TİM, dış ticaretin anatomisini çıkardı

İSTANBUL - Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), bir ilke imza atarak, dış ticareti tüm yönleri ile analiz eden kapsamlı bir rapor hazırladı. Raporda, Türkiye’nin ihracat ve ithalatı ayrıntılarıyla ortaya kondu.

“Ekonomi ve Dış Ticaret Raporu”na göre,  Türkiye’nin Avrupalı partnerlerinin milli gelirlerindeki artışın güçlenmesi, 2014 yılında ihracatımız için önemli bir fırsat yaratacak. Gerek gelişmiş gerekse de gelişmekte olan ülke ekonomilerindeki büyüme, küresel ticarete de ivme kazandıracak.

Raporun tanıtım toplantısında konuşan TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, “İthalat ve ihracatımızı, fasıl, ülke, bölge ve illere göre ayrıntılı olarak incelerken; net ihracatçı olduğumuz sektör ve fasılları açığa çıkararak cari açığın sürdürülebilirliği noktasında net bir tablo ortaya koyduk” dedi. 

Büyükekşi, dünyadaki küreselleşme eğilimlerinin dış ticaretin önemini gittikçe artırdığına dikkat çekerek, dış ticaretini artıran ülkelerin ulusal gelir ve refah artışına vurgu yaptı.

2014 yılına dair göstergelerin olumlu sinyaller verdiğini ifade eden Büyükekşi, “Dış ticareti bir bütün olarak inceledik. 2014 bir fırsat yılı olacak. OVP hedefi olan 166,5 milyar dolarlık ihracat hedefini gerçekleştireceğiz” diye konuştu.

İhracatta doğru adım için rehber olacak

Raporu hazırlayan ekipten TİM Ekonomi Danışmanı Dr. Hatice Karahan ise sayısız veri ve analizle dış ticaretin mevcut durumunu ve beklentileri içeren detaylı bir fotoğraf çektiklerini belirterek, “Rapor, ihracatta doğru adımları atabilmek için önemli bir rehber niteliği taşıyor” dedi.

Altın net ihracatı yüzde 18 daralttı

Giriş bölümünde dünya ve Türkiye ekonomisinin incelendiği raporda, ihracat ve ithalatta mevcut durum; sektör, mal grupları ve ülke bazlı olarak analiz edildi. Rapora göre, 2013 yılı ihracat rakamında altın ihracatındaki keskin düşüş etkili oldu. Bir önceki yıl sekiz kat ihracat artışı gerçekleştiren altın, 2013 yılında yönünü ithalata çevirdi. Net ihracatın yüzde 18 daralmasına yol açan altın, Türkiye’nin ithalatını da artırarak cari açığı olumsuz etkiledi.

Mal ihracatından başarılı performans

Motorlu kara taşıtlarının lider olarak bitirdiği 2013 yılı ihracatında, birçok ürün grubu çift haneli ihracat artışı gerçekleştirdi. İhracat artışını olumlu yönde etkileyen sektörler; otomotiv, makine, örme giyim, plastik ve mobilya olurken, daralmaya yol açanlar demir-çelik, mineral yakıt ve yağlar oldu.
Net ihracatın pozitif olduğu pazar başta Irak olurken, bu ülkeyi Azerbaycan, İngiltere, Libya ve Mısır takip etti. Net ihracatta en hızlı büyüme artışı ise Hollanda’ya oldu. Net ihracatçı sektörler, başta hazır giyim olmak üzere meyve, demik-çelik, tuz, kükürt ve taşlar olarak sıralandı.

İncir ve nar ihracatı sıçrama yaptı

Yenilen meyve faslında 2013 yılında ciddi bir artış yaşanırken, özellikle incir ve nar ihracatı sıçrama yaptı. Türkiye, zeytinyağı ve makarna ihracatında da rekorlar kırdı. Hububat ihracatında ise kek, gofret ve bisküvi büyük pay aldı.

AB’nin payı arttı

Ülke grupları incelendiğinde, Türkiye’nin en büyük ticari partneri, toplam ihracattaki yüzde 41 pay ile yine Avrupa Birliği (AB) oldu. Ortadoğu’ya yapılan ihracatın düşüşünde altın faktörü öne çıkarken, en fazla ihracat gerçekleştirilen ilk beş ülke sırasıyla Almanya, Irak, İngiltere, Rusya ve Fransa oldu.

Enerji ithalatı hız kesti

2013’te Türkiye ekonomisinde büyüme ve ithalat paralel hareket ederken, kronik bir şekilde ithalatın en büyük kalemini oluşturan enerji ithalatında ise yavaşlama yaşandı. Enerji ithalatındaki yüzde 7’lik düşüş; genel ithalatın artış oranını da 1,6 puan aşağı çekti. Ara mallar, ithalatın yüzde 73’ünü oluştururken, en yüksek ithalat artışı tüketim mallarında kaydedildi.

İstanbul ithalatın lideri oldu

Türkiye ithalatında öne çıkan ilk 20 şehir, ihracat ve ekonomik aktivitelerde de ön planda olan iller oldu. İthalatta yüzde 54,3’lük pay ile İstanbul başı çekerken, bu kenti sırasıyla Kocaeli, Ankara, Bursa ve İzmir takip etti. Hatay ve Manisa’da ise ithalat daralması yaşandı.

Türkiye, 2013 yılında ithalatının yüzde 36,7 sini AB’den yaparken, Amerika ülkelerinden yapılan ithalatta düşüş yaşandı. İhracatta dördüncü sırada yer alan Rusya, ithalatta lider oldu. Rusya’yı Çin, Almanya, İtalya ve ABD takip etti.

Dizüstü bilgisayar ve cep telefonu ithalatı artırdı

Alt fasıllara göre ithalat incelendiğinde, mineral yakıtlar ve yağlar ilk sırada yer aldı. Makineler faslında yüzde 12,3’lük artışıyla dizüstü bilgisayarlar ve elektrik elektronik faslındaki yüzde 22,2’lik artışıyla cep telefonları ithalat artışının önemli kalemleri oldu. İşlenmemiş altın ise 2013 ithalatını artıran en önemli etken olarak dikkat çekti.

Net ithalatta ilk sırada yer alan ülke Çin olurken, onu Rusya, Almanya ve İsviçre takip etti. Net ithalatçı olan sektörler ise başta enerji olmak üzere makine ve kıymetli taşlar oldu.