TİSK: Ar-Ge'de 50 kişilik alt sınır indirilmeli

(12:00)ANKARA - TİSK tarafından hazırlanan raporda, Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Yasa Tasarısı'nda yer alan 50 kişilik kriterin adil olmayan ve haksız sonuçlar doğuracak nitelikte olduğu öne sürüldü. Hazırlanan raporda, böylesine yüksek belirlenen eşdeğer personel sayısı nedeniyle söz konusu kanun tasarısından sadece büyük ölçekli iş yerleri yararlanacak, küçük ve orta ölçekli iş yerlerinin destek ve teşvikten yararlanması mümkün olmayacağı ifade edildi. TİSK, TBMM gündeminde olan Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Yasa Tasarısı ile ilgili hazırladığı raporda, 9. Kalkınma Planı'nda belirtilen "Sürdürülebilir Küresel Rekabete Ulaşmak" vizyonu içinde, ülke ekonomisinde daha yüksek katma değer yaratma, hızlı ve sürekli bir gelişme sağlama amacı doğrultusunda Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesini öngören söz konusu yasa tasarısının hazırlanmasının son derece memnuniyet verici olduğu belirtildi. Buna karşın tasarıda, ülkenin geleceği için hayati önem taşıyan bazı eksikliklerin acilen giderilmesi gerektiğine dikkat çekilen raporda, tasarı ile Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı tarafından 3624 sayılı Kanun'a göre oluşturulan teknoloji merkezleri ile Türkiye'deki Ar-Ge merkezleri, Ar-Ge projeleri ve rekabet öncesi iş birliği projeleri ve teknogirişim sermayesine ilişkin destek ve teşviklerin öngörüldüğü kaydedildi. Tasarının genel gerekçesinde, uluslararası istatistiklere bakıldığında Ar-Ge harcamalarının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) içindeki payı yüksek olan, Ar-Ge harcamalarına bütçeden ve GSYİH'den en çok pay ayıran ülkelerin ulusal rekabet güçlerinin de daha ileride olduğunun ifade edildiği vurgulanan raporda, bu tespitin, Ar-Ge merkezlerinde istihdam sınırının en az 50 kişi yerine daha makul bir seviyeye çekilmesini de destekler nitelikte olduğu savunuldu. Vergi indirimi Raporda, ayrıca Gelir Vergisi Kanunu'nun 89. maddesinin 9 numaralı bendi ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince mükelleflerin, Ar-Ge personelinin sayısı konusunda herhangi bir sınırlama olmaksızın Ar-Ge harcamalarının yüzde 40'ını vergi matrahlarından indirebildikleri anımsatıldı. Tasarı ile bu muafiyet sınırının yüzde 100'e çıkarılmasının olumlu olduğu belirtilen raporda, ancak 50'den az Ar-Ge merkezi personeli istihdam eden iş yerlerinin sadece bu indirimden yararlanabilecekleri kaydedildi. Tasarı kapsamındaki iş yerlerinin Ar-Ge harcamalarının tamamı için kurumlar ve gelir vergisinden müstesna tutulmalarının yanı sıra, doktoralı Ar-Ge personelinin ücretinin yüzde 90'ını, diğerleri için yüzde 80'ini gelir vergisinden indirebilme imkanından ve bu personelin ücretlerinden hesaplanan sigorta priminin işveren hissesinin yarısının 5 yıl süreyle Hazine tarafından karşılanması imkanından da yararlanabileceklerine işaret edilerek, en az 50 kişilik sınırın, küçük ve orta ölçekli iş yerlerini de kapsayacak şekilde azaltılarak söz konusu imkanlardan bu iş yerlerinin de yararlandırılmasının, Ar-Ge'nin geliştirilmesi için daha uygun görüldüğü kaydedildi. Raporda, inşaat sektörü gibi esas itibariyle hizmet üreten sektörler açısından da Ar-Ge teşvikinin getirilmesi gerektiği ifade edildi. 500 Ar-Ge personeli sınırı Tasarıda Ar-Ge projelerinin de kapsama alındığına dikkat çekilerek, 50'den az sayıda Ar-Ge personeli çalıştıran iş yerlerinin her ne kadar kapsam dışında kalsalar da, bu projeleri kamu kurum ve kuruluşları ile vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenmesi halinde kapsamdaki muafiyetlerden yararlanabilecekleri dile getirildi. Raporda, olumlu olan bu düzenlemeye karşın, yine de 50 kişilik alt sınırın indirilerek, bu kapsamdaki iş yerlerinin söz konusu muafiyetlerden kamu kurum ve kuruluşları ile vakıflar veya uluslararası fonların desteklemesi şartı olmaksızın yararlandırılmalarının daha faydalı olacağı düşünüldüğüne yer verildi. Tasarıda ayrıca, 500 ve üzerinde Ar-Ge personeli istihdam edilmesi halinde, o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamasının bir önceki yıla göre yarısının gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulacağının düzenlendiği belirtilerek, 500 Ar-Ge personeli sınırının kaldırılması ve bu teşvikten yararlananların kapsamının genişletilmesi ile harcamalardaki artışın yarısı kadar yapılacak indirimin harcamalardaki artış kadar yapılmasının, Ar-Ge'nin geliştirilmesi için daha yararlı olacağı kaydedildi. Raporda, tasarının, 31 Aralık 2023 tarihine kadar uygulanmak üzere hazırlandığı belirtildi.