Siyasi kriz yatırımları vurdu sektörler beklemeye koyuldu

İSTANBUL - Dünya ekonomisindeki dalgalanmalar ve iç siyasi çalkantılar, yatırımları durma noktasına getirdi. İnşaattan makineye, tekstilden mobilya ve gıdaya kadar birçok sektörde şu an deyim yerindeyse yaprak kıpırdamıyor. DÜNYA'ya konuşan sektör temsilcileri, şu an hem içeride hem, de dışarıdan kaynaklanan bir belirsizlik ortamı yaşandığını belirterek, bu ortamda beklemeyi tercih ettiklerini söylediler. Bazı sanayiciler, böyle bir ortamda yatırım yapmanın akıl kârı olmadığını ve daha uzun bir süre önlerini göremeyeceklerine inandıklarını belirtirken, bazıları da hükümetin bir an önce mevcut duruma acilen el koyup, yatırımcıya güven verecek adımların atılmasını istedi. "Makinede yatırımlar tamamen durdu" Orta Anadolu Makine İhracatçıları Birliği Başkanı Adnan Dalgakıran, makine sektörünün şu an büyük bir sessizlik içinde olacakları beklemeyi tercih ettiğini söyledi. Önceden planlanmış yatırımların hemen hemen tamamının durduğunu vurgulayan Dalgakıran, sadece başlamış olan projelerin zorunlu olarak sürdürüldüğünü kaydetti. Sektörde AK Parti'nin kapatılma davasıyla ilgili gelişmelerin ardından durgunluğun daha da derinleşebileceği ihtimalinin de kuvvetli olduğunu belirtern Dalgakıran, "Bunun dışında global dalgalanmanın da, daha başında olduğumuzu düşünüyor ve bunun bir müddet daha devam edeceğini öngörüyoruz" dedi. Sektörde ödemelerin de oldukça kötüleştiğini vurgulayan Dalgakıran, artık çok sağlam olduğu bilinen müşterilerin dışında dönen çeklerde gözle görülür bir artış yaşanmaya başlaması nedeniyle çek ile satış yapmadıklarını bildirdi. "Hazır giyimde piyasa iyice daraldı" Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Başkanı Ahmet Nakkaş ise, sektörün yaklaşık 1 yıldan fazla bir süredir ve iç piyasada da gözle görülür bir daralma yaşadığını söyledi. Leasing'e getirilen yeni vergiler ve son dönemde yaşanan dış ve iç etkenlerin bir araya gelmesiyle piyasanın iyice daraldığını ifade eden Nakkaş, "Şu an sektördeki tüm oyuncular piyasaların durulmasını ve içerideki siyasi belirsizliğin sonunun ne olacağını bekliyor" diye konuştu. İç piyasaya çalışan firmaların rekabet edebilmek için yaptıkları makine yatırımlarının da askıya alındığını vurgulayan Nakkaş, bunun dışında ödenmeyen çek ve senet oranında da geçen yıla göre artış yaşandığını kaydetti. "Belirsizlik, mobilyada yatırımları bekletiyor" Kayseri Sanayi Odası Başkanı ve İstikbal AŞ Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Boydak da, "global finansal kriz" olarak tanımladığı kriz ile birlikte yaşanan durgunluğa siyasi çalkantıların da durgunluğa tuz biber ektiğini söyledi. Boydak, "Bu belirsizlik ortamı, son dönemde alıştığımız kabiliyetlerimizi azalttı. Tüketici davranışları hızla değişti ve yatırım ortamı belirsizleşti" dedi. Mobilya sektöründe şu an sadece devam eden yatırımların bir an önce tamamlanmaya çalışıldığını ve yeni yatırımların beklemeye alındığını kaydeden Boydak, "Şimdi bekleyip, Avrupa başta olmak üzere, dünyadaki gelişmeleri izlememiz gerekiyor" diye konuştu. Boydak, "Geçmişte çok fazla dayak yediğimiz için, şimdi hızlıca karar veremiyoruz. Bizim bir önümüzü görmemiz, bir moral almamız gerekiyor. Bu arada hükümetin yapacağı çalışmaları bekliyor ve kendilerinden bizi bilgilendirmelerini istiyoruz. Konuların çoğu masada olduğu söyleniyor ama bunlar ne yazık ki masadan bir türlü kalkamıyor" dedi. "İnşaatta başlayan yeni bir proje yok" Nuh Çimento Yönetim Kurulu Başkanı Atalay Şahinoğlu ise, inşaat sektörünün, olumsuzluk dönemlerine geç girip, geç çıktığına işaret ederek, "Henüz daha bu sektör 'sızlanma' yaratacak bir duruma gelmedi. Kamu tarafından yapılan altyapı yatırımları, özel sektörün projeleri devam ediyor. Zaten başlamış projeleri bırakırsanız, bunun maliyeti büyük olur" diye konuştu. Özellikle konut sektöründe bir duraklama yaşandığını belirten Şahinoğlu, bu alanda faaliyet gösteren firmaların 'başlayacak' diye öngörülen projeler için çimento ve beton teklifleri aldıklarını, ancak bir süredir başlayan yeni bir projenin olmadığını söyledi. "Gıdada insanlar mal satamıyorlar" Türkiye Gıda Dernekleri Federasyonu Başkanı Şemsi Kopuz da, "Bizim sektörde bırakın yatırımların durmasını, insanlar mal satmakta bile 'imtina' ediyorlar" diye konuştu. Global ekonomi ve iç siyasi belirsizliğin gıda sektöründe had safhada yaşandığına dikkat çeken Kopuz, en büyük beklentilerinin, bir an önce önlerini görebilmek olduğunu kaydetti.