Tüpraş tahtını korudu

İSTANBUL - İş dergisi Fortune'nun Türkiye 500 çalışmasına göre, geçen yıl net satışlarını yüzde 35,2 oranında artıran Tüpraş, 30 milyar 456 milyon 399 bin lira net satış geliriyle liderliğini korudu.

Fortune 500'ün Türkiye'deki sonuçları, Fortune Türkiye Genel Yayın Yönetmeni Ali Ağaoğlu, Finans Editörü Kenan Şanlı ve Finar D&B Yönetim Kurulu Başkanı Selim Seval'in katılımıyla düzenlenen toplantıda kamuoyuna açıklandı.

Çalışmaya göre, Fortune 500 şirketlerinin net satış gelirleri 2008'de yüzde 16,3 oranında arttı. 2007'de listeye giren şirketlerin net satış gelirleri 337,2 milyar lira iken, geçen yıl listeye giren şirketlerin net satışları 392,3 milyar liraya ulaştı. 2007'de net satışlar bir önceki yıla göre yüzde 22 oranında artmıştı.

Fortune 500 listesinde yer alan şirketlerin ihracatı da 2008'in son aylardaki düşüşe rağmen yüzde 18,7 artarak 94 milyar 681 milyon liraya yükseldi. Listede yer alan şirketlerin net satışlarının yüzde 76,87'sini iç satışlar oluştururken, ihracatın payı yüzde 23,13'lerde kaldı. İlk 50 şirket açısından satışların dağılımına bakıldığında ihracatın payı yüzde 20 olurken, ilk 10 şirketin satışları içerisinde ihracatın payı yüzde 11 olarak gerçekleşti.

Petrol sektörünün payı yüzde 17.6

Fortune 500 net satış gelirlerinde sektörlerin aldığı pay incelendiğinde, yüzde 17,59'la en yüksek payı petrol ve türevleri üretim ve dağıtımı sektörü (7 şirket) aldı. Bu sektörü yüzde 9,52 payla enerji sektörü (14 şirket) takip etti.

33 şirketle listeye en fazla şirket sokan metal döküm ve işleme sektörünün satış gelirlerindeki payı yüzde 7,36 olarak gerçekleşti. Listede 9 şirketle yer alan depolama, taşımacılık ve lojistik toplamdan yüzde 5,86, 29 şirketin yer aldığı taşıt araçları ve ekipmanları imalat ve bakım sektörü yüzde 4,79, 21 şirketin yer aldığı elektronik ve telekomünikasyon sektörü ise yüzde 4,77 pay aldı.

Fortune 500 Türkiye listesinde yer alan şirketlerden 358'i kar açıklarken 142'si ise zarar açıkladı. Kar açıklayan şirketlerin karları da bir önceki yıla göre ciddi boyutlarda geriledi. Fortune 500 şirketlerinin toplam net karı 2008'de yüzde 35,5 oranında geriledi. 2007'de listeye giren şirketlerin toplam karı 20 milyar 67 milyon lira iken, geçen yıl bu rakam 12 milyar 927 milyon liraya düştü.

2008'de Fortune 500 listesine giren şirketlerin net satış karlılığı bir önceki yıla göre yüzde 45,5 civarında düştü. Fortune 500'deki ilk 10 şirketin net satış karlılığı ise bir önceki yıla göre yüzde 53,1 oranında azaldı.

Karlılıkta Kipaş, ihracatta Koray sıçrama yaptı

Karını en çok artıranlar listesinde tekstilden enerjiye, demir çelikten bilişime çok sayıda farklı sektörden şirket yer aldı. Listede 438. sırada yer alan Kipaş Denim İşletmeleri A.Ş, net karını yüzde 16 bin 999 oranında artırdı.

İhracatı en çok artan şirket ise listede 498. sırada bulunan Koray İnşaat oldu. Koray İnşaat, ihracatını yüzde 721 bin 417 oranında yükseltti.

Enerji, demir çelik, gıda ve perakende sektörlerinde net satışların yukarıya doğru seyrettiğini ifade edilen çalışmada, karlara bakıldığında manzaranın farklı olduğu, hemen her sektörün global krizin olumsuz etkisinden nasibini aldığı belirtildi.

Fortune 500 listesinde yer alan 129 Borsa şirketi içerisinde piyasa değeri 15 Haziran 2008 itibariyle 15 milyar liranın üzerinde olan 2 şirket bulunuyor. Bu şirketler Turkcell ve Türk Telekom oldu. 2007-2008 dönemi için hisse başına kar sıralamasında Bagfaş başı çekerken yatırımcı karlılığı sıralamasında listenin zirvesinde Gübre Fabrikaları yer alıyor.

İhracatta lokomotif Tüpraş

Çalışmaya göre, geçen yıl satışlarını yüzde 35,2 oranında artıran Tüpraş, 30 milyar 456 milyon 399 bin lira net satış geliriyle zirveyi bırakmadı. 5 milyar 785 milyon 292 bin lira ihracatla en çok ihracat yapan şirket unvanını da koruyan Tüpraş'ın, Fortune 500'de yer alan şirketlerin toplam satış gelirleri içerisinden aldığı pay ise yaklaşık yüzde 7,8 oldu.

BOTAŞ, 21 milyar 82 milyon 298 bin 517 lira geliriyle listeye 2. sıradan girerken, 20 milyar 652 milyon 829 bin 21 lira satış geliriyle 3. sırada yer alan Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da Fortune 500'ün en fazla zarar eden şirketi oldu. En fazla zarar eden ikinci şirket 8,8 milyar lira net satış geliriyle listede 9. sırada yer alan Elektrik Üretim A.Ş. olarak gerçekleşti. 

144 milyar lira satış gelirine sahip olan Fortune 500'ün ilk 10 şirketinin 6'sı (BOTAŞ'ı da dahil ettiğimizde) petrol ve enerji sektöründe, 2'si telekom sektöründe (10,2 milyar lira gelirle 6. sırada yer alan Türk Telekom ve 8,8 milyar lira gelirle 8. sırada yer alan Turkcell), biri inşaat sektöründe (9,1 milyar lira gelirle 7. sırada yer alan Enka), biri de otomotiv sektöründe (7 milyar lira gelirle 10. sırada yer alan Ford Otomotiv) faaliyet gösteriyor. İlk 5'in ise tamamı enerji ve petrol şirketlerinden oluşuyor.