1 oranında gerçekleşti. Haziranda, sanayinin belkemiği konumundaki imalat sanayiindeki üretim artışı yüzde1.8’le çok düşük kaldı. Buna karşılık elektrik, gaz ve suda yüzde 9.2, madencilikte de yüzde 4.6 artış kaydedildi.

Ekonomide 2011 sonlarından bu  yana hissedilen genel yavaşlama sürecinde bu yıl ilk çeyrekte yüzde 2.8’a gerileyen sanayi üretim artışı, nisanda yüzde 1.5’e düşmüş, mayısta ise yüzde 5.9’a yükselmişti. Buna göre mayıstaki görece yüksek tempo arızi kaldı, sanayi üretimi bu eğilimi haziranda sürdüremedi.

Takvim etkisinden arındırılmış endekse göre de geçen yılın aynı ayına göre artış yüzde 2.7 olurken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi ise bir önceki aya göre yüzde 2.0 azalış gösterdi. Sanayi üretim artışı yılın ikinci çeyreğinde yüzde 3.4’le ilk çeyrekteki yüzde 2.8’e göre biraz daha yüksek düzeyde gerçekleşti.

Böylece yılın ilk altı ayı itibariyle sanayi üretim artışı yüzde 3.1 olarak gerçekleşti Milli geliri olumsuz etkileyecek İmalat sanayii sektöründe ilk çeyrekte yüzde 1.8 olan artış, ikinci çeyrekte
yüzde 3.1 ve ilk altı ay itibariyle yüzde 2.4 düzeyinde oluştu. Sanayi üretim artışının yüzde 8.9 çıktığı 2011 yılının tümünde GSYH büyüme oranı yüzde 8.5 olmuş, bu yılın ilk çeyreğinde ise sanayi üretimi yüzde 2.8 artarken, milli gelir büyüme oranı yüzde 3.2 düzeyinde gerçekleşmişti. Sanayinin bu yılın ilk yarısındaki performansına bağlı olarak bu dönemdeki GSYH büyüme oranının yüzde 4’ün altında kalması bekleniyor. Sanayide ikinci çeyrek ve ilk altı ay itibariyle kaydedilen artış oranı, ilk yarı büyüme oranının yüzde 3.5 dolayında çıkabileceğine işaret ediyor.

Alarm veren sektörler

Alarm veren sektörler

Haziran ayında imalat sanayiinde özellikle beş alt sektördeki ciddi üretim düşüşleri göze çarptı. Geçen yılın aynı ayına göre üretim düzeyi, deride yüzde 16.8, mobilyada yüzde 11.9, makine ve ekipmanların kurulum ve onarımında yüzde 11.6 orananda geriledi. Üretim düşüşünde bu sektörleri yüzde 9.2 ile kauçuk ve plastik, yüzde 9’la motorlu taşıtlar izledi. Bunlardan; üretim, ihracat ve istihdamdaki payı dolayısıyla sanayinin lokomotifi konumunda bulunan motorlu taşıtların, toplam sanayi üretimindeki düşüşte daha büyük payı bulunuyor. Haziranda ayrıca giyim, içecek, petrol ürünleri, kayıtlı medyanın basım ve çoğaltımı, diğer metalik olmayan minerallerde de üretim düşüşü yaşandı.

Geçen yıla göre en hızlı üretim artışlarını ise yüzde 60.3’le diğer ulaşım araçları, yüzde 23.3’le ağaç, yüzde 14.9’la tütün, yüzde 14.7 ile eczacılık, yüzde 13.5’le bilgisayar kaydetti.