Sigaranın pahalısı artık daha pahalı, ucuzu daha ucuz

Tütün ürünlerindeki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) hafta sonunda yayınlanan bir kararname ile 4 puan artırılıp, asgari maktu vergi miktarı ise sıfırlanırken, uygulamanın yüksek fiyatlı sigaralarda vergi artışı, düşük fiyatlı sigaralarda ise düşüşü getireceği ancak yine de ocak ayında enflasyona 1 puanın üzerinde yükseliş olarak yansıyacağı hesaplanıyor.

Resmi Gazete'nin cumartesi günkü sayısında yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesine göre sigara ve tütün ürünlerinde daha önce yüzde 63 olan vergi oranı yüzde 67'ye yükseltildi. Öte yandan 28 kuruş olan asgari maktu vergi tutarı sıfırlanırken, 42 kuruş olan maktu vergi tutarında değişiklik yapılmadı.

Böylece sigaranın düşük bir fiyatla satılmasının engellemesine yönelik olarak getirilen asgari maktu vergi oranı sıfırlanmış oldu.

Bütçeye yaklaşık 13 milyar TL'lik katkı

Garanti Bankası Yardımcı Başekonomisti Seda Güler Mert, sigaranın vergi oranlarında yapılan değişikliğin daha pahalı sigaralarda vergi miktarını artırırken, asgari maktu vergi sıfırlandığı için 8.5 TL'nin altında satılan sigaralarda vergi miktarını düşüreceğini söyleyerek, "Asgari maktu vergi oranının sıfırlanmasıyla -paket başına 5.6 TL'ye denk geliyor- bu tutar alınmayacağı için daha ucuz sigaralarda da nispi vergi oranı kullanılacak. Nispi vergi yüzde 67'ye çıkarılsa bile asgari maktu vergi oranına göre daha düşük kaldığı için sigara fiyatında düşürücü etkisi olacak. Ancak 8.5 TL üstündeki sigaralarda vergi oranı arttığı için sigara fiyatını artırma ihtimali doğuyor. Tabi bu farkın ne kadarını firma kendi kâr marjından karşılamak ister, sigara fiyatlarında belirleyici olacak" dedi ve şöyle devam etti:

"Piyasada 7-8 TL bandında çok fazla ürün kalmadı. Firmanın kâr payının değişmeyeceği varsayımı ile daha orta segment sigaralarda 2-2.5 TL'lik fiyat artışı olabilir. Yani yaklaşık yüzde 20'lik bir fiyat artışı enflasyonda 1 puanlık yükseliş etkisi yaratabilir. Bunun bütçeye etkisi de pozitif olur. Yıllık sigara tüketimi üzerinden bütçeye yaklaşık 13 milyar TL gibi bir katkı yaratılabilir ki bu da milli gelire oranla yüzde 0.3'lük katkıya denk geliyor"

"Enflasyonu olumsuz etkileyecektir"

QNB Finansbank Başekonomisti Erkin Işık da, enflasyon sepetinde yüzde 4.8'lik paya sahip olması nedeniyle ortalama sigara fiyatındaki değişimin ocak ayı verisi açısından önemli olacağına dikkat çekti.

Uygulamanın fiyatı yüksek sigaralarda vergi yükünün artmasını, fiyatı düşük sigaralarda ise düşmesini getireceğini belirten Işık, "TÜFE sepetinde hangi sigaraların fiyatlarının takip edildiğini bilmesek de ortalama sigara fiyatının aralık ayı itibariyle 11.24 TL olduğu TÜİK'in açıkladığı verilerde görülebiliyor" dedi ve şöyle devam etti:

"Bu fiyat, vergi düzenlemesi sonucunda fiyatı artacak grupta bulunuyor ki bu doğrultuda, düşük fiyatlı sigaralardaki vergi yükünün azalmasının dengeleyici etkisine rağmen, sigara fiyatlarındaki artışın enflasyonu ocak ayında olumsuz etkileyeceğini düşündürüyor"

Sigara diğer ürünlerden daha etkili

Tütün ürünleri ve sigara, enflasyon sepetinde ağırlığı yaklaşık yüzde 5 olan alkollü içecekler ve tütün setinde yer bulunuyor. Vergi yükü yüksek olduğu için fiyat artışları enflasyonu diğer ürünlerden daha fazla etkileyebiliyor.

Hükümet bu yılın başında da alkollü içkilerden alınan maktu vergi oranını yüzde 13.5 oranında artırmıştı.

Son olarak Resmi Gazete'nin 30 Haziran tarihli sayısında yer alan Bakanlar Kurulu kararıyla tütün ürünleri ve sigaranın özel tüketim vergisinde (ÖTV) değişikliğe gidilmiş, üç vergi türünden ikisinde oran artarken, birinde oran düşürülmüştü.

Buna göre sigarada yüzde 65.25 olan nispi vergi oranı yüzde 63'e indirilmiş, asgari maktu vergi tutarı ile maktu vergi tutarı 0.2429 liradan 0.28 liraya, paket başına alınan asgari maktu vergi tutarı ise 0.3246 liradan 0.42 liraya çıkarılmıştı.