'Türkiye, Azerbaycan’ın enerji yatırımını büyütecek'
Azerbaycan’ın en büyük petrol havzası Azeri-Çırak-Güneşli (AÇG) petrol yataklarının 2024 yılında sona erecek üretim ve paylaşım anlaşmasının süresi 2050 yılına kadar uzatıldı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Azeri-Çırak-Güneşli (AÇG) petrol yataklarının üretim ve paylaşım anlaşmasının süresinin 2050 yılına kadar uzatılmasına ilişkin Bakü’de düzenlenen törende konuştu. Sadece Azerbaycan için değil, bölge ve enerji piyasaları açısından tarihi bir anlaşma olan ve “Yüzyılın Kontratı” şeklinde adlandırılan AÇG anlaşmasının artık 21. yüzyılın da kontratı olduğunu ifade eden Albayrak, AÇG’nin Azerbaycan’ın sınırsız kaynaklarının simgesi haline geldiğini, dünya piyasalarına güvenilir bir petrol kaynağına ulaşması açısından da önemli katkı sağladığını söyledi.
Anlaşmanın uzatılmasının önemine değinen Albayrak, Bakü-Tiflis- Ceyhan (BTC) hattının devreye girdiği 2006’dan bugüne kadar bu hatla 2.6 milyar varil ham petrolün güvenli ve kesintisiz şekilde taşındığını aktardı. Azerbaycan’ın, petrolün yanı sıra gaz tedarikinde de hem Türkiye hem de diğer tüketici ülkeler için vazgeçilmez bir güvenilir partner olmaya emin adımlarla devam ettiğini vurgulayan Albayrak, “Kaynak çeşitlendirilmesi açısından AB tarafında gündeme getirilen Güney Gaz Koridoru projesinin kaynak ülkesi Azerbaycan’dır. Güney Gaz Koridoru, AB tarafından ortaya konulan bir konsept olsa da, projeyi gerçek anlamda hayata geçiren Türkiye ve Azerbaycan’ın iradesi olmuştur” dedi.
“TANAP iki ülkenin güçlü birlikteliğinin sembolü”
Güney Gaz Koridorundan uzun süre önce Şahdeniz Faz 1’den çıkarılan gazın zaten Bakü-Tiflis- Erzurum Boru Hattı ile Türkiye’ye akmaya başladığını hatırlatan Albayrak, “Şahdeniz Faz 2 kapsamında Türkiye ve Azerbaycan, bir taraftan Azerbaycan gaz ticaretine katkıda bulunurken, diğer taraftan hem Türkiye hem Avrupa gaz piyasaları için önemli bir kaynak çeşitlendirmesini sağlayacak TANAP projesini hayata geçirmiştir.
TANAP, iki ülkenin güçlü birlikteliğinin, verimli ve ‘kazan-kazan’ birlikteliğinin sembolü olarak önümüzdeki yılın ikinci yarısı açılışının da gerçekleşmesiyle özellikle Avrupa arz güvenliği açısından tarihi bir yapı taşı olacaktır. İnşaatın önümüzdeki yıl sona ermesiyle birlikte yaklaşık 16 milyar metreküplük gazın Gürcistan, Türkiye, Yunanistan ve İtalya’ya ulaşılması sağlanacaktır” ifadelerini kullandı.
“Türkiye-Azerbaycan işbirliği gelecek için referans”
AÇG’nin ortaklarından olan Türkiye Petrollerinin (TP) 1991’den beri Azerbaycan’da faaliyet gösterdiğini hatırlatan Albayrak, TP’nin ilk uluslararası yatırımını Azerbaycan’a yaptığını belirtti.
TP’nin Azerbaycan’daki diğer uluslararası projelere de katılarak faaliyetlerini her geçen gün artırdığını, SOCAR ile TP arasındaki ortaklığn TP’nin 1996’da Şahdeniz projesine katılmasıyla ivme kazandığını kaydeden Albayrak, “TP, 2014’te Şahdeniz sahasındaki yüzde 10 hisse artışıyla birlikte yüzde 19 hisseye ulaşarak projenin en büyük ikinci yatırımcısı konumuna gelmiştir. 23 senedir AÇG projesinin ortağı olan TP, bugün atılan imzalarla, güvene dayalı partnerliği 2049 yılına kadar uzatarak, Azerbaycan’a olan güvenin bir kez daha belirtmekten onur duymaktadır.
Türkiye olarak enerjinin çatışma ve yoksulluğun bir nedeni olmaktan ziyade barış ve istikrarın lokomotifi olarak görülmesine inanıyoruz. Türkiye-Azerbaycan işbirliğinin, bölgemiz için geleceğe referans teşkil edecek bir ortaklık olduğunu belirtmek isterim. Türkiye, Azerbaycan’daki tüm projelere önem atfetmeye ve ülkedeki yeni fırsatlarda önemli bir ortak olmaya devam edecektir. Azerbaycan’daki yatırımlarımızı büyütmeye devam edeceğiz” diye konuştu.
Aliyev: Yataklarda daha üretilmemiş 500 milyon ton petrol rezervi var
Törende konuşan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, AÇG yataklarının işletilmesinde yeni bir dönemin başladığını, yeni anlaşmanın ilk anlaşmaya göre ülkesi için daha iyi şartlarda olduğunu söyledi. Aliyev, “Anlaşma imzalandıktan sonra Azerbaycan’a yabancı yatırımcılar tarafından 3.6 milyar dolar tutarında bonus ödenecek. SOCAR’ın AzAÇG şirketi yüklenici gibi anlaşmanın uygulanmasında yer alacak. SOCAR’ın payı yüzde 11.6’dan yüzde 25’e çıkıyor. Azerbaycan’ın payı yüzde 75 olacak. 23 yıl boyunca AÇG’den 436 milyon ton petrol üretildi. Yeni bilgilere göre yataklarda daha üretilmemiş en az 500 milyon ton petrol rezervi var. Fakat bu rakamın daha da artacağını düşünüyorum” dedi.
TPAO'nun yüzde 5.73 hissesi bulunuyor
Yeni anlaşmayla katılımcı şirketlerin hisseleri ise şöyle şekillendi: Azerbaycan, 1994 yılında yabancı şirketlerle AÇG yataklarının işletilmesine yönelik anlaşmaya imza atmıştı. Anlaşma süresi 30 yıl olarak belirtilmiş, 1997 de yataklarda üretime başlanılmıştı. Buradan çıkarılan petrolün büyük kısmı Bakü-Tifl is-Ceyhan Boru Hattı ile dünya piyasalarına sevk ediliyor. BP yüzde 30,37, AzACG (SOCAR) yüzde 25, Chevron yüzde 9,57, Inpex yüzde 9,31, Statoil yüzde 7,27, ExxonMobil yüzde 6,79, TPAO yüzde 5,73, Itochu yüzde 3,65, ONGC Videsh Limited (OVL) yüzde 2,31.