Tüketicinin ekonomik durumun geleceğine bakışı "kötümser"

İSTANBUL - Dünya genelinde ekonomide yaşanan belirsizliğin Türk tüketicisine olumsuz yansıması devam ediyor. Tüketici Güven Endeksi'nde 2008 yılı itibariyle yaşanan aşağı yönlü seyir nisan ayında da sürdü. Endeks nisan ayında, bir önceki aya göre yüzde 6,99 (0,55 puan) azalarak, 76,24 oldu. Güven endeksindeki azalış, tüketicilerin "mevcut ve gelecek dönem satın alma güçlerine, gelecek dönem genel ekonomik duruma, gelecek dönem iş bulma olanaklarına ve mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğuna dair değerlendirmelerinin kötüleşmesinden" kaynaklandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Merkez Bankası tarafından her ay ortaklaşa düzenlenen ve tüketicilerin harcama, davranış ve beklentilerinin değerlendirildiği, "Tüketici Eğilim Anketi"nin 2008 Nisan ayı sonuçları açıklandı. Endeksin alt kalemleri ve değişim oranlarına bakıldığında ise mevcut dönemde satın alma gücü endeksi, mart ayına göre azalarak 74,47'den 70,38'e, gelecek dönem satın alma gücü endeksi de 79,36'dan 73,50'ye indi. Gelecek dönem genel ekonomik durum da 74,93'den 65,83'e düşerek endeksteki en önemli düşüşü gösteriyor. Gelecek dönem iş bulma olanakları endeksi de 77,47'den 73,60'a, mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu endeksi de 103,58'den 97,88'e geriledi. Endeksin 100'den büyük olması tüketici güveninde iyimser durum, 100'den küçük olması tüketici güveninde kötümser durum, 100 olması ise tüketici güveninde ne iyimser ne de kötümser durum olduğunu gösteriyor. Mart ve nisan ayları itibarıyla, Tüketici Güven Endeksi alt kalemleri ile değişim oranları şöyle: Bir önceki Endeks aya göre (Yüzde) değişim oranları (yüzde) Mart Nisan Mart Nisan Endeks 81,96 76,24 -6,44 -6,99 -Satın alma gücü 74,47 70,38 -4,13 -5,50 (Mevcut dönem) -Satın alma gücü 79,36 73,50 -5,93 -7,39 (Gelecek dönem) -Genel ekonomik 74,93 65,83 -8,43 -12,14 durum (gelecek dönem) -İş bulma olanağı 77,47 73,60 -5,51 -4,99 (Gelecek dönem) -Mevcut dönem Dayanıklı tüketim 103,58 97,88 -7,64 -5,50 Malı satın alma Uygunluğu Tüketici 4 yıldır yerinde sayıyor Interpromedya tarafından yapılan Tüketici Trend Araştırması, 2004'ten bu yana tüketicinin ekonomik durumunda iyileşme olmadığını ortaya koydu. Interpromedya, Türkiye'nin kentsel alanında yaşayan, ekonomik olarak aktif ve çalışan nüfusun yaşam biçimlerinin ele alındığı Tüketici Trend Araştırması birinci dönem sonuçlarını açıkladı. Tüketici Trend Araştırması, üç ayda bir gerçekleştiriliyor ve her sektörden firmayı kapsıyor. 4 yıldır ilerleme yok Tüketici Trend Araştırması sonuçlarına göre, son dört yıla ilişkin ailenin ekonomik durumunu anlatan en iyi ifade; yüzde 34.2 ile "değişmedi" oldu. Yüzde 32.4'lük bir kesim ekonomik durumunun dört yıl önceye göre daha kötü olduğunu belirtirken, sadece yüzde 9.7'lik kesim durumunun "daha iyi olduğu" görüşünü ifade etti. "Şu an daha kötüye gidiyor" diyenlerin oranı yüzde 8.8, "kötüydü daha iyi oldu" diyenlerin oranı ise yüzde 14.9 çıktı. Geleceğe bakış karamsar Araştırma kapsamında sorulan "önümüzdeki iki yılda ailenin ekonomik durumunu en iyi anlatan ifade" için yüzde 33.9'luk bölüm "daha kötü olacak", yüzde 31.1'lik bölüm ise "daha iyi olacak" yanıtını verdi. Araştırmada, görüşülen kişilerin yüzde 23'ü ise ekonomik durumun değişmeyeceği yanıtını verdi. Yüzde 12'lik bölüm ise fikri olmadığını belirtti. Ülke ekonomisinin gidişatı hakkında olumsuz görüşe sahip kesimin oranı yüzde 70.4'e ulaşırken, yalnızca yüzde 20.3'lük bir kesim olumlu görüş bildirdi. Enflasyon inandırıcı değil Satın alma eylemleri üzerindeki etki ve ülke ekonomisi hakkında olumsuz görüşün hakim olduğu araştırma sonuçlarında ayrıca açıklanan enflasyon oranlarına inanma durumu da ele alındı. Enflasyon verileri hakkında yüzde 69.8'lik bölümden "inanmıyorum" yanıtı alınırken, sadece yüzde 14.5'lik kesim "inanıyorum" yanıtını verdi. Katılımcıların yüzde 15.7'lik bölüm ise enflasyon hakkında fikri olmadığını söyledi. Visa'dan "Tüketicinin Finansal Bilincinin Geliştirilmesi Konferansı" Tüm dünyada elektronik ödeme nakit ödemenin yerini alıyor. Türkiye'de artık tüketici harcamalarının yaklaşık yüzde 23'ü ödeme kartlarıyla yapılıyor. Elektronik ödeme sadece tüketiciye değil, başta perakende ve finans sektörleri olmak üzere ekonomiye çeşitli yararlar sağlıyor, kamu harcamalarının denetimi ve azaltılması için devlete değerli araçlar sunuyor. Visa'dan yapılan açıklamada, nakit ekonomisinin sınırlandırılması, kayıt dışı ekonomiyle mücadele, paranın sistem içinde kalması ve yatırıma dönüştürülebilmesi açısından da önemli. Öte yandan elektronik ödemelerin yaygınlaşması aynı zamanda nakit işlem maliyetinin ekonomilere yüklediği ağırlığın azalması anlamına geliyor. Bu olumlu etkiler, kart sahipleri ve kamu kuruluşlarının bilinçli yaklaşımları sayesinde daha ileri noktalara taşınabilir. Söz konusu yaklaşımların sağlıklı bir ekonomik büyüme ve istikrar açısından oynadığı rol, başta Avrupa Birliği olmak üzere tüm dünyada özel sektör temsilcileri, akademisyenler ve kamu yöneticileri tarafından ele alınıyor, tartışılıyor. "Tüketicinin Finansal Bilinci ve Yetkinlikleri" konusu, Türkiye'de ilk kez 2006 sonunda Visa Europe Türkiye'nin öncülüğünde Kadir Has Üniversitesi'nde düzenlenen bir uluslararası konferansta ele alındı. Bu yıl da ödeme sistemleri ile güçlü bir ekonomi ve finansal bilinç arasındaki bağlar ele alınacak. "Tüketicinin Finansal Bilincinin Geliştirilmesi Konferansı", 21 Mayıs 2008 tarihinde TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Sosyal Tesisleri'nde gerçekleşecek.