Türkiye'nin satınalma gücü Avrupa'da son sıralarda
Avrupa ülkeleri ile Türkiye'nin satınalma gücünü karşılaştıran endeks, Türkiye'nin satın alma gücünün Avrupa Birliği'nin bir hayli altında kaldığını gösterdi. Balkan ülkeleri de dahil edildiğinde Türkiye, son sıralarda yer alıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu, 2023 yılına ilişkin geçici Satınalma Gücü Paritesi (SGP) verilerini yayınladı.
Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan SGP'ye göre, kişi başına GSYH endeks değerinin 27 Avrupa Birliği (AB) ülke ortalaması 100 iken Türkiye için 73 oldu ve AB ortalamasının yüzde 27 altında kaldı.
Karşılaştırmalarda, 27 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 5 aday ülke (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk) ve 1 potansiyel aday ülke (Bosna Hersek) kapsandı.
En yükseği Lüksemburg'da
Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke arasında SGP'ye göre kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 239 ile Lüksemburg, en düşük ülkeler ise 35 ile Arnavutluk ve Bosna Hersek olarak kayıtlara geçti. Kişi başına GSYH endeksinde Lüksemburg, AB ortalamasının yüzde 139 üzerinde, Arnavutluk ve Bosna Hersek ise yüzde 65 altında değere sahip oldu.
Refahı gösteren tüketim verileri
Ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına GSYH temel alınırken tüketicilerin göreli refah düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına fiili bireysel tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul ediliyor. Fiili bireysel tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet veya kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan (eğitim, sağlık ve benzeri) hizmetleri de kapsıyor.
Kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi 27 AB ülkesi ortalaması 100 iken Türkiye için 86 oldu ve Birlik ortalamasının yüzde 14 altında kaldı. Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke arasında kişi başına fiili bireysel tüketim değeri en yüksek ülke 138 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 42 ile Arnavutluk olarak kayıtlara geçti.
Türkiye Euro bazlı daha ucuz
Fiyat düzeyi endeksi, ülkelerin ulusal para birimlerinin karşılaştırmalı olarak döviz kuruna göre alım gücünün göstergesi olarak görülüyor. Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi 100'den büyük ise bu ülke, karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre "pahalı", 100'den küçük ise "ucuz" olarak ifade ediliyor.
Türkiye'nin fiili bireysel tüketime ilişkin fiyat düzeyi endeksi, 2023 yılı geçici sonuçlarına göre 38 olarak belirlendi. Bu değer, AB ülkeleri genelinde 100 avro karşılığı satın alınan aynı mal ve hizmet sepetinin Türkiye'de 38 avro karşılığı Türk lirası ile satın alınabileceğini gösteriyor.
Ülkelerin SGP'ye göre 2023 yılı kişi başına GSYH değerleri şöyle:
Lüksemburg - 239
İrlanda -211
Norveç - 173
İsviçre - 154
İzlanda - 134
Hollanda - 130
Danimarka - 127
Avusturya - 123
Belçika - 118
Almanya - 115
İsveç - 114
Finlandiya - 108
Malta - 105
Euro Bölgesi 20 - 104
Fransa - 101
Avrupa Birliği 27 - 100
İtalya - 97
Güney Kıbrıs - 95
Slovenya - 91
Çekya - 91
İspanya - 88
Litvanya - 86
Portekiz - 83
Estonya - 81
Polonya - 80
Romanya - 80
Macaristan - 76
Hırvatistan - 76
Türkiye - 73
Slovakya - 73
Letonya - 71
Yunanistan - 67
Bulgaristan - 64
Karadağ - 52
Sırbistan - 46
Kuzey Makedonya - 41
Arnavutluk - 35
Bosna Hersek - 35
Satınalma Gücü Paritesi nedir?
SGP, ayrıntılı olarak tanımlanmış standart bir mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranını gösteriyor. Böylece ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıkları giderilirken uluslararası anlamda gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapılabiliyor.