Tarihi İpekyolu’nda kervan, bu sefer TIR’lardan oluşacak

Hüseyin GÖKÇE

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in 3 yıl önce duyurduğu, tarihi İpekyolu’nun yeniden canlandırılmasını öngören Bir Kuşak Bir Yol projesi kapsamında, İpekyolu’nun önemli bir kısmına ev sahipliği yapan Türkiye’de önemli projelere hazırlanıyor.

Temel olarak Çin’i karayolu üzerinden Avrupa’ya bağlayacak olan proje, hem demiryolu hem de karayolunda milyarlarca dolarlık altyapı yatırımını da beraberinde getirecek.

TEPAV Direktörü Prof. Dr. Güven Sak, Türkiye’nin İpekyolu’nun çok stratejik bir noktasında bulunduğunun altını çizerken, Çin’den Batı’ya mal akışının hızlandırılmasında Türk şirketlere milyarlarca dolarlık altyapı işinden proje üstlenme imkanı doğuracağını kaydetti. Sak, aynı zamanda karayolu ve demiryolu taşımacılık sektörlerinde de büyük gelişme beklediğini bildirdi.

Marmaray ve Bakü-Tifl is Kars projelerinin tamamlanmasıyla birlikte, ‘dünyanın fabrikası’ olarak nitelendirilen Çin, demiryolu üzerinden kesintisiz olarak Avrupa’ya bağlanacak. Modern İpekyolu aynı zamanda, Türkiye ile Çin’i, Hazar Denizi ve Orta Asya ülkeleri üzerinden birbirine bağlayacak.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, hafta sonu Çin’de 29 ülkenin devlet başkanı düzeyinde katıldığı Kuşak ve Yol Uluslararası İşbirliği Forumu’nda Türkiye’yi temsil etti ve bu ziyarette aynı zamanda Türkiye ile Çin arasında çeşitli konularda uluslararası anlaşmalara imza atıldı.

TEPAV Direktörü Güven Sak: Altyapı projeleri öne çıkacak

Gelişmeleri DÜNYA’ya değerlendiren TEPAV Direktörü Prof. Dr. Güven Sak, 2013’te Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in ortaya attığı Bir Kuşak Bir Yol’un temel amacının Asya’nın küresel ekonomiye entegrasyonunun sağlanması olduğunu söyledi. TOBB’un partneri US Chamber’in de yıllar önce bu konuda çalışma yaptığını dile getiren Sak, bugüne kadar Çin’in hep kıyı bölgelerinin geliştiğini ve artık limanların çok yoğun trafiğe maruz kaldığını anlattı. Çin mallarının Asya üzerinden taşınmasının adeta bir zorunluluk haline geldiğini belirten Sak, bunun da milyarlarca dolarlık altyapı yatırımı ihtiyacını ortaya çıkardığını söyledi. Bunu Çin’in tek başına yapamayacağını ve yolun geçtiği ülkelerin bir kısmının da bunun altından kalkacak altyapıya sahip olmadığını dile getiren Sak, “Örneğin Pakistan’ın altyapısın” Çin yapacak. Hem tren yolu, hem otoyolu ve hem de fiber altyapının düzenlenmesi gerekiyor. Burada Çin’den Pakistan’a bir ekonomi koridoru oluşturulacak. Bu projelerin hepsinde Türk iş dünyasının Çinlilerle birlikte davranma imkanı var” dedi.

Altyapı yatırımları yanı sıra ülkeler arasında düzenleme, trafik kuralları ve TIR sistemine ilişkin de kuralların olması gerektiğine vurgu yapan Sak, “Geçiş ülkelerinin bir çoğunda, Avrupa’da alışık olduğumuz standartlar yok, Türkiye bu ülkelere yakınlığı yönüyle de avantajlı bir durumda” ifadelerini kullandı. Bu yolun canlanmasıyla birlikte Türkiye’nin transit ticarette de çok önemli bir konuma ulaşacağını belirten Sak, “Çin mallarının Avrupa’ya ulaşması için Hazar ve Azerbaycan üzerinden Türkiye’ye gelmesi gerekiyor. Bu noktada, Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan da önemli olacak. Ayrıca Pakistan ve İran koridoru da önem kazanacak. Eğer koridor Türkiye üzerinden de geçerse yeni bir imkan ortaya çıkacak ve Panama, Süveyş Kanalı gibi işletmecilik ve hizmet yönünden de önemli bir imkan doğacak" değerlendirmesini yaptı.

Güzergahta halen İran ve Polonya’nın çok güçlü taşımacılık ağına sahip olduğuna dikkat çeken Güven Sak, Türkiye’nin de TIR filosu ve karayolu taşımacılık ağının güçleneceğini anlattı.

Cinping: Küresel barış için kaynaklar etkin kullanılmalı

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Çin’de düzenlenen uluslararası toplantıda yaptığı konuşmada, Kuşak ve Yol inisiyatifinin Çin tarafından öne sürülmesine rağmen, tüm dünya ülkelerine ait olduğunu ve hiçbir ülkenin dışlanmadığını belirtti. Dünya ülkelerinin birbirlerine olan bağımlılığının günden güne arttığı ve küresel meydan okumaların yaşandığı bir dönemde, tek bir ülkenin gücüyle sorunun çözülemeyeceğini vurgulayan Cinping, küresel barışın ve istikrarın ancak kaynakların etkili kullanılmasıyla sağlanabileceğini söyledi.

Zeybekci: Türkiye büyük bir yatırım alanına dönüşecek

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Çin Ulusal Radyosu’na yaptığı değerlendirmede, proje ile Türkiye’nin önemli bir yatırım alanı haline geleceğini söyledi. Bu kapsamda, Türkiye ile Çin ve güzergahta bulunan diğer ülkeler arasındaki iş birliğinden büyük beklentileri olduğunun altını çizen Bakan Zeybekci, Bakü- Tifl is-Kars demiryolu hattının bu yaz açılmasıyla birlikte Çin’den Londra’ya kadar kesintisiz taşımacılık yapılabileceğini vurguladı. Asya’dan Avrupa ve Afrika’ya mal ticareti açısından Türkiye’nin çok önemli bir transfer noktasında yer aldığına değinen Zeybekci, Türk ve Çin makamları arasında yoğun temasın sürdüğünü vurguladı.

"Bu hat, güvenli ve ekonomik bir güzergahtır"

Türkiye, tarihi İpekyolu’nun yeniden canlandırılmasını öngören proje kapsamda binlerce yıl önce deve ile yapılan ticari yolculukların, motorlu araçlarla gerçekleştirilmesi için de Çin’e bir öneride bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Çin ziyaretine katılan Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, Asya ile Avrupa arasındaki güzergahlara alternatifl er getirmek için çalıştıklarını dile getirdi. Bakan Arslan, “Türkiye’nin orta koridor olarak da bilinen Modern İpek Yolu stratejisi, Türkiye ile Çin’i, Hazar Denizi ve Orta Asya ülkeleri üzerinden bağlamayı hedefl emektedir. Bu hat, Doğu-Batı ekseninde mevcut hatları tamamlayıcı, güvenli ve ekonomik bir güzergahtır.

Anılan güzergaha yönelik olarak gerek yurt içinde gerekse bölge ülkeleriyle önemli altyapı projeleri gerçekleştirmekteyiz. Güzergahtaki eksik hatların tamamlanmasıyla Çin’den Avrupa’ya kesintisiz bir demiryolu hattı tesis edilmiş olacaktır” diye konuştu. Ahmet Arslan, intermodal ulaştırma imkanlarını iyileştirmeye ve özellikle sınır geçişlerindeki engelleri ortadan kaldırmaya yönelik çalışmalar yürüttüklerini ifade ederken, bölge ülkeleriyle de transit taşımacılığın geliştirilmesi ve fiziksel olmayan engellerin kaldırılmasına yönelik iş birliği yaptıklarını bildirdi. Bakan Ahmet Arslan, “Çinli mevkidaşımın da mutabık kalması halinde, Çin ve Türkiye arasında Kervan Projesi başlatılmasının ve bu kapsamda İpek Yolu orta koridorunda 10 araçlık bir konvoyun Türkiye’ye ve Avrupa’ya yük taşımacılığı gerçekleştirmesinin faydalı olacağını düşünüyorum” dedi.