TZD, düşük kaliteli ithal ürünler için uyardı
Yetkin, pirinç, mercimek ve bakliyatta ithal kalitesiz malların yerli ürünlerle karıştırıldığına dikkat çekti
ANKARA - Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı İbrahim Yetkin, Ramazan öncesi, tüketimdeki düşüş nedeniyle pirinç, mercimek ve bakliyatta fiyatları artıramayan satıcıların, ithal kalitesiz malları yerli ürünlerle karıştırıp aynı fiyattan satarak, hem üreticiyi hem de tüketiciyi mağdur ettiğin söyledi.
Yetkin, düzenlediği basın toplantısında, Türkiye'de bu yıl buğday, pirinç ve mercimekte geçen yıla göre önemli üretim artışları beklendiğini, kalitede de bir sorun bulunmadığını, bu nedenle özellikle buğday ve un fiyatları öne sürülerek ekmeğe zam yapmanın savunulabilir bir yanı olmadığını vurguladı.
"Kriz koşullarında gıda harcamalarını asgariye indirmek zorunda kalan ve ekmekle karnını doyuran bir toplumda bu durum savunulamaz" dedi.
Bu yıl yeşil mercimek hariç kırmızı mercimek ve bakliyat ürünlerinde önemli üretim artışı beklendiğine işaret eden Yetkin, ekonomik kriz koşulları nedeniyle tüketicinin bakliyat tüketimini düşürmesi nedeniyle fiyatları artıramayan satıcıların, bu sefer, Ramazan öncesi, kalitesiz ithal ürünleri yerli ürünlerle karıştırarak aynı fiyattan sattığını ve "zam yapmamış gibi görünmesine rağmen haksız kazanç elde etiğini" anlattı.
Yapılan bir araştırmaya göre, bu yıl Temmuz'da, geçen yılın aynı ayına göre, tüketicinin aylık satın aldığı miktarın pirinçte 3,15 kilogramdan 2,98 kilograma, kuru fasulyede 2,11 kilogramdan 1,99 kilograma, mercimekte ise 2,05 kilogramdan 1,97 kilograma düştüğünü anlatan İbrahim Yetkin, şöyle konuştu:
"Tüketicinin iflahı kesilince spekülatörün de hızı kesilecek gibi görünüyor. Buna rağmen bazı ürünlerin fiyatlarında yapay artışlar yaratma yolunda girişimler olabilir. Son 1-2 ay içinde kuru fasulye fiyatları aşırı arttı. buna karşı tüketicilerin ve resmi makamların uyanık olması gerekiyor. Bakliyattan aşırı kar sağlamak isteyenler, kalitesi düşük ürünü aldatıcı fiyatlarla piyasaya sürüyor.
"Kalitesiz Çin pirinci, Osmancık diye satılıyor"
Son günlerde, düşük kaliteli ithal ürünlerin prestijli ürünlerin adı kullanılarak satışa sunulduğu yolunda giderek artan uyarılar alıyoruz. Arjantin, Çin'den ithal edilen kalitesiz pirinçler, Osmancık pirinci ile karıştırılıp Osmancık pirinci diye satılıyor. Tüketiciler çok dikkatli olmalı.
Kayıt dışı üretim ve ticaret önlenmeli, önceki yıllarda gıda fiyatlarında yaşanan spekülasyonlar nedeniyle kolay ve hızlı kazanç için bu alana giren spekülatörlerin manevralarının önüne geçilmelidir."
TZD Başkanı Yetkin, kalitesiz ithal ürünlerin kaliteli yerli ürünlerle karıştırılarak satılmasının hem üreticiyi hem de tüketiciyi mağdur ettiğini vurgularken, üretim fazlası olan tarım ürünlerinin ithalatı konusunda önlem alınmasını istedi.
Sebze meyve ticaretinin yüzde 75'i kayıt dışı
Türkiye'de sebze meyve ticaretinin yüzde 75'inin kayıt dışı olduğuna işaret eden TZD Başkanı Yetkin, bu kayıt dışılığın kayıt içinde ticaret yapan hal komisyoncularını da zarara uğrattığını, küçük bir aracı kesim yüzde 100'lere varan kazanç sağlarken devletin yılda 5 milyar dolar gelir kaybına uğradığını vurguladı.
Sebze - meyvedeki fiyat artışlarına da dikkati çeken Yetkin, üretici fiyatları düşerken tüketici fiyatlarında birkaç kata varan artışlara işaret ederek, üretici ve tüketici zarar ederken aracının kazandığını vurgulayarak, spekülatif fiyat artışlarına yönelik olarak Tarım ve Köyişleri ile Maliye bakanlıklarının ve yerel yönetimlerin önlem alması gerektiğini vurguladı.
Yetkin, TBMM'ye sevk edilen Toptancı Haller Yasa Tasarısı ile ilgili bir soru üzerine, taslak aşamasındaki yasada daha ideal düzenlemeler yer alırken, sevk edilen metinde marketlere ve satıcılara yönelik iyileştirmeler yapıldığını gördüklerini belirtti ve "Toptancı haller tasarısında, yüzde 75 düzeyinde bulunan sebze meyvedeki kayıt dışılığı caydıracak bir tedbir yok" dedi.
Sanayi sektöründe üreticilerin eline geçen fiyatlar yıllık bazda enflasyon oranında artarken, tarım sektöründe üreticilerin eline geçen fiyatlardaki artışın enflasyonun altında kaldığını belirterek, mazot ve gübre fiyatlarındaki artışlar nedeniyle, üreticinin hem üretirken hem satarken zarar ettiğini kaydetti.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan havza bazlı üretim ve teşvik sistemine de değinen TZD Başkanı İbrahim Yetkin, bu modeli doğru bulmakla birlikte, bu modelin uygulanmasında küçük üreticilerin korunması yönünde tedbirlerin alınması ve hedefler belirlenirken sektördeki paydaşların görüşlerinin de alınması gerektiğini söyledi.