'WeÇin' dönemi!
WeChat, Çin’in bir sosyal mesajlaşma ve arama uygulaması... Fakat hayatın içinde aldığı yer, yaşam şeklini değiştirmesi gibi özellikleriyle yeni Çin’in, “WeÇin”in, Çin’deki dijital dönüşümün sembolü gibi âdeta...
VOLKAN AKI
Bu hafta sizlere geçtiğimiz günlerde Çin’in Shenzhen kentine yaptığım seyahatin notlarını paylaşacağım. Hong Kong üzerinden gerçekleşen bu seyahatte ayrıca bu kente değinmeden geçmeyeyim... Öncelikle Shenzhen, Çin’in bir anlamda “Silikon Vadisi”... Baktığınızda tüm teknoloji şirketleri burada... Şehir çok yeni aslında... Bundan 35 yıl önce kurulmaya başlanmış. Çin’in özel girişime izin verilen ilk şehirlerinden biri olmuş. Biz de zaten Çin’in ve dünyanın önemli teknoloji şirketlerinden Huawei’in Global Analyst Summit (HAS 2018) toplantısı için oradaydık... Ama Çin’in ZTE’den Tencent’e neredeyse bütün teknoloji şirketlerinin merkezi bu kent... Bu kadar yeni kurulmasına rağmen 15 milyona yaklaşan nüfusuyla Çin’in en önemli şehirlerinden biri...
Genel görünümü gökdelenler kaplıyor
Çin’e gidenler eski binalar, kötü sokaklar gibi geçmişteki Çin’i hayal ederlerse çok yanılırlar. Evet kalabalık sokaklar ve geleneksel dükkânların, lokantaların bulunduğu caddeler var. Ama bugün neredeyse Çin’in belli başlı büyük şehirlerinde olduğu gibi Shenzhen de büyük gökdelenler ve geniş yollarla kaplı bir şehir. Bugün ABD’nin pek çok şehrinden ayırmak mümkün değil... Trafik sıkışıklığı da buna dahil... Örneğin Shenzhen’in 4 ana yerleşim merkezi var ve biz kaldığımız otelden konferansların yapılacağı merkeze her sabah aslında en fazla 20 dakikada alacağımız yolu otoyoldaki trafik nedeniyle 1 saat 10 dakikada alabildik... Evet otoyollar da tabii Çin’in ilk dikkat çeken, öncelikle çözdüğü altyapı işleri olmuş...
Yeni Çin’in özellikleri etkileyici
WeChat uygulaması, Yeni Çin’i benim deyimimle WeÇin’i anlatan özelliklerden biri aslında...
Küçük bir mesajlaşma yazılımı olarak görünse de Çin’deki dijital dönüşümün âdeta sembolü. Mesajlaşma uygulamaları WhatsApp, Instagram ve Facebook’un yanı sıra Google da Çin’de çalışmıyor. Fakat bu teknoloji yasaklarından değil, özellikle ABD bazlı uygulamaların kullanılmak istenmemesinden. WeChat uygulaması ise neredeyse tüm bunların özelliklerini kapsıyor. Tüm dünyaya da açık üstelik... Fakat bunların ötesine geçen önemli özellikleri var. Örneğin tüm ödemelerinizi WeChat ile yapabiliyorsunuz. Çin neredeyse “nakitsiz toplumu” yakalamak üzere... Çünkü sokak satıcısı bile WeChat üzerinden barkod okutarak ödeme alabiliyor. Restoranlarda hesabı yine barkod okuyucusu bulunan POS terminalleri ile yapabiliyorsunuz.
Sadece kredi kartı tanımlamak!
WeChat ile bunları yapabilmeniz için sadece tek şey yeterli; o da bir kredi kartını WeChat uygulamanıza tanımlamak. Şoförümüz otoparklardan çıkarken de tüm ödemelerini WeChat ile yapıyordu. Sadece kredi kartlarında yine ABD menşeili Visa ve Mastercard gibi markaları kullanamıyorsunuz. Ama Çin’in dünyada geçerli bir yerel ödeme sistemi var. Tıpkı bizde BKM’nin hayata geçirdiği TROY gibi... Çin’in yerel ödeme sistemi UnionPay logosu olan her kartı bu uygulama içine tanımlayıp barkodlar vasıtasıyla neredeyse her yerde ödeme yapabiliyorsunuz ki sanıyorum dünyada bu kadar yaygın dijital ödeme gerçekleştiren başka bir ülke yok.
Aynı zamanda kimlik ve mesajlaşma
Tabii WeChat’in temel fonksiyonlarından biri de kimlik ve mesajlaşma kuşkusuz... Bu uygulama üzerinden aynı zamanda birbirinize online olarak para da gönderebiliyorsunuz. Yanı sıra iki kişi birbirine kişisel bilgilerini telefonlarında WeChat’in size tanımladığı barkodları okutarak gerçekleştirebiliyor. Hatta ve hatta polis yolda sizi durdurduğunda kayıtlı kişisel bilgilerinizi buradan okutabiliyor. Tabii dijital uygulamalar bununla bitmiyor. Mobike uygulaması ile neredeyse Çin’in her sokağında bulunan yüzlerce bisikleti kullanabiliyorsunuz. GPS ile takip edilen bu bisikletlerin üzerindeki karekodu WeChat ile okutarak kilidi açılan bisikleti kullanıp istediğiniz yerde bırakıbiliyorsunuz. Tabii söylenen WeChat sayesinde devletin herkesi, her işlemi yakından takip ettiği ve bilgileri sürekli güncellediği... Ama bugün hangi uygulama, hangi devlet bunu yapmıyor ki... Facebook’un ABD’deki son davaları bunun en yakın göstergesi...
Yaşamda "Batı Kültürü"...
Tabii ABD ya da Batı uygulamalarını kullanmayalım diyorlar ama sokaktaki kültüre bakarsanız Batı, özellikle ABD etkisi yüksek... Tüm alışveriş merkezleri bildiğimiz ünlü markalarla dolu... Çinli marka neredeyse bulmak mümkün değil. Geleneksel Çin restoranları dışında yaşam tarzı Batı tipi restoran ve kafelerden oluşuyor. Her köşede bir Starbucks görünce insan şaşırıyor. Hatta McDonald’s ve BurgerKing’ler vazgeçilmez AVM markaları olarak her yerde. Amerikan giyim markaları yine öyle… Çin için bunun tarifini nasıl yapabiliriz? Batılılaşma mı? Yoksa dünyaya entegrasyon mu?
Hong kong değerin merkezi
Hong Kong’u bu seyahat sırasında çok az görme fırsatım oldu. Ancak Shenzhen’e yaklaşık 40 kilometre ve en yakın uçuş noktası. Öncelikle çok güzel ve etkileyici bir şehir... Victorya Peak yani Victorya Zirvesi’nden şehri seyretmek ve ardından bir tekne turuyla gece gökdelenlerin arasında Hong Kong Körfezi’nde dolaşmak benim de ilk yaptıklarım ve tavsiye ettiklerim. Refah, caddeler, vergisiz sistemiyle değeri, zenginliği çekme büyüsü Hong Kong’u güzelliği yanı sıra özel yapıyor. Lüks markaların sanıyorum merkez şehirlerinde olmayan mağazaları büyüklükleri ve ihtişamlarıyla burada. Alışveriş merkezleri, insanların şıklığı ise gerçekten alışmadık derecede dikkat çekici… Bu kente daha fazla zaman ayırmak gerekiyor...