Bankalar 'küçük'lerde gaza bastı KOBİ ile bireyseldeki fark daraldı

Ece CEYHUN

Bankacılık sektörü geçen yıl krediyi en cömert küçük işletmelere verdi. KOBİ'lere açılan toplam nakdi krediler 333.2 milyar TL'yi bulurken, bu kredilerde aslan payını 50 kişiden az çalışana sahip, net satış hasılatı veya mali bilançosu 8 milyon TL'nin altında olan 'küçük' işletmeler aldı. Küçük işletmelere 111.4 milyar TL nakdi kredi akarken müşteri sayısı da 600 bini aştı. 

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) 2014 yılı KOBi kredi istatistiklerini açıklarken veriler küçük işletmelerde kredi artışının daha hızlı olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıca geçen yıl toplam KOBİ kredileri ile tüketici kredileri ve kredi kartı kullanımındaki fark KOBİ kredileri lehine daraldığı dikkat çekiyor. 2013 yılı sonunda bireysel kredi ve kart kullanımı KOBİ'lere açılan nakdi kredilerin 60 milyar TL üzerinde 331.9 milyar TL düzeyinde bulunurken  bu yıl kredi ve kart kullanımı 23 milyar TL üzerinde 356 milyar 60 milyon TL oldu. Kredi ve kart kullanımında 2014 sonunda yıllık artış yüzde 7.3 olurken, tüketici kredilerinde artış yüzde 13.6, kredi kartı kullanımındaki azalış ise yüzde 11.5'i işaret ediyor.

KOBİ'lere kullandırılan krediler incelendiğinde toplam nakdi kredilerde bir önceki yıl sonuna göre artış yüzde 22.8. Toplam nakdi kredilerde gelinen seviye 333 milyar 284 milyon TL olurken,  gayri nakdi kredilerde yüzde 17 artışla 97 milyar 479 milyon TL düzeyini gösteriyor. Toplam nakdi kredilerde miktarsal olarak en büyük pay 133 milyar 427 milyon TL ile orta büyüklükteki işletmelerin. Fakat orta büyüklükteki  işletmelerdeki yıllık kredi artış hızı yüzde 18.6 düzeyinde. Buna karşılık küçük işletmelere kullandırılan nakdi krediler 111 milyar 443 milyon TL düzeyine yükseldi ve yıllık artış hızı yüzde 30.0'u buldu. 9 kişinin altında istihdam sağlayan mikro işletmelerde de yıllık kredi hacmi yüzde 24.8 artışla 88 milyar 414 milyon TL'ye geldi. 

TL ve yabancı para cinsinden kredi dağılımına bakıldığında ise TL tarafında büyümeler görülürken, toplam nakdinin kırılımında TL cinsi kredilerde artış hızı yüzde 26.1, yabancı para cinsinden kredilerde yüzde 7.8 oldu. Mikro işletmelerde döviz kredileri yüzde 5.4 azalırken küçük işletmelerde döviz cinsi kredi yüzde 15 arttı. Küçüklerde TL cinsi kredilerin artış hızı ise yüzde 32.5. 

Bir yılda 500 bin yeni müşteri 

Geçen yıl bankacılık sektöründen kredi kullanan KOBİ sayısı net 3 milyon 141 bin 112 oldu. Bu bir önceki seneye göre yüzde 16.6 artışı ya da başka bir ifadeyle yaklaşık 500 bin, tam olarak da 447 bin 947 yeni müşteriyi işaret ediyor. Mikro işletmelerde müşteri sayısı 337 bin 184 adet artarak 2 milyon 343 bin 476'ya ulaşırken, küçük işletmelerde 82 bin 80 müşteri artışıyla 60, bin 369'a gelindi. Orta büyüklükteki işletmelerde müşteri sayısı da 28 bin 683 artarak 194 bin 267'ye çıktı. 

Sadece nakdi kredi kullanan müşteri adetlerine bakıldığında ise toplam rakam 2 milyon 523 bin 345. Bu rakamın 1 milyon 895 bin 368'ini mikro, 476 bin 480 adedini küçük ve 151 bin 497 adedini ise orta büyüklükteki işletmeler oluşturdu. Miktarsal olarak bakıldığında 308 bin 812 müşteri artışı ile mikro segmentte artış yaşanmış gibi görünse de artış hızı olarak bakıldığında yüzde 20.7'lik artışla en hızlı büyüyen taraf müşteri sayısında da küçük segment oldu. Küçüklerde artış hızı yüzde 20.7 olurken mikro da yüzde 19.5 yıllık artış hesaplandı. 

Batık kredilerde oransal artış az  

KOBİ'lerde toplam takipteki kredilere pay olarak bakıldığında kredi hacminin de büyümesinin etkisi ile korkulacak bir artış yokmuş gibi duruyor. 2013 sonunda yüzde 3.2 olan tahsili gecikmiş alacakların toplam KOBİ kredilerine oranı yüzde 3.2 düzeyinde bulunurken aynı oran 2014 sonunda yüzde 3.4 oldu. Fakat miktarsal olarak bakıldığında KOBİ'lerin tahsili gecikmiş alacaklarındaki yıllık artış yüzde 28.9 oldu. 

KOBİ kredileri %23 artarken taksitte sınır bireyseldeki büyümeyi %7.3'te bıraktı

Kredi kartlarında 2014 yılındaki gelişime bakıldığında ise taksit sınırlamasının etkisi çok net. Taksitli kart bakiyesi yüzde 30 azalarak 33 milyar 546 milyon TL'ye inerken taksitsiz bakiyede artışta yüzde 11.7 ile sınırlı kaldı. Toplam bireysel kredi kartları bakiyesi 2014 yıl sonunda 74 milyar 126 milyon TL'ye ulaşırken 2013 sonunda 83 milyar 806 milyon TL'deydi. Tüketici kredileri ise 2014 sonunda yüzde 13.6 artarken gelinen hacim 281 milyar 934 milyon TL'ydi. Toplam kredi ve kart kullanımında yıl sonu bakiyesi de 356 milyar 60 milyon TL olurken bu yıllık bazda yüzde 7.3'le sınırlı bir artışı ifade ediyor. Tüketici kredilerinde tahsili gecikmiş alacak oranı da yüzde 3.5'e oldu.