Gelişen ülkelerin faiz sınavı

ANKARA - Türkiye'de yerel seçimlerin ardından piyasalarda yakalanan olumlu havanın ardından gözler, faiz kararının görüşüleceği Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun (PPK) 24 Nisan'daki toplantısına çevrildi. Toplantıdan çıkacak karar, piyasalar tarafından merakla bekleniyor.  

Amerikan Merkez Bankası’nın (Fed) politikaları ve iç piyasada yaşanan hareketliliğin ardından Merkez Bankası, ocak ayı sonunda olağanüstü toplanmış ve politika faizi yüzde 4,5'tan yüzde 10'a, gecelik borç verme faizi de yüzde 7,75'ten yüzde 12'ye yükseltilmişti.  

Türkiye'de döviz kuru ve iç piyasalarda yaşanan hareketliliğin, 30 Mart yerel seçimleri sonrası yerini olumlu havaya bırakmasıyla, Merkez Bankasının faizlerde indirime gitmesi talebi gündeme geldi.  

Başbakan Erdoğan'ın, Merkez Bankası’nın faiz oranlarını düşürmesi gerektiği yönündeki açıklamalarının ardından, sanayi ve iş dünyasının temsilcileri de bu yöndeki taleplerini dile getirdi.

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı ise dün yaptığı açıklamada, "Büyük bir montanlı bir faiz indirimi beklenmemeli. Ölçülü adımlarla gitmekte fayda var" şeklinde konuştu.

Piyasalarda Para Politikası Kurulu’nun (PPK) 24 Nisan'da yapacağı toplantıda faiz indirimi olup olmayacağı konuşulurken, Türkiye, faizlerde indirim beklentisi ile gelişmekte olan birçok ülkeden ayrışıyor.

Brezilya'dan üst üste faiz artırımı

Son 10 yıllık dönemde Brezilya Merkez Bankası, 20 ayın en yüksek düzeyine yükselen enflasyon ile mücadele etmek için 11 Temmuz 2013'te gerçekleştirdiği faiz kurulu toplantısında, para politikasının daraltılması kapsamında politika faizini 50 baz puan artırarak yüzde 8,50'ye yükseltmişti.  

Banka daha sonra realdeki sert düşüş ve değer kaybını gidermek ve enflasyonun hedef aralığının üzerine çıkmasını önlemek amacıyla politika faizini periyodik zaman dilimlerinde artırmayı sürdürdü.

Enflasyon konusundaki baskıları kıramayan Banka, yakın dönemde faiz oranlarını yarım puan daha yükselterek yüzde 11 seviyesine çıkardı. Bu artış Brezilya Merkez Bankasının geçen yıl nisan ayından bu yana yaptığı 8'inci artış olarak kayıtlara geçti.

Endonezya da faiz baskısına dayanamadı

Gelişmekte olan bir diğer ülke Endonezya'da ise Merkez Bankası zayıflayan para birimini desteklemek ve hükümetin akaryakıt fiyatlarına zam yapmasının ardından artan enflasyon baskılarını hafifletmek için 11 Temmuz 2013'te politika faizini 50 baz puan artırarak yüzde 6,50'ye çıkarmıştı.

Banka, daha sonra 50 baz puanlık artış yaptı ancak yüzde 7'leri gören faiz oranları da enflasyon baskısı karşısında yeterli olmadı. Merkez Bankası daha sonra iki kez daha faizleri artırmak zorunda kaldı. Para birimi rupiahdaki düşüşle mücadele etmeye çalışan Endonezya Merkez Bankası faizleri önce yüzde 7,25'e, daha sonra ise yüzde 7,50'ye çıkardı.

Hindistan ve Güney Afrika

Ekonomisi son dönemde zorlu bir virajdan geçen Hindistan'da da Merkez Bankası, 30 Temmuz 2013'te politika faizinde değişikliğe gitmediğini açıklayarak, yüzde 7,25'te bırakmıştı.

Asya'nın en büyük üçüncü ekonomisi olan Hindistan'da, rupideki hızlı düşüşün enflasyonu artırma tehdidi oluşturması üzerine, Merkez Bankası 17 Haziran 2013'te de faiz oranını değiştirmeme kararı alarak, enflasyon ile mücadele etmek adına gösterge faiz oranını önce yüzde 7,5'e daha sonra da yüzde 7,75'e yükseltti.

 Karar sonrasında Hindistan rupisi, dolar karşısında bir miktar yükselme gösterse de Banka, yakın dönemde yaptığı son toplantıda politika faizi oranını yüzde 8'e yükseltti.

Güney Afrika merkez bankası, Türkiye ve Brezilya gibi para birimini güçlendirmek adına politikasını sıkılaştıran ülkeleri takip ederek, gösterge faiz oranını beklenmedik şekilde yükseltti.

Güney Afrika Merkez Bankası, son PPK toplantısında politika faizini yüzde 5'ten yüzde 5,5'e yükselttiğini açıklamıştı. Banka böylece Haziran 2008'den bu yana ilk defa faiz artırmış oldu.