"Tech-InvesTR kapsamında yaklaşık 1,8 milyar TL’lik fon kurulmasını planlıyoruz"

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, "TÜBİTAK eliyle Tech-InvesTR Girişim Sermayesi Destekleme Programı'nı hayata geçirdik. İlk aşamada TÜBİTAK tarafından desteklenmesi planlanan fonlar seçildi, Hazine ve Maliye Bakanlığına bildirildi. Hazine ve Maliye Bakanlığımız bu fonların başvurularını 15 Şubat'a kadar alacak ve yapacağı değerlendirmelere göre bu fonlara katılım tutarlarını belirleyecek. Tech-InvesTR kapsamında yaklaşık 1,8 milyar liralık bir fon kurulmasını ve girişimcilerin desteklenmesini planlıyoruz." dedi.

Bakan Varank, Girişimcilik Vakfı'nın düzenlediği "Giveback Gala" etkinliğinde yaptığı konuşmada, Girişimcilik Vakfı’nca düzenlenen ve "topluma geri verme" kültürüyle farkındalık oluşturmayı amaçlayan bu galada bulunmaktan büyük memnuniyet duyduğunu belirtti. 

5 senede 3,5 milyon gence dokunan Girişimcilik Vakfı’nın, 214 gencin eğitim programlarına katılmasına ve 50'nin üzerinde teknoloji girişiminin ortaya çıkmasına katkı sağladığını ifade eden Varank, şöyle konuştu

“Görece genç bir vakıf için bu rakamlar iyi gözüküyor. Fakat bir hususu dile getirmezsem olmaz. Vakfımızın kurucuları, mütevelli heyeti malum. Burada bazı şirket logoları görüyoruz. Bu kadar güçlü isimlerin olduğu bir yerde 350 bin başvurudan sadece 214 gencin fellow programına kabul edilmesi bence yeterli değil. Bu rakamı arttırmak gerekiyor. Gençler de benim gibi düşünüyordur. Çünkü yetişen ve yetişecek gençlerin, farklı bir perspektifle ciddi katma değerler üreteceğine inanıyorum.”

Varank, bu gecenin sürprizinin Anousheh Ansari olduğunu anımsatarak, kendisine Türkiye’de keyifli ve verimli vakit geçirmesini temenni etti. 

Aslında güzel bir tesadüf olduğunu dile getiren Varank, “Biliyorsunuz aralık ayında Türkiye Uzay Ajansını kurarak bir rüyayı hayata geçirdik. Ajansla birlikte havacılık ve uzay teknolojileri alanında stratejik adımlar atacağız. Tabi bu ciddi bir ekonomik değeri de beraberinde getirecek. Çünkü hem havacılık hem de uzay teknolojileri ekonomik çarpan etkisine sahip. Kazandığınız bir yetkinlik, farklı sektörlerde büyümenin ve gelişmenin sürükleyicisi olabiliyor. Bu bağlamda Sayın Ansari'nin girişimcilik vizyonu ve uzay sanayinin ticarileşmesi alanında attığı adımları dinlememiz güzel bir fırsat oldu." diye konuştu.  

"Teknoparklara bugüne kadar 530 milyon lira doğrudan destek sağladık"

Bakan Varank, inovasyonu, parlak fikirlerin girişimci ruhla buluşması olarak tanımlamanın mümkün olduğunu aktararak, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak yüksek katma değerli üretime geçişte girişimcileri önceleyen bir anlayışa sahip olduklarını söyledi.  

Ar-Ge'den üretime, ticarileşmeden ihracata kadar her kademeyi dikkatle ele aldıklarını vurgulayan Varank, sözlerine şöyle devam etti:

"54 ilimizde kurduğumuz 81 Teknopark izlediğimiz politikaların en somut göstergelerinden. Teknoparklara bugüne kadar 530 milyon lira doğrudan destek sağladık. Bunun yanı sıra girişimcilere vergisel avantajlar ve nakdi destekler de sunuyoruz. Desteklerimizi tasarlarken kuluçka firmalarına öncelik verdik. Teknoparklarımızda en az yüzde 10 oranında kuluçka firması bulunmak zorunda. Kuluçka firmalarına yüzde 50 kira indirimi uygulamasını hayata geçirdik. Eğer girişimcimiz kamu destekli bir proje yürütüyorsa, kira indirimini yüzde 75'e çıkardık. Teknoparkların bir diğer önemli özelliğiyse firmalar arasında etkileşimi sağlıyor oluşu. Yatırım fonlarıyla ilişkiler, ticarileşme, kurumsallaşma ve ortak Ar-Ge gibi alanlarda kurulan bağlantılar firmalara yeni vizyonlar kazandırıyor; daha hızlı ve verimli bir işleyişe katkı sağlıyor. Ekosistemi ciddi şekilde güçlendiriyor."

Varank, Türkiye’nin perakende ticaret tabanlı işlerin yanı sıra, teknoloji tabanlı girişimlerde önemli bir potansiyele sahip olduğunu vurgulayarak, "Nitekim TÜBİTAK destekleriyle, bu alanda çalışmak isteyen girişimcilerin her zaman yanında olduk, olmaya devam edeceğiz. Bu kapsamda Bireysel Genç Girişim (BİGG) Programı kayda değer bir örnek. Programla gençlerimizin teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini, katma değeri yüksek teşebbüslere dönüştürmelerini istiyoruz. Bakın 6 senede bin 94 firmanın kurulmasını sağladık ve 159 milyon lira sermaye desteği verdik." ifadelerini kullandı.

Geçen sene BiGG kapsamında Akıllı Ulaşım, Enerji ve Temiz Teknolojiler, Akıllı Üretim Sistemleri, İletişim ve Sayısal Dönüşüm, Sağlık ve İyi Yaşam, Sürdürülebilir Tarım ve Beslenme alanlarında çağrılar açtıklarını kaydeden Varank, "İlk çağrımız sonucunda 136 teknoloji tabanlı firma desteğe hak kazandı. İkinci çağrı kapsamında 4 bin 500’ün üzerinde iş fikri başvurusu topladık. Şu an son değerlendirmeler yapılıyor. Haziran itibarıyla desteklenecek teknoloji tabanlı iş fikirleri belirlenmiş olacak." dedi. 

Tech-InvesTR kapsamında yaklaşık 1,8 milyar liralık bir fon kurulmasını hedefi

Varank, yine TÜBİTAK eliyle "Tech-InvesTR Girişim Sermayesi Destekleme Programı"nı hayata geçirdiklerini ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Programın amacı, Ar-Ge yoğun erken aşamadaki girişimlerin fon ihtiyaçlarını karşılamak için girişim sermayesi fonlarının etkinleştirilmesi. İlk aşamada TÜBİTAK tarafından desteklenmesi planlanan fonlar seçildi, Hazine ve Maliye Bakanlığına bildirildi. Hazine ve Maliye Bakanlığımız bu fonların başvurularını 15 Şubat'a kadar alacak ve yapacağı değerlendirmelere göre bu fonlara katılım tutarlarını belirleyecek. Tech-InvesTR kapsamında yaklaşık 1,8 milyar liralık bir fon kurulmasını ve girişimcilerin desteklenmesini planlıyoruz."

Bakan Varank, "Yerli ve yabancı kaynaklarla oluşturulacak fonlar, teknoloji tabanlı girişimlere yatırım yaparak ticarileşmelerinde kaldıraç rolü oynayacak. Bununla birlikte Teknoloji Transfer Ofisleri, Teknoparklar ve Araştırma Altyapılarında girişim sermayesi konusunda tecrübe sağlanacak ve buralara ticarileşme bakış açısı geliştirilmiş olacak. Amacımız küreselleşen girişimler oluşturmak." diye konuştu.  

Varank, ilave başka destek mekanizmalarının da kurulmasının gerektiğini anlatarak, şunları söyledi:

"Bu kapsamda, kamu kurumlarından ya da kurumsal firmalardan sipariş almayı mümkün kılacak ve teminat vermeyi kolaylaştıracak alternatifler üzerinde çalışıyoruz. Girişimcilerimizi KOSGEB aracılığıyla da destekliyoruz. Geçen sene 581 milyon liralık yeni girişimci desteği sağladık. Böylelikle 30 binin üzerinde istihdam oluşturuldu. Bu yıl Girişimciliği Geliştirme Destek Programını yürürlüğe koyduk. Programımızla, hem geleneksel girişimcileri destekleyecek hem de imalat sektöründe faaliyet gösteren ileri teknoloji girişimcilerin yanında olacağız. Geleneksel girişimciler 50 bin liraya kadar hibe alırken, yüksek teknoloji seviyesinde faaliyet gösterecek cesur girişimcilere 360 bin liraya kadar destek sunuyoruz. Program kapsamındaki çağrımız hala açık. Siz de vakıf olarak mentörlük yaptığınız gençleri ve girişimcileri bu programlara yönlendirebilirsiniz."

"Gençlerimizin üretme şevkine bizzat şahit oluyorum"

Bakan Varank, birkaç başarı hikayesi paylaşmak istediğini belirterek, şunları anlattı:

"2014’te kurulan GENOMİZE firması, TÜBİTAK’tan aldığı destekle insan DNA’sını daha ucuza analiz edebilen SEQ isimli bir platform geliştirdi. Çevrimiçi kullanılan bu ürünle, 3 farklı ülkede, 40'ın üzerinde genetik tanı merkezinde şu ana kadar 35 bin farklı hastaya genetik tanı yapıldı. 2016 yılında TÜBİTAK desteğiyle kurulan İNİTİO Biyomedikal firması üç boyutlu baskı teknolojisini kullanarak, mikro akışkan cihazları 10 kat daha düşük maliyetle üretmeyi başardı. Bu sayede hücrelerin, tıpkı insan dokusunda olduğu gibi yaşayabilecekleri doğala yakın ortamlar oluşturulması sağlandı. Şirket 3,5 milyon dolarlık yatırım aldı, şu anda ilaç firmalarının şirkete siparişleri başladı.

Son örneğimse geçen hafta Financial Times'da yarım sayfa yer bulan bir makaledeki girişim. Financial Times’da yayımlandıktan sonra medyamızda da geniş yer bulan makalede; Eskişehir Osmangazi Üniversitesi'ndeki akrep ve yılan zehirlenmelerine karşı antiserum üretim tesisinden bahsediliyordu. Projeye olan melek yatırımcı ilgisi ve yüksek katma değerli ihracat potansiyeline güçlü bir vurgu yapılmıştı. Ne mutlu ki bu başarı hikayesinde KOSGEB desteğimizin de katkısı var. Dikkatinizi çekmiş olabilir. Verdiğim her üç örnekte de akademik tabanlı işlerdeki başarılar söz konusu. Ben, Türkiye’nin bu alanda ciddi bir sıçrama yapabileceğini düşünüyorum.” 

TÜBİTAK enstitüleri, teknoparklar ve üniversitelerin bünyesinde yürütülen çalışmaların beklentilerini giderek yükselttiğini belirten Varank, fırsat buldukça enstitüleri, teknoparkları ziyaret ettiğini ve gençlerin üretme şevkine bizzat şahit olduğunu söyledi. 

Varank, Türkiye'de ciddi bir potansiyel bulunduğunu vurgulayarak, başarıların katlanarak artacağına yürekten inandığını, yeni fikirler üreten, uygulanabilir projeler geliştiren ve ticarileştiren tüm girişimcilerin yanında olmaya devam edeceklerini dile getirdi.