”Son 9 yılın en kötü mali performansı yaşandı”
TEPAV, bütçe hedefinin tutturulduğu iddialarının gerçekçi bir yaklaşım olarak değerlendirilemeyeceğini belitti
ANKARA - Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı tarafından (TEPAV), bütçe hedefinin tutturulduğu iddialarının bütçe kredibilitesi açısından gerçekçi bir yaklaşım olarak değerlendirilemeyeceğini, "geçen yıl son 9 yılın en kötü mali performansının" yaşandığı belirtti.
TEPAV Mali İzleme Grubu “2008 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi Ön Değerlendirme Notu" yayınladı. Değerlendirmede, Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan 2008 mali yılı geçici bütçe uygulama sonuçlarına göre, merkezi yönetim bütçesinin 17,1 milyar TL açık vererek, başlangıçta tahmin olunan 17,9 milyar TL açığın altında kaldığı hatırlatıldı.
Değerlendirme notunda, yılın bitmesine bir kaç ay kala yapılan tahminde 14,1 milyar TL olarak belirlenen açığın, yıl sonunda bunun çok üzerinde ortaya çıkması nedeniyle tekrar başa dönülerek, "başlangıç bütçe hedefinin tutturulduğunun ileri sürülmesini bütçe kredibilitesi açısından gerçekçi bir yaklaşım olarak değerlendirmenin mümkün görülmediği" savunularak, şu bilgilere yer verildi:
"Şöyle ki bütçede daha önceki raporlarımızda değinildiği gibi gelir olarak kaydedilmemesi gereken Özelleştirme Fonu ve İşsizlik Fonu;ndan yapılan aktarmalar yer almakta; buna karşılık bütçede yer alması gereken KEY ödemeleri ise bütçe dışına çıkarılarak ödenmektedir.
Böylece merkezi yönetim bütçesi 'daha güzel' gösterilmeye çalışılırken, bu İşsizlik Fonu ve Özelleştirme Fonunun mali durumunun bozulması pahasına yapılmaktadır. Bu tür işlemlere rağmen gerçekleşme tahmininde daha düşük olması öngörülen merkezi yönetim bütçe açığı aradan bir kaç ay geçtikten sonra yaklaşık yüzde 22 civarında bir sapma ile daha yüksek bir oranda gerçekleşmektedir.
Bu durumda bu sefer hedefleri oynak hale getirerek başlangıç hedefinin tutturulduğunu, mali disiplinin sağlandığını ve bütçe yönetiminde iyi bir performans sergilendiğini ileri sürmek ciddi bir tutarlılık sorununa işaret etmektedir."
TEPAV;ın yaptığı değerlendirmenin sonuç bölümünde ise şu ifadelere yer verildi:
"2008 mali yılı bütçe harcamalarının performansı, saydam olmayan kayıt sistemleri, ertelenmiş harcamalar gibi kalitesi kuşkulu tedbirlere dayanırken, gelir kanadında ise başka kamu ajanlarının nakit varlıklarının merkezi yönetim kasasına aktarılması ile denge sağlanmasına çalışıldığı görülmektedir.
Bütün bunlara rağmen dolaylı vergilere dayanan ve büyümeden doğrudan etkilenen (toplam talep düzeyindeki değişmeden) Türk Vergi Sisteminde görülen erozyon gerçekleşen mali performansın hedeflerin altında kalmasında giderek daha fazla etkili olmaktadır.2008 mali yılı bütçesinde rastlanılan bu durum 2009 yılında bütçe tahminlerinin kredibilitesini de şimdiden risk altına sokmuş görünmektedir."