Tarımda tehlike çanları

ANKARA - DPT'nin hazırladığı tarım sektörünün geleceğine ilişkin rapor, muhalefet ile söz düellosuna girişen Ankara yönetimine ekonominin ve AB'ye üyelik sürecinin unutulmaması gerektiğini hatırlattı. DPT İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü Tarım Dairesi tarafından hazırlanan 'Dünya Tarım Piyasalarında Serbestleşmenin Türk Tarımına Fiyat ve Gelir Yönünden Yansımaları' adlı raporuna göre, gerekli tedbirler alınmaması durumunda Türk tarım üreticisi dünya fiyatları karşısında rekabet edemeyecek. Kırsal kesimde artacak yoksulluk şehirlere göçü tetikleyerek işsizliğin tırmanmasına neden olacak. Türk tarımını uzun vadede 'tehlikeli' bir sürecin beklediğine parmak basılan Dr. Taylan Yılmaz imzalı raporda, gelişmiş ülkelerin ticareti bozucu politikalarının, ihracata dayalı büyüme çabasındaki Türkiye'de rekabetçi bir yapıda olmayan tarımsal ürünlerde ihracat desteklerini gerekli kıldığı vurgulandı. Dünya tarımsal ticaret modeli olan Tarımsal Ticaret Politika Simülasyon Modeli (ATPSM) ile Türk tarımına serbestleşmenin etkileri çeşitli senaryolar kapsamında incelemelerin yapıldığı raporda, "Tarımdaki yapısal sorunlarını çözemeyen, dünyadaki politika değişikliklerine zamanında tepki veremeyen Türkiye'de, mali kaynak ihtiyacı da hesaba katıldığında tarım sektöründe ileriye dönük sorunlar yaşaması olasıdır" denilerek gelişmiş ülkelerin kendi tarım sektörlerini koruma amacı ile tarımsal piyasalara yönelik destek politikalarının diğer ülkeleri yoksullaştırdığının altı çizildi. "Dünya Ticaret örgütü nezdinde yürütülen Doha Turu müzakere süreci henüz sonuca ulaşamazken, gelişmiş ülkeler tarımsal destek şeklini değiştirip doğrudan gelir desteği politikalarına geçerek daha etkin destekleme yöntemlerine doğru yol almaya başlamıştır" denilen raporda şu noktalara dikkat çekildi: "Türkiye, halen bazı önemli tarımsal ürünlerde kendine yeterlilik endişesiyle tarife korumalarını yüksek tutmaktadır. Önümüzdeki dönemde serbestleşme yönünde sağlanacak gelişmelerin Türkiye'yi de etkilemesi ve dünyada ürün fiyatları artarken Türkiye'de tarım sektöründe ürün fiyatlarının azalması ve tarımsal üretici gelirlerinde önemli düşüşlerin görülmesi olasıdır" Serbestleşmenin faturası telafi edilmeli Raporda, hükümetin önümüzdeki yıl uygulamasına son vermeyi planladığı doğrudan gelir desteğine de değinilirken, serbestleşme durumunda yerli üreticinin yabancı üretici karşısında fiyatlar açısından uğrayacağı kaybının doğrudan gelir desteği ödemesiyle telafisinin zor olacağını vurguladı. Raporda, tarım politikalarında bazı altyapı dönüşüm öncelikleri arasında toprak verim haritasının çıkartılması gerektiği belirtilirken, öncelikler şöyle sıralandı : "AB'ye uyum çalışmaları çerçevesinde süren tarım ve çiftçiye ilişkin bilgi ve kayıt sistemleri tamamlanmalı. Tarım sektörü dinamikleri üretim, maliyet, kârlılık, ürünler ve bölgelerarası kaymalar, istihdam, ücret gibi veriler yardımıyla izlenebildiği sürece politika uygulamalarında etkinliğin sağlanması için gerekli düzenlemeler hayata geçirilebilir. Üreticiye uluslararası kalite ve güvenli ürün koşulları ile iyi üretim teknikleri konusunda bilgi aktarımı sağlanmalı. Verimi yakından etkileyen toprak yapısı ile toprak besin haritası çıkarılarak topraktaki eksik besin materyali ortaya konulmalı." Tarım sektörünün başlıca sorunları - İşletmeler küçük ölçekli, çok parçalı, mali ve teknik açıdan güçsüz. - Teknoloji kullanımı yetersiz. Verim düşük. - Yeterli ve kaliteli hammaddenin düzenli temini zor. - Üretim-pazarlama altyapısı eksik. - Teknik personel istihdamı yetersiz. - Yüksek yerli hammadde fiyatları. Yetkin: Yerli üretici ayakta duramıyor Türkiye Ziraat Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, DPT raporunun dünya gerçekleri ile örtüştüğünü dile getirerek AB, Dünya Ticaret Örgütü ve IMF politikalarının gelişmiş ülkelerin lehine olduğunu söyledi. Yetkin, gelişmiş ülkelerin tarım sektöründe kendileri kaynak yaratarak tarım ürünlerini ucuza mal ettiklerini, bunun karşısında gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerin ayakta duramadıklarını ve kendi ülkelerindeki pazarlarını da kaybettiğine dikkat çekti. Yetkin, "Rekabet edemeyen, ayakta duramayan tarım işletmelerinin tarımdaki istihdam boyutunda azaldığını görüyoruz. Tarımdan çıkan istihdam tarıma dayalı sanayiye veya hizmet sektörüne geçmemiştir" diye konuştu.