Yabancılar 9 ayda 24 bin konut aldı
Yılın ilk çeyreğinde yüzde 6,1 düzeyinde olan yabancılara konut satış oranı, ikinci çeyrekte yüzde 8,5, üçüncü çeyrek döneminde ise kur artışının da etkisiyle yüzde 12,8 düzeyine ulaştı.
GYODER (Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği), gayrimenkul sektörünün alt segmentlerini üçer aylık dönemler halinde irdelediği, 'GYODER Gösterge' Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2018-3. Çeyrek Raporu'nu yayınladı.
GYODER'in, Türk Ekonomi Bankası (TEB) katkılarıyla hazırladığı raporda; 2018 yılının ilk 9 ayında geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yabancıya yapılan konut satışlarının yüzde 58,5 arttığı vurgulandı.
'GYODER Gösterge' 2018-3. Çeyrek Raporu'nda, gayrimenkul sektörü ile ilgili gelişmeler şu bilgi ve değerlendirmelerle aktarıldı: Geliştirici firmaların başlattıkları kampanyalarla alıcılara kendi finansman modelleriyle faizsiz uzun vadeli seçenekler sunmasıyla senetle yapılan satışlar, 2018 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 51,5 dolayında oluştu. Bu rakam bir önceki çeyrek dönemde ise yüzde 26,4 düzeyindeydi. Senetli satışların hızlı artışında önemli rol oynayan unsurlardan biri konut kredi faizlerindeki hızlı yükseliş oldu.
Ocak-Ekim döneminde 1 milyon konut el değiştirdi
Yıllık yaklaşık 1 milyon 200 bin konutun el değiştirdiği, demografik nedenlerden dolayı 650 bin adet yeni konut ihtiyacının sürdüğü Türkiye'de, gayrimenkul piyasası yavaş yavaş bir dengeye oturmaya başladı. 2018 yılı Ocak-Ekim döneminde Türkiye genelinde 1 milyon 2 bin 391 adet konut el değiştirdi. Bu konutların 256 bin 283 adedi ipotekli satışlardan, 746 bin 108 adedi ise diğer satışlardan oluştu. Geçen yılın aynı döneminde ise Türkiye genelinde 1 milyon 30 bin 728 adet konut satılırken, ipotekli satışların sayısı 363 bin 227 adet, diğer satışlar ise 667 bin 501 adet olarak gerçekleşmişti.
Yabancılara 3. çeyrekte 24 bin konut satıldı
2018 yılı üçüncü çeyrek döneminde yaşanan kur artışı, yabancıların konut alımında olumlu etki yarattı. Yılın ilk çeyreğinde yüzde 6,1 düzeyinde olan yabancılara konut satış oranı, ikinci çeyrek döneminde yüzde 8,5 düzeyine, üçüncü çeyrek döneminde ise yüzde 12,8 düzeyine ulaştı. Yabancılara konut satışı, 2018 yılı Ocak-Eylül döneminde yüksek bir artışla 24 bin 155 adede ulaştı. 2017 yılının aynı döneminde bu rakam 15 bin 241 adet olarak gerçekleşmişti. İl bazında satışlarda ise İstanbul 7 bin 895 adet ile liderliğini sürdürürken, en fazla satış yapılan diğer iller ise 5 bin 237 adet ile Antalya ve bin 719 adet ile Bursa oldu. Her ne kadar toplam satışlar içindeki yabancı yatırımcıya satış payı oldukça düşük olsa da özellikle 2018 yılında gerçekleşen satış adetlerinde önemli bir artış yaşandı. Bu eğilimin devam etmesi durumunda yıllık gayrimenkul yatırımları için gelen fon tutarının 5 milyar dolardan 10 milyar dolara çıkması yüksek bir olasılık olarak değerlendirildi. Yılın ilk yarısı kamu bankalarının önderliğinde yapılan 0,98 faizli konut kredisi kampanyaları sektöre ivme kazandırdı.
Konut kredisi hacmi 198 milyar TL'yi aştı
2018 yılı Ağustos ayı sonunda konut kredisi hacmi 198 milyar TL'yi aştı. 2017 yıl sonunda yüzde 45,6 olan kamu mevduat bankalarının toplam konut kredisi hacmi içindeki payı, 2018 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 48,2 olarak gerçekleşti. Yerli özel ve yabancı mevduat bankalarının payı ise 2017 yıl sonunda yüzde 47,5 seviyesinden 2018 yılı 3.çeyreğinde yüzde 45,1 seviyesine geriledi. Takipteki konut kredilerinin toplam konut kredilerine oranı ise 2017 yılı ağustos ayında yüzde 0,44 seviyesinde iken 2018 Ağustos ayı itibarıyla yüzde 0,43 olarak gerçekleşti.
İstanbul'da ofis arzı 6 milyon metrekare oldu
2018 yılı üçüncü çeyrek döneminde İstanbul'da 85 bin 881 metrekare yeni ofis alanının pazara girmesiyle toplam arz 6,08 milyon metrekareye çıktı. Bu dönemde boşluk oranı yüzde 24,62 olarak gerçekleşti. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca hazırlanan ve Ekim ayında yürürlüğe giren düzenlemeye göre tüm kira sözleşmeleri TL'ye dönüştürülmeye başlandı.
AVM sayısı ekim sonu itibarıyla 448'e ulaştı
Türkiye genelinde 2017 yıl sonu 429 olan toplam AVM sayısı, 2018 Ekim sonu itibarıyla 448'e ulaştı. 2018 yıl sonuna kadar yeni açılacak alışveriş merkezleriyle bu sayının 488'e ulaşması, toplam kiralanabilir alanın da 16 milyon 352 bin metrekareyi geçmesi bekleniyor. 2018 yılı üçüncü çeyrek sonu itibarıyla 63 ilde AVM bulunuyor. 18 il henüz AVM ile tanışmadı. Ancak önümüzdeki iki yıllık süreçte AVM ile tanışmayan illerin sayısının 16'ya düşmesi bekleniyor. En fazla alışveriş merkezine sahip iller, İstanbul (145), Ankara (38), İzmir (28) şeklinde sıralanıyor. Toplam kiralanabilir alan stoku 13 milyon 326 bin metrekare olurken, İstanbul toplam stokun yaklaşık yüzde 39'unu oluşturuyor.