Suriye’ye gidemeyen Irak’a yöneldi, navlun yüzde 15 düştü

Aysel YÜCEL

İSTANBUL - Bölgede yaşanan iç savaş nedeniyle Suriye’ye ya da Suriye üzerinden Ortadoğu’ya taşıma yapamayan nakliyeciler yeni pazar arayışına girdi. Olaylardan en fazla etkilenen doğulu nakliyeciler Kuzey Irak ve Türki cumhuriyetlerine yönelince navlun dengesi bozuldu. Navlunlar yüzde 15’ler seviyesinde geriledi.

Dolayısıyla Suriye ve Ortadoğu’ya taşıma yapmayanlar da bölgedeki krizden nasibini aldı. Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Başkanı Ruhi Engin Özmen, Suriye’de yaşanan sıkıntıların navlun piyasasında haksız rekabeti körükleyecek bir takım olayların gelişmesine neden olabileceğini dile getirdi.

3 bin araçlık filo etkilendi

Suriye ve Ortadoğu’ya taşıma yapamayan doğulu firmaların Kuzey Irak, Türki cumhuriyetlere ve Rusya’ya yöneldiğini ifade eden Özmen, konuyla ilgili olarak şu açıklamalarda bulundu: “Suriye’deki olaylardan en fazla etkilenen Hatay ve çevresindeki illerdeki nakliyeciler oldu. Burada yaklaşık 3 bin araçlık bir filo var. Arabalar boşta kalınca mecburen başka pazarlara yöneldi. Biz bunu daha önceden öngörmüştük. Bu firmalar alternatif pazarlara yönelmeye başlayınca girdikleri pazarlarda da dengeler bozulmaya başlıyor. Sonuç olarak piyasada istikrar bozuldu ve navlunlar düştü. Navlunlarda yüzde 15’ler civarında bir düşüş söz konusu. Zaten küresel ekonomik kriz navlunları düşürmüştü. Bir de bu eklenince artık son noktaya gelindi. 400-500 dolarlık düşüşler yaşanıyor ve bu oldukça büyük bir oran. Tek sefer yapan bir firmanın bu navlunlarla borcunu ödemesi imkansız.”

Kuzey Irak navlunları 500 dolar düştü

UND İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Alper Özel de Ro-Ro alternatifini kullanamayan dolayısıyla yeni pazarlara yönelen doğulu nakliyecilerin ağırlıklı olarak Kuzey Irak’a yöneldiğini söyledi. Özel, bu durumun ortalama 2 bin 200 dolar seviyesinde olan navlunları bin 700 dolara kadar gerilettiğini aktardı. Kıta Lojistics Genel Müdürü Emre Eldener de, Suriye’ye ve Ortadoğu’ya gidemeyen firmaların Türki cumhuriyetlerine yönelmesi ile Türkmenistan, Azerbaycan, Kazakistan gibi ülkelerde navlunların önemli oranda düştüğünü dile getirdi. Eldener, Kuzey Irak’ta aynı sebeplerden navlunların düştüğünü ve rekabetin artığını belirtti.

Suriye’ye gidemeyen rekabeti kızıştırdı

Eldener, “Bu konuda yapacak bir şey yok. Ortadoğu’ya taşıma yapanların tek alternatifi Ro-Ro hattını kullanmak bunu da herkesin kullanması mümkün değil” dedi. UND eski Başkanı ve Saras Lojistik CEO’su Tamer Dinçşahin, Suriye’deki olayların Saras Lojistik gibi bölgeye taşımacılık yapmayan firmaları dolaylı olarak etkilediğini dile getirdi. Dinçşahin, şöyle konuştu: “Bizim Ortadoğu’ya ve Suriye’ye taşımacılığımız yok. Ama o bölgeye taşıma yapan firmalar zorlandıkları için bizim taşıma yaptığımız bölgelere geldiler. Hem Avrupa’ya hem de Türki Cumhuriyetlere kaymaya başladılar. Buna mecbur kaldılar. Dolayısıyla burada arz talep dengesi değişti. Hem fiyatlara yansıdı hem de müşterilerin yer değiştirmesine neden oldu.”