Kaçağa akıllı pompa önlemi

MELTEM GÜNDÜZ

ANKARA - Yıllık 10 milyar dolarlık piyasaya ulaştığı tahmin edilen akaryakıt kaçakçılığını önlemek üzere yeni bir mücadele dönemi geliyor. Yeni dönemde akaryakıt pompaları araçları plakadan tanıyacak. Trafiğe tescilli kara taşıtlarına plaka numaralarını da içeren etiket takılarak akaryakıt pompaları bu etiketleri okuyacak. Her türlü alış ve satış bilgileri yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar üzerinden Maliye’ye bildirilecek. 

Türkiye ekonomisini her yıl milyarlarca liralık vergi kaybına uğratan kaçak akaryakıtla etkin mücadele dönemi başlıyor. Yeni dönemde akaryakıt pompaları araçları plakadan tanıyacak. Başka bir plakanın üzerine fatura kesilmesinin de önüne geçilmiş olacak. Bu kapsamda İçişleri Bakanlığı İl Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) koordinasyonunda trafiğe tescilli kara taşıtlarına plaka numaralarını da içeren kimlik birimi (etiket) takılarak akaryakıt pompaları bu etiketleri okuyacak. Her türlü alış ve satış bilgileri yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar üzerinden Maliye’ye bildirilecek. 

Kaçağın boyutu 10 milyar dolar 

Türkiye'de akaryakıt kaçakçılığının giderek artması üzerine TBMM'de Kaçak Akaryakıt Araştırma Komisyonu kurulmuştu. Komisyon raporunda, akaryakıtta kaçağın boyutunun 10 milyar doları bulduğu belirtiliyordu. Akaryakıt kaçakçılığından devletin yıllık vergi kaybının 2.5 milyar dolar olarak belirtildiği rapora göre, ülkede satışa sunulan akaryakıtın yaklaşık yüzde 20'si kaçak. Akaryakıt kaçakçılığının önemli bölümü gemi ve tankerlerle yapılıyor. Gemilerle yapılan kaçakçılık miktarı yıllık 500 bin tonu buluyor. Kaçakçılığın yaklaşık 1 milyon tonu Habur, 650- 850 bin tonu İskenderun-Mersin ve geri kalan 500 bin tonu ise Karadeniz ve Burgaz çevresinde gerçekleşiyor. 

5 milyon ton stoklanması gerek 

Yılda 30 milyon ton petrol tüketen Türkiye'nin 5 milyon ton petrol stoklaması gerekiyor. Türkiye'nin 90 günlük akaryakıt ihtiyacını stoklama bedelinin oldukça maliyetli olduğunu aktaran enerji sektörü yetkilileri, şirketlerin bu stokları tutmadığını aktarıyor. Yetki olarak stok denetimi yapamadıklarını anlatan yetkililer "Elimiz kolumuz bağlı. Umarım kriz ve afet olmaz” dedi.

12 bin 978 akaryakıt bayisi var 

EPDK, haziranda yapılacak Genel Seçimler öncesi akaryakıt ürünlerine tavan fiyat uygulaması başlattı. Uygulamayla litrede 9-10 kuruş indirim hedefl eyen kurum, ayrıca kâr marjının yüzde 60’ının bayilere verilmesi şartı koydu. EPDK’nın yeni yayınladığı ‘Akaryakıt Fiyatlandırma Raporu’nda Avrupa Birliği (28 üye ülke) ortalamasında 1 litre benzinde verginin payının %63, motorinde ise %56 olduğu bilgisine yer veriliyor. Türkiye’de ise 1 litre benzinde verginin payı %68, motorinde %59. EPDK verilerine göre Şubat 2015 itibarıyla akaryakıt sektöründe lisanslı 12 bin 978 adet bayi, 81 ana dağıtım şirketi ve 1 rafineri şirketi (TÜPRAŞ) faaliyet gösteriyor. Petrol Piyasası Mevzuatı gereği akaryakıt fiyatlarının en yakın erişilebilir piyasaya (Akdeniz Çanağı) uyumlu olması gerekiyor