Yem fiyatları artıyor, et üreticileri sıkıntıda

İSTANBUL - Et üreticileri zor günler geçiriyor. Geçen yıl tonu 300 - 350 YTL'den 550 - 600 YTL' ye çıkan yem fiyatları, üreticilerin belini bükerken, yem fiyatlarındaki yüksekliğe bir de toptan et satışında KDV oranının yüzde 1'den yüzde 8'e çıkması eklenince üreticilerin sıkıntısı iyice arttı. Girdilerdeki fiyat artışını ete yansıtamayan üreticiler, ayakta kalma mücadelesi veriyor. Eğer sektörde durumun bu şekilde devam etmesi halinde bazı üreticilerin üretimlerini giderek düşüreceği bazılarının ise kapısına kilit vuracağı konuşuluyor. Üreticilerin çözüm için önerisi ise çiftçiye yem teşviki verilmesi, et fiyatlarını artıran pahalı yemin ortadan kaldırılması. Kuraklığın etkisiyle fiyatlar düşmeyecek Piyasaya sunduğu ekonomik fiyatlarla dikkatleri üzerine çeken ve kısa zamanda büyük bir gelişme gösteren Şalvarlı Et Yönetim Kurulu Başkanı Abuzer Göktaş et piyasasında büyük bir sıkıntı olduğunun altını çizerek, et pazarının ilk halkası olan yem fiyatlarının bir yılda iki kat artış gösterdiğini kaydetti. Şu anda toptan kırmızı et fiyatının 9-9.5 YTL'den başladığını ifade eden Göktaş, bu fiyatın son beş yıdır da değişmediğini belirtti. Yükselen yem fiyatlarının da düşmeyeceğini savunan Göktaş, aksine bu yıl kuraklığın etkisiyle fiyatların daha da artacağı görüşünde. Avrupa'da devletin üreticiye desteği olduğunu aynı desteğin kendilerine de verilmesini beklediklerini söyleyen Göktaş, yoksa bu durumun yem üreticisinden kademeli olarak besiciye, et üreticisine, perakendeciye ve son tüketiciye yanısıyacağını kaydetti. Firmaların geçen yıldan bu yıla sıkıntıda olduklarını dile getiren Göktaş, bazı firmaların üretimlerini düşürmeye başladıklarını öne sürdü. KDV yükseldi üretici iyice darboğaza girdi Sektörün sadece küresel ısınmadan etkilenmediğini vurgulayan Et Üreticileri Birliği (ETBİR) Başkanı Önder Ünlüer ise "Et üreticilerini küresel ısınma, kuraklık ve yem fiyatlarındaki iki kat artış yaktı derken bir de üzerine hükümetten darbe yedik. 2008'e girerken yılın son gününde uygulamaya konan toptan ette KDV artışı yapıldı. Yüzde 1 olan toptan et KDV oranı 31 Aralık 2007 itibariyle yüzde 8'e çıktı. Bu uygulamada maliyeti ve dolayısıyla fiyatı artıracak bir etki yapacağını öngörmüştük. Şu anda bu gerçekleşiyor" dedi "Fiyat farklılığı şüphe uyandırıyor" Van Et Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Hikmet Kaya Tokmakçıoğlu, bu yıl sektörde bazı kırmızı et üreticilerinin zararına çalıştığını belirtti. "Geçen yıl kuraklığın etkisi bu yıla tedirginlik olarak yansıyacak" diyen Tokmakçıoğlu, sektörün ciddi zarar görebileceği öngörüsünde de bulundu. Kırmızı et fiyatlarının alım gücünün üstünde olduğunu vurgulayan Tokmakçıoğlu, "Bunun altında sadece kırmızı et fiyatının yüksekliğini aramamak gerekiyor. Fiyatlar zaten alım gücünün üzerinde. Ancak asıl etken bu değil, kırmızı ete olan güvensizlikte var. Örneğin markete gittiğinizde kangalı 3 YTL lik sucukta var 10 YTL'lik olanı da var. Salam sosis gibi ürünlerde de aynı. Bir kere etin toptan fiyatı 9 YTL iken aynı ürünün bu kadar farklı fiyatlara satmak tüketicileri şüpheye düşürüyor. Alımlara da olumsuz yansıyor" görüşünü dile getirdi. Şarküteri olarak 8 yıl önce batıdan çekilmeye başladı 2000 yılından bu yana şirket politikası olarak batı bölgelerindeki zincir marketlere şarküteri ürün satışı yapmadıklarını ancak kırmızı, tavuk ve hindi eti satışlarını toptan olarak devam ettirdiklerini hatırlatan Hikmet Kaya Tokmakçıoğlu, neden böyle bir politika izlediklerini de şöyle anlatıyor: "Fiyatlardaki artışı et fiyatlarına yansıtamadık. Son beş yılda kırmızı et tüketimi yüzde 50'ye varan bir daralma içine girdi. Birçok firma ya zararına satış yapıyor ya da düşük kaliteli şarküteri ürünleri üretiyor. Biz yaklaşık 10 yıldır Batı bölgesi pazarından yavaş yavaş çekilmeye karar vermiştik. Bu yıl başında ise Kayseri satış yaptığımız en batı il oldu. Artık sadece doğu bölgesinde satış yapacağız." Tokmakçıoğlu, 2007 yılında 44 milyon YTL ciro yaptıklarını ve 2008 yılı içinde ise 53 milyon YTL hedeflediklerini ifade etti. Et tüketimi son yedi yılda 10 kilogram geriledi Türkiye'de yılda 750 bin ton kırmızı et tüketiliyor. Kişi başına tüketim ise 11 kilogram. Et tüketiminde dikkat çeken bir gelişim ise tüketimin düşüş eğiliminde olması. Türkiye'de 2000 yılında kişi başı et tüketimi 20 kilogram iken 2003'te bu rakam 14.9 kilogram civarına geriledi. Son 7 yılda ise 10 kilogramlık bir azalma yaşandı. Türkiye, Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) verilerine göre, Türkiye'de kişi başı et tüketimi 11 kilogram ancak bu rakam Avrupa Birliği ülkelerinde 75 kg, ABD'de ise 122 kg.