Sürdürülebilir tarım için sürdürülebilir tarım politikası lazım

Beyza COŞKUNTÜRK

İzmir’de gerçekleştirilen Ege Ekonomik Forumu kapsamında düzenlenen Sürdürülebilir Tarım konulu oturumda, tarımın sürdürülebilir olabilmesi için, sık sık değişmeyen, sürdürülebilir bir tarım politikası uygulanması gerektiği dile getirildi.

İzmir Ticaret Borsası Başkanı Işınsu Kestelli’nin moderatörlüğünü yaptığı oturumda dünyada gençlerin tarımdan uzaklaştığını ve çiftçilerin yaş ortalamasının yükseldiğini dile getiren Yaşar Holding CEO’su Dr. Mehmet Aktaş, bu durumun sürdürülebilir tarım önündeki ciddi sıkıntılardan biri olduğunu belirtti.

DÜNYA Gazetesi Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım ise 1980’li yıllara kadar Türkiye ihracatının büyük bölümünü geleneksel tarım ürünlerinin oluşturduğuna dikkat çekerek, “O yıllarda sanayileşme politikaları devreye sokuldu ve tarım bunun önünde bir engelmiş gibi algı oluşturuldu. Tarım ve tarım politikaları ikinci plana itildi. Sürdürülebilir tarım için sürdürülebilir politika lazım. Son 10 yılda 3 tarım bakanı değişti. Tabi bizde bakanlar değişince politikalar da değişiyor. Sürdürülebilirlik ülkenin ülkenin coğrafyasını dikkate alan ve üretime dayanan politikalarla sağlanabilir. İthalat işin kolay olan kısmı. İşin zor ama sürdürülebilir olan kısmı üretim. O yüzden başta kooperatifler olmak üzere üretici desteklenmeli. Tire Süt Kooperatifi iyi bir örnek. Bu konuda model aramaya gerek yok. Model İzmir’de” diye konuştu.

'Bu politika sürdürülemez'

Önümüzdeki yıl 14 milyar TL’lik tarımsal destek sağlanacağını söyleyen Yıldırım, “Miktar olarak Türkiye koşullarında fena sayılmayacak destekler veriliyor. Fakat politika kötü olduğundan destek ancak para dağıtma anlamına geliyor. Destek üretim planlamasının önemli araçlarından biridir. Ama Türkiye’de etki analizi yapılmıyor. Verilen kredinin ne kadar fayda sağladığına bakmak lazım. Tarım desteklerinin üçte biri hayvancılığa ayrılmış durumda ama hala sorunları ithalatla aşmaya çalışıyoruz. Bir tek ithal etmediğimiz çoban kalmıştı. Artık çobanlık da yapmıyoruz. Bu politika sürdürülemez. Çünkü destek organizasyonu ve üretim planlamaları düzensiz. Tarım politikaları sadece çiftçilerin değil, aynı zamanda tüketicilerin de sorunu” dedi.

Boğaziçi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Arzu Tektaş, sektördeki gelişme ile Tarım 4.0’ın öne çıktığına dikkat çekerek, bu konuda geç kalınmaması için tarım teknoloji politikalarının gerektiğini anlattı. Kanada Ryerson Üniversitesi’nden Prof. Mustafa Koç ise tarımda sürdürülebilirlik için eğitim ayağının güçlü olması gerektiğini vurguladı. Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Genel Müdür Yardımcısı Hakkı Çetin ise tarımda sürdürülebilirlik için çiftçilerin kooperatif çatısında örgütlenmesinin önemine dikkat çekti.

Finansmanın tarımda farklı işlediğini, nakit akışının bölgeye göre bile değişim gösterdiğini belirten Şekerbank Tarımsal Bankacılık Pazarlama Birim Müdürü Emre Doğan, Ege’de tarım kredisi kullanımının Türkiye ortalamasının iki katına ulaştığına işaret etti.

Ticaret ve sanayi için en önemli unsur eğitim

Ege Bölgesi Ekonomisi ve Sanayisi isimli oturumda ise sorunların çözümünün eğitimde olduğuna dikkat çekildi. Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Sabri Ünlütürk’ün yönettiği oturumda konuşan ESBAŞ CEO’su Dr. Faruk Güler, ekonomide tüm sorunların ve çözümlerin bilindiğini ama harekete geçmede yavaş davranıldığını anlatarak, hareket eksikliğinin ancak eğitimle aşılabileceğini belirtti.

İnci Holding Yönetim Kurulu Üyesi Perihan İnci de atılması düşünülen adımların eğitimli gençler istediğine vurgu yaparak total eğitim sisteminin dönüştürülmesi gerektiğini belirtti. Atatürk OSB Yönetim Kurulu Başkanı Hilmi Uğurtaş, Ar-Ge yapacak gençlerin Fen Fakülteleri’nde yetişebileceğine dikkat çekerek, bu bölümlerin desteklenmesini isterken, Denizli Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Müjdat Keçeci, Ege’nin sanayi stratejisini ileri teknoloji üzerine kurmasını önerdi.

Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Yaşar Uysal, günümüz ekonomisinde yenilenmeyi başaramayanların yenileceklerine dikkat çekerken, Türk Eximbank Genel Müdürü Adnan Yıldırım son dönemde yaptıkları yenilikleri anlattı. Geleceği Endüstri 4.0, akıllı üretim ve akıllı fabrika kavramlarının şekillendireceğini anlatan Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar da Türkiye’nin Eğitim 4.0 konusunu gündemine almasını, yetenek ve niteliğe bağlı eğitimi başarması gerektiğini söyledi.

Aziz Kocaoğlu: İzmir’in tozunu silktik

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, forumda “Enerji Üssü Ege Bölgesi” konulu oturuma katıldı. İzmir’in bir müddet bir durağanlık yaşadığını söyleyen Kocaoğlu, “Durağanlıktan kastımız potansiyelinin altında bir büyüme yaşadı. Dolayısıyla İzmir’in, Ege’nin lider kenti olması da sorgulanmaya başladı. İzmir’in modeli yerelde kalkınmadır. Göreve geldiğimizde yerel dinamikler ve belediyeler öncülüğünde bir kent nasıl kalkınır, ekonomisi nasıl büyür, bunun kitabını yazdık. Yerel kalkınma modeli ile çıktığım yolda emin adımlarla ilerliyorum. Bütün rakamlar doğru yolda olduğumuzu gösteriyor. İzmir’in tozunu silktik. Artık İzmir’in kalkınması, büyümesi, refah düzeyinin artması engellenemez. Ne yapılırsa yapılsın. O dar boğaz geçildi” diye konuştu.

Bankacılık kuvvetliyse sorunları aşmak daha kolay olur

Forumda ‘Global büyüme sorunları ve Türkiye’ konulu oturumda ise büyümeyi engelleyen faktörler, büyümeyi gerçekleştirecek politikalar ve para politikaları konuşuldu. Büyümenin yarısının ihracattan geldiğini belirten Türkiye İhracatçılar Meclisi Genel Sekreteri Dr. Halil Bader Arslan, ihracatın bu performansını sürdürebilmesi için en önemli unsurun güven olduğunu belirtti.

Türkiye Bankalar Birliği Başkan Vekili Ümit Leblebici ise Türkiye’de de en büyük piyasayı bankaların oluşturduğunu anlatarak, “Türk bankacılık sektörü sürdürebilir kalkınmaya yardımcı oldu. Ülkede kuvvetli bankacılık yoksa geleceğe ait yatırımları finanse etmek kolay olmaz. Bankacılık kuvvetliyse sorunları aşmakta önemli kabiliyetiniz olur. Biz şimdi bankacılık sektörünü Endüstri 4.0’a hazırlıyoruz. Teknoloji için yatırım yapıyoruz. Önemli olan büyümenin sürdürebilirliği. Biz buna katkı yapacağız” dedi.