Vietnam, Çin'e alternatif oluyor

Vietnam artık geleceğin Çin'i olarak nitelendiriliyor. Çin'de üretim maliyetlerinin artmasıyla çokuluslu şirketler, başta Vietnam olmak üzere Asya'nın diğer bölgelerindaki yatırımlarına ağırlık vermeye başladı. Analistlerin deyimiyle 'Çin+bir başka ülke' olarak nitelendirilen bu stratejiyle şirketler, üretim açısından tek bir ülkeye bağımlı kalma riskini en aza indirmeyi amaçlıyor. New York Times gazetesinin haberine göre, geçtiğimiz yıl 83 milyar dolar yatırım çeken Çin, yabancı endüstriyel yatırımlar için hala en popüler rota özelliğini koruyor ancak giderek daha fazla sayıda şirket Çin'e alternatif arayışına girdi. Bu trend kapsamında şirketlerin çoğu yatırımlarını Vietnam'a yönlerdirmeye başladı. Örneğin Canon artık Çin'de yeni fabrika kurmazken Vietnam'ın başkenti Hanoi yakınlarındaki bir printer fabrikasındaki eleman sayısını iki kat artırarak 8 bin kişiye çıkaracağını duyurdu. Bu fabrikanın yakınlarında Nissan araç geliştirme merkezi kurarken, Amerikan iç giyim firması Hanesbrands yine bu bölgede iki fabrika inşa ediyor. Yeni fabrikası için Samsung'da seçtiği Vietnam, Çinli şirketlere bile cazip geliyor. Şanghay merkezli bir tekstil firması olan Texhong, Vietnam'da üretime başladı. Çin'de yükselen maaşlar tedirgin ediyor Üretim maliyetlerinin arttığı Çin konusunda yatırımcıları kaygılandıran uzun bir liste bulunuyor. Ülkede enflasyon hızla artarken, elaman sıkıntısı yaşanmaya başladı. Enerjinin de sorun olduğu ülkede, para birimi yuanın güçlenmesi, hükümet politikalarındaki değişim, toplumsal huzurluk yaşanması riski ve işçi ücretlerinin yılda yüzde 25 artması farklı üretim üslerine yönelme trendini besliyor. Texhong firması, sektörde çalışanlaran maaşların bu yıl yüzde 16 artacağı tahmininde bulunuyor. Vietnam'dan vergi kolaylığı Çin'de yabancı şirketleri tedirgin eden bir diğer unsur da kurumsal vergilerin artmaya başlaması. Vietnam da ise, yabancı şirketler faaliyet gösterdikleri ilk dört yıl kurumsal vergiden muaf tutulurken, bir sonraki dört yıl ise, yüzde 10'luk kurumsal verginin yarısını ödüyor. Vietnam ile ilgili yatırımcının en büyük endişesi ise işgücü. Ülkenin nüfusu Çin'in 16'da 1'i kadar. Gerek vasıflı gerekse mavi yaka eleman bulmakta güçlük çeken şirketler, ulaşım ağının Çin kadar hızlı gelişmemesini ülkedeki başlıca sorun olarak görüyor. Çin'e doğrudan yabancı yatırımı son üç yıl içinde 3'te 1 oranında artış gösterdi. Aynı dönem içinde Filipinler'e giren yabancı yatırım yüzde 100, Hindistan'a 5 kat, Vietnam'a giren yabancı yatırım ise 8 kattan fazla arttı ve geçtiğimiz yıl 18 milyar dolar olarak gerçekleşti. Batılı yatırımcılar artık Vietnam'ı geleceğin Çin'i olarak görüyor. Kamboçya'nın da geleceği parlak Vietnam'ın Çin'in yerini alacağı tahmin edilerken, Vietnam'ın yerini de, maaşların çok düşük olduğu Kamboçya'nın alacağı tahmin ediliyor. Kamboçya ekonomisinin 2007-2009 döneminde ortalama yüzde 8-9 büyümesi bekleniyor. 1994-2007 döneminde ülkedeki yabancı yatırımların yüzde 15'ini Batılı ülkeler oluştururken, aralarında Çin, Güney Kore'nin de bulunduğu Asya ülkelerinin yatırımlardaki payı yüzde 60'ı geçti.