Faizde %5'in altı Merkez'e bağlı

Ece CEYHUN

İSTANBUL - Faiz dünde tarihi dip seviyelerine indi. Bono piyasasında benchmark tahvilin faizi yüzde 5.22'yi de görerek Cumhuriyet tarihinin en düşük düzeyine inmiş oldu. Aslında faizde nisan ayının ikinci yarısında yüzde 5.7'nin altına düşerek tarihi seviyelerle tanışan faiz cephesinde bundan sonra yönü bugün Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın yapacağı açıklamalar belirleyecek. Başçı'nın faizde indirime devam sinyali bono faizinde yüzde 5 ve hemen altının test edilmesini sağlayabilir. Başçı'nın aksi bir söylemi ise dün gördüğümüz seviyeyi tarihe yazdırır ve düşüş getirecek yeni nedenlere kadar toparlanma yaşanır. Yüzde 6'nın altına düştükten sonra önce 'yüzde 5.5'in altı olur mu' tartışmalarının yaşandığı faizde artık 'yüzde 5'in altı olur mu?' tartışması  yapılıyor. DÜNYA'nın görüşüne başvurduğu uzmanlar kurda da faizde de bugün Başçı'nın  açıklamalarının yönü tayin edeceğini vurguluyor. Merkez Bankası'nın politika faizini yüzde 5 gibi tarihi bir seviyeye çekmesinin ve daha gevşek bir parasal duruş sergilemesinin ardından hem kısa vadeli faizler hem de uzun vadeli faizler artık bir kademe daha altta hareket ediyor.

Merkez Bankası bugün Enflasyon Raporu'nu İstanbul'da yapacağı bir toplantıyla açıklayacak. Genel olarak bakıldığında gelecek mesajların daha çok 'ortada' olacağı yorumu yapılıyor. Buna neden olarak ise öncelikle Merkez Bankası'nın daha proaktif ve diğer merkez bankalarının parasal genişleme hareketlerine önden yüklemeli bir şekilde tepkisini daha önceden vermesi gösteriliyor.
Bugünkü açıklamalar daha çok ön sinyal Gelişmiş ülkelerin merkez bankalarının parasal genişleme hareketleri, yabancı girişlerinin devam etmesi ve gelen paranın da ağırlıklı olarak bonoya ve para piyasalarına gitmesi, Türkiye'nin bir kredi derecelendirme şirketinden daha kredi notu artışı alacağı beklentisi, siyasi açılım gibi faktörler faizlerin her geçen gün biraz daha düşmesine neden oluyor. Merkez Bankası'nın önden yüklemeli hareketleri ve yine Merkez Bankası'nın yeniden faiz düşüreceği beklentileri açısından bakıldığında bugün Başkan Erdem Başçı'nın açıklamaları gelecek PPK toplantısında faizin nereye gidebileceğine ilişkin bir ön sinyal niteliği taşıyacak.
Daha önce Mardin'de yaptığı açıklamalarda faizin düşebileceği sinyalini vermesi ve hem politika hem de koridorda faiz düşüşün geldiği düşünüldüğünde İstanbul'dan gelecek mesajlar 'sinyali önceden almak için' önemli. Faizdeki düşüş için Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın söylemi ilk sinyal olacak ama faiz düşüşü için bundan sonra bakılacak birkaç sebep daha var. Bunların en önemlisi de enflasyon rakamlarında yaşanacak düşüş, yabancı yatırımcı ilgisi ve not artışı.
Analistlere göre Merkez Bankası, bugün faizde düşüş sinyali verir, emtia ile petrolde düşüş sürer, kurdan dolayı da enflasyona baskı gelmez, gıda fiyatlarındaki dalgalanma toparlanırsa hele PPK'da koridorun alt bandı da aşağı çekilirse yüzde 5'in altındaki faizde kalıcı olur.

Burgan Yatırım Başekonomisti Haluk Bürümcekçi, fonlama maliyetinin şu anda faizde gelinen seviyeleri kurtardığına işaret ederek “Fonlama yüzde 5.1-5.2 aralığına kadar faiz düşüşünü kurtarıyor. Yılın ilk aylarında sonuçta fonlama maliyeti yüzde 5.5-5.6 düzeyindeydi. Şimdi 5.2'lere geldi ve politika faizi de yüzde 5.5'ten yüzde 5'e indi” dedi. Bürümcekçi, Merkez Bankası'nın bugün sermaye hareketlerinin gücüne işaret edeceği, düşük faiz ve makro ihtiyati araçlarla rezerv artırıcı politika izlemeye devam edeceği mesajı vereceğini düşünüyor. Bürümcekçi, Başçı'nın açık kapı bırakması halinde faizin yüzde 5'i test edeceği yorumunu yaparken enflasyon tahminlerinde bir değişiklik beklemediğinin de altını çizdi. Yabancı yatırımcının ağırlıklı olarak Türk tahvillerine ilgi gösterdiğini, ikinci sırada da para piyasalarının geldiğini anlatan TEB stratejisti Erkin Işık ise tahvil fiyatlarının hiç olmadığı kadar pahalı olduğunu kaydederek “Piyasa faiz indirimi, faizde indirim sinyali bekliyor ama yurtdışının görünümü de önemli” dedi.

Cari açıkta da söylem yumuşayabilir

Garanti Yatırım Ekonomisti Gizem Öztok Altınsaç ise sınırlı da olsa faiz indirimlerinin devam edeceği sinyalinin gelme ihtimalinin yüksek olduğunu kaydederken cari açık tarafında daha rahat bir söylemin gelebileceğine de işaret etti. Öztok Altınsaç, “Emtia fiyatlarındaki düşüşlerin cari açıktaki artışları sınırlayacağına da değinilecektir. Sermaye girişi ile hem kur hem de krediler arasındaki güçlü ilişkinin zayıflamış olmasının tekrar altı çizilebilir. Aynı yüzde 15 olan kredi referans değerinde bir miktar esneklik olduğu gibi, TL tarafında da (reel kurda) yılbaşına kıyasla daha esnek bir duruş görme ihtimalimiz var. Dolayısıyla TL'de bir miktar değer kazancı beklenebilir” yorumunu yaptı.

Bir büyük bankanın Hazine Müdürü ise kredi artışındaki söylem yumuşaklığı gibi cari açıkta da bir söylem yumuşaklığı olmasına şaşırmayacağını ve reel efektif kur endeksi içinde 120 sınırının değişebileceği sinyalinin gelmesinin kendileri için sürpriz olmayacağı açıklamasını yaptı.
Aynı bankacı, “Merkez Bankası'nın likiditeyi bol tutarak gecelik borçlanma seviyesini yüzde 4'lere getirdi ve son faiz indirimi sonrasında ortalama fonlama maliyeti yüzde 5.24'lerde görünüyor. TCMB'nin koridorun alt bandında bir olası indirim ile gösterge faiz daha da düşebilir” dedi.
Merkez Bankası ve piyasanın hareketi ile son bir yılda faizde gelinen nokta 'neredeyse yarısı.' Ay başında yüzde 6.36 seviyesinde olan benchmark bononun faizi 100 baz puandan daha fazla düşerken artık enflasyonda elde edilecek kazanımlar çok önemli. Çünkü bakıldığında yerli için bir taraftan da negatif reel faiz olduğu dikkat çekiyor. Yurtdışına bakıldığında ise bazı gelişmekte olan ülkeler faiz düşürürken gelişmiş ülkelerde faizler iyice aşağıda. Hatta bu hafta perşembe günü faiz toplantısı olan Avrupa Merkez Bankası'nın 0.75'teki faizini 0.25 baz puan daha düşürmesi bekleniyor.

Enflasyonda tahmin değişmeyecektir

Piyasada Merkez Bankası'nın enflasyon için yıl sonunda verdiği yüzde 5.3 tahminin değişmesi beklenmiyor. Petrol ve emtiadan destek  geliyor denilerek enflasyon tahminiaşağı yönlü revize edilse bile piyasa bunun 'kozmetik' olacağını düşünüyor. Çünkü yıl sonu için verilen yüzde 5.3'lük bu tahmin beklenti anketindeki yüzde 6.6 olan piyasadaki enflasyon beklentilerinden daha düşük bir seviyeyi işaret ediyor.