120 bin konut faizsiz satıldı, sisteme kontrol geliyor

LEYLA İLHAN

Yükselen konut kredi faizleri sonrası ev sahibi olmak isteyen bir kesim, tasarrufa dayalı faizsiz sisteme kaydı.

Geçen yıl ayda 10 bin, toplamda ise 120 bin konutun bu şekilde satıldığı belirtiliyor. Böylece faizsiz yöntemle satılan konutların genel konut satışları içindeki payı yüzde 2.5'e dayandı. Bu oranın 2019'da yüzde 5'e çıkması bekleniyor. Aynı şekilde 250 milyon TL olan aylık teslimat rakamının 2019 da aylık 350- 400 milyon TL'leri bulması bekleniyor. Sistem Türkiye genelinde yaygınlaşırken, şirketlerin güvenilirliği daha da önemli olmaya başladı. Edinilen bilgilere göre Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi, sistemin denetimi için girişimler başlattı. Hazine ve BDDK'nın bu süreçte görevlendirileceği belirtiliyor.

Tasarrufa dayalı faizsiz sistemle yapılan konut satışları son dönemde yıllık yüzde 50 ila 70 artıyor. Hızla büyüyen sektörde Eminevim, Birevim, Fuzulev, Finansevim'im gibi 4 büyük oyuncu pazarı domine ederken, Konya merkezli Hedefevim ve henüz İstanbul bazlı faaliyet gösteren Katılımevim gibi yeni oyuncular da pazara girdi. 20 yılı bulan ödeme imkanlarının sunulduğu sisteme en büyük talebin yüzde 35 ile İstanbul'dan geldiği aktarılıyor. Ayrıca Anadolu'da Konya, Kayseri, Gaziantep, Diyarbakır ve Hatay gibi illerde tasarrufa dayalı sistemle konut satışı öne çıkıyor.

'Faiz ve yükselen ev fiyatları sistemi büyüttü'

Tasarrufa dayalı faizsiz ev alma sistemini değerlendiren Fuzulev Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Akbal, son yıllarda sistemin ciddi artış kaydettiğine dikkat çekti. "Bunun sebebi en başta konut kredi faiz oranlarının yüksekliği. İkinci sebebi ev fiyatlarının yükselmesi" diyen Akbal, "Tasarrufa dayalı faizsiz ev alma sistemi tamamen kişinin bütçesine göre plan çiziyor. Bu sebeple örneğin bize ev almak için yılda 25 bin kişi başvuruyor ve alacağı evin finansmanını oluşturuyor. Markalı konut üreticileri yılda 2 bin konut satınca sektör lideri oluyor. Biz bu rakamı 1 ayda gerçekleştiriyoruz" yorumunu yaptı. 1992'de bu işe başladıklarını anlatan Eyüp Akbal, araba ve ev olarak bugüne kadar 100 bine yakın teslim gerçekleştirdiklerini kaydederek 2014'te 2 bin teslim oranlarının 2018'de 25 bine geldiğini kaydetti. Birevim Yönetim Kurulu Başkanı Murat Çiftçi de sektörde yaşanan hızlı büyümeye dikkat çekerek sektörün ortalama yüzde 50 – 70 arasında büyüme gösterdiğini söyledi. Çiftçi, Birevim özelinde geride bıraktıkları yıllara baktıklarında yüzde 100' ün üzerinde büyüme gösterdiklerini kaydetti. Sektörü yapılan satışlar ve teslimatlar şeklinde iki şekilde değerlendiren Çiftçi, "2018 yılında aylık ortalama 10 bin civarı yeni satış sözleşmesi yapılıyor. Bu da yıllık 120 bin civarı satış anlamına gelir. 2018 yılında aylık ortalama 3 bin civarında adet teslimat gerçekleştirildi. Bu da yılda 35 binin üzerinde teslimat yapıldığını gösterir. Böylece sektörün toplam satışlardaki payı 2018 yılında yüzde 2.5 seviyelerindeyken 2019 da yüzde 5 olmasını bekliyoruz" dedi.

"2019'da inşaat sektörü faizsiz sistemle yükselecek"

Türkiye genelindeki faizsiz finans sistemlerin aylık teslimat miktarının yükseldiğini belirten Finasevim Yönetim Kurulu Başkanımız Emre Özkaya da 2018'de 250 milyon TL'yi bulan teslimat değerinin 2019'da bunun iki katına çıkmasını öngördüklerini söyledi. Özkaya, ayrıca son günlerde yapılan açıklamaların, faizsiz finans sistemini gösterdiğini aktararak "Faizlerin yüksek oluşu, orta ve alt gelir grubuna göre yapılandırmaların yapılması gerektiği ve özellikle inşaat sektörünün rahat nefes alması için bunun gerekliliği hem inşaat dernekleri hem çevre ve şehircilik bakanlığımız tarafından dile getirildi. Bunlar da sistemimizin ekonomimiz için önemini vurgulamakta. Öyle görünüyor ki 2019 yılında ekonomimizin lokomotifi, bel kemiği faizsiz finans sistemlerimiz olacak" yorumunu yaptı.

'Ev sahibi oranını yükseltecek'

Türkiye'de 2002'de ev sahipliği oranı yüzde 73 iken, şimdi yüzde 60'lara gerilemiş durumda olduğunu aktaran Eyüp Akbal, "Kiracıların oranı ise benzer yıllarda yüzde 18'den yüzde 26'ya çıkmış. Bu konut satışlarının yeterli olmadığını, konut üreticilerinin de talebi tam okuyamadığını ortaya koyuyor. Bu anlamda bizim sektörümüze daha fazla iş düşüyor. Biz de bu bilinç ile şube sayımızı her ile, ilçeye yaymaya çalışıyoruz" dedi. Akbal, ayrıca bu alanın büyümesi, hem de güvenli ve itibarlı markaların önünün açılması için sektörün genelinde devlet güvencesi oluşturulması gerektiğine dikkat çekti.

Sistemde komisyon yüzde 7

Tasarrufa dayalı ev sistemini cazip kılan unsurların başında faiz yükünün olmaması geliyor. Eyüp Akbal, "Normal banka kredili sitemde 200 bin liralık bir ev 40 bin lira peşinat, 160 bin lira banka kredisi ile alabiliyorsunuz. Bu şekilde şu an ev aldığınızda evin toplam maliyeti size 415 bine mal oluyor. Aynı evi tasarrufa dayalı faizsiz sistemle aldığınızda 215 bin liraya mal ediyorsunuz. Sadece yüzde 7 komisyon ödüyorsunuz. Başka bir maliyeti yok. Arada 200 bin liralık bir avantaj oluşuyor. Banka kredili ev aldığınızda anında oturabiliyorsunuz, bu bir avantaj, tasarrufa dayalı faizsiz ev sisteminde ise evin kura ile çıkmasını bekliyorsunuz, ilk ay da size çıkabilir ya da en geç anlaştığınız vadenin ortasında (120 ay ise 60. ayda) evinize yerleşiyorsunuz" dedi.