Türkiye-İran enerji anlaşmasında 3 esas

ANKARA - Türkiye ile İran arasında imzalanan enerji anlaşmasında üç ana esas bulunuyor. Anlaşma ile Güney Pars sahasındaki bazı doğalgaz sahaları TPAO'ya tahsis edilecek, İran doğalgazı Türkiye üzerinden Avrupa'ya,Türkmen doğalgazı İran üzerinden Türkiye'ye taşınacak.

Edinilen bilgiye göre, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Rahimi'nin gözetiminde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile İran Petrol Bakanı Seyyid Mesud Mirkazimi tarafından imzalanan "Türkiye Cumhuriyeti Enerji Bakanlığı ile İran İslam Cumhuriyeti Petrol Bakanlığı arasında Anlayış Muhtırası" şöyle:

"17 Kasım 2008 tarihinde imzalanan; 1-) Güney Pars Sahasındaki bazı doğal gaz sahalarının TPAO'nun yönetimine ve yatırım yapmak üzere tahsisi, 2-) Türkiye üzerinden İran doğal gazının Avrupa'ya taşınması, 3-) Türkmen doğal gazının İran üzerinden Türkiye'ye taşınması ile ilgili mutabakat zaptının süresinin uzatılması konusunda mutabık kalınmıştır. Ayrıca Güney Pars Sahasındaki daha önce Türkiye'ye tahsis edilmiş olan sahaların daha zengin diğer sahalarla değiştirilmesine yönelik ortak çalışma grubu kurulmasına karar verilmiştir."

"Gazın yarısının satış hakkına sahip olduk"

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Yıldız, anlaşma ile ilgili bir soru üzerine şunları söyledi:

"İran bölgesinde ve dünyada çok önemli petrol rezervlerine sahip olan bir ülke. Türkiye de jeopolitik konumunu ve coğrafyasını iyi değerlendirme isteğinde bulunan ve komşularıyla maksimum enerji işbirliği içerisinde bulunmayı hedef edinmiş bir ülke olarak İran ile görüşmelerimiz bazı kararlar ile sonuçlandı.

Geçtiğimiz yıl içerisinde yaptığımız, Güney Pars bölgesindeki 21, 22, 24 numaralı sahaların, daha verimli olduğuna inandığımız sahalarla değiştirilmesiyle ilgili bir değişiklik yapıldı.

Biliyorsunuz İran'da Anayasa gereği petrol ve doğalgaz yataklarının mülkiyet devri söz konusu değil. Bu konuda yaptığınız saha çalışmalarında oranın kullanım hakkını alıyorsunuz. Bir nevi satış hakkını alıyorsunuz belli oranlarda. Biz mesela oradan çıkan gazın yarısının satış hakkını almış oluyoruz. Tabii bunun şartları, fiyatları daha sonra görüşülerek, konuşulacak. Hangi şartlarda ve hangi fiyatlarda alınacağı konusunda öncelikle saha çalışması yapacağız. Saha çalışması sonucunda bir rezerv belirlenecek ve o rezervler TPAO'nun kabiliyet alanı içerisinde kalan ve deniz altında 100-150 metre kadar rahat çalışılabilecek platformlarla yapılabilecek bir şey. Sonra üretim sondajlarına geçme aşamasında buradan çıkan toplam gaz miktarı belli olacak ve üretim aşamasına geçilecek.

Türkiye, ister kendi üzerinden Batı'ya kaynak oluşturabilecek gazı alması, isterse ülkesinde kullanması amacıyla yani ister transit konumuyla, isterse kendi arz güvenliği ile ilgili cevap verebilmek için bu tarz anlaşmalar yapıyor. Bunlar çok doğru anlaşmalar."

Öte yandan, İran ile petrol ve doğalgaz çalışmalarına Kasım ayının ilk veya ikinci haftasında başlanacağı öğrenildi.