Vakıf kurmak da vakıflarda yönetici olmak da kolaylaşıyor

ANKARA - Uzun süren tartışmaların ardından Meclis'te kabul edilen Vakıflar Yasası, Türkiye'de bu konudaki dağınıklığı gidermeye çalışacak. Vakıflarla ilgili dağınık mevzuatın bir araya getirilmesi, yönetimi, faaliyetleri, denetimi, varlıklarının tescili, muhafazası, onarımı ve yaşatılması ile Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün yeniden yapılandırılmasına ilişkin düzenlemeler içeren Vakıflar Yasası ile yeni bir döneme girilecek. Vakıf kurmayı ve vakıflarda yönetici olmayı kolaylaştıran, tüm vakıflara eşit haklar sağlayan Vakıflar Yasası Türkiye'de yerleşim hakkına sahip yabancılara yeni vakıfların yönetim organlarında görev alabilme imkanı sağlamakta. Kamuoyunda özellikle azınlık vakıflarının mallarıyla ilgili getirdiği düzenlemelerle öne çıkan yeni Vakıflar Yasası'nın getirdikleri şöyle: .Yasa hangi vakıfları kapsıyor, halen kaç vakıf faaliyette? Mazbut, mülhak ve yeni vakıflar, cemaat ve esnaf vakıflarını kapsıyor. Mazbut vakıf: Cumhuriyet öncesinde vakfiyelerindeki amaçları gerçekleştirmek üzere kurulan ancak vakfiyesi gereği yönetecek kişi kalmadığından, hayri hizmetlerini gerçekleştirmesi fiilen ve hukuken imkansız hale geldiğinden Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yaşatılan ve yönetilen 41 bin 550 adet vakıf. Mülhak vakıf: Cumhuriyet öncesi kurulmuş ve vakfedenin soyundan gelenler tarafından yönetilmesi şart olan 300 adet vakıf. Cemaat vakfı: Cemaatlerinin kendi mensuplarından seçtiği yönetim kurulları tarafından yönetilen 161 adet vakıf. Yeni vakıf: Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre kurulan 4 bin 450 adet vakıf. .Yeni vakıflar nasıl kurulacak? Türk Medeni Kanunu'na göre kurulup, faaliyet gösterecekler. Yeni vakıflar, vakıf senetlerinde yazılı amaçlarını gerçekleştirmek üzere, Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne beyanda bulunmak şartıyla şube ve temsilcilik açabilecekler. Yabancılar, Türkiye'de hukuki ve fiili mütekabiliyet esasına göre yeni vakıf kurabilecekler. .Kimler vakıf yöneticisi olamayacak? Vakıflarda, hırsızlık, nitelikli hırsızlık, yağma, nitelikli yağma, dolandırıcılık, nitelikli dolandırıcılık, zimmet, rüşvet, sahtecilik, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edinim, iflasına fesat karıştırma, güveni kötüye kullanma, kaçakçılık suçları ile devletin güvenliğine karşı işlenen suçların birinden mahkum olanlar yönetici olamayacaklar. Vakıf yöneticisi seçildikten sonra söz konusu suçlardan mahkum olanların yöneticiliği sona erecek. .Vakıflar nasıl mal edinecek? Vakıflar izin almadan mal edinebilecek, malları üzerinde her türlü tasarrufta bulunabilecek. Mülhak, cemaat, esnaf ve yeni vakıflara başlangıçta özgülenen mal ve haklar, vakıf yönetiminin başvurusu üzerine, haklı kılan sebepler varsa denetim makamının görüşü alınarak mahkeme kararıyla, sonradan edindikleri mal ve hakları ise bağımsız ekspertiz kuruluşlarınca düzenlenecek rapora dayalı olarak vakıf yetkili organları kanalıyla daha yararlı olanlarıyla değiştirebilecek ve paraya çevrilebilecek. .Vakıfların mal varlıkları konusunda nasıl bir uygulama gerçekleştirilecek? Vakıfların hayrat taşınmazları; haczedilemeyecek, rehnedilemeyecek, malları üzerinde zilyetlik yoluyla kazanma hükümleri uygulanmayacak. .Vakıf eserleri için getirilen vergi istisnası ve muafiyetleri neler? Tüm iş ve işlemleri, her türlü vergi, resim, harç ve katılım payından istisna tutulacak. Vakıf kültür varlıklarının, restorasyon ve onarım karşılığı kiralama işleri Devlet İhale Kanunu'na tabi olmayacak. Yurtiçi ve yurtdışında vakıf kültürünü araştırmak, geliştirmek ve desteklemek amacıyla gerçek ve tüzel kişiler; genel müdürlüğün görev alanı ile ilgili faaliyet ve yatırım programlarında yer alan her türlü ilmi organizasyon, stratejik araştırma, konferans, sempozyum gibi faaliyetlerin yürütülmesi kapsamında sponsorluk yapılabilecek. Harcamalar, bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı gelir ve kurumlar vergisi matrahından düşülecek. .Vakıfların denetimi nasıl yapılacak? Mülhak, cemaat, esnaf vakıfları ile yeni vakıflarda iç denetim yapılacak. Vakıflar; organları tarafından denetlenebileceği gibi bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilecek. .Vakıflara ait taşınmazlar nasıl kiralanacak? Genel müdürlüğe ve mazbut vakıflara ait taşınmazlar, azami 3 yıl süreyle kiralanabilecek. Ancak onarım veya inşa karşılığı kiralamalarda, onarım bedeli göz önüne alınarak kira süresi genel müdürün onayıyla 29 yıla, Meclis kararıyla 49 yıla kadar uzatılabilecek. .Vakıflar uluslararası faaliyette bulunabilecek mi? Vakıflar izin almaksızın vakıf senetlerinde yer almak kaydıyla amaç ve faaliyetleri doğrultusunda uluslararası faaliyet ve işbirliğinde bulunabilecekler, yurtdışında şube ve temsilcilik açabilecek, üst kuruluşlar kurabilecek, yurtdışında kurulmuş kuruluşlara üye olabilecekler. Vakıflar izin almadan şirket kurabilecek Vakıflar, amacını gerçekleştirmeye yardımcı olmak ve vakfa gelir temin etmek amacıyla izin almaksızın iktisadi işletme, şirket kurabilecekler, kurulmuş şirketlere ortak olabileceklerdir. Vakıflar, yurtiçi ve yurtdışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan ayni ve nakdi bağış ve yardım alabilecekler. Nakdi yardımların yurtdışından alınması ve yurtdışına yapılması banka aracılığı ile gerçekleştirilecek.