Kredi artışı hız kesti
Ekonomide canlılık ve büyümenin önemli göstergelerinden biri olan bankaların kredi artışı, ilk beş ayda geçen yıla göre çok düşük kaldı.
Naki BAKIR
ANKARA - Ekonomide canlılık ve büyümenin önemli göstergelerinden biri olan kredi hacmindeki artış bu yıl ilk beş ayda geçen yıla göre çok düşük kaldı. Bankaların mevduat hacmi ise reel olarak küçüldü.
DÜNYA'nın Merkez Bankası verilerinden yaptığı hesaplamaya göre mevduat ve katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının toplam kredi hacmi, bu yılın ilk beş ayında net 44.4 milyar liralık bir artışla 683.5 milyar liraya ulaştı. Toplam kredi hacmi cari olarak yüzde 6.95 oranında büyüdü. Ocak-mayıs döneminde TÜFE bazında yüzde 2.87 olan enflasyonla indirgendiğinde ise toplam kredi hacminde yüzde 4 dolayında bir reel artış olduğu belirlendi. Geçen yılın aynı döneminde toplam kredi hacmi net olarak 67 milyar liranın üzerinde bir genişleme yaşanmıştı. Krediler, geçen yıl ilk beş aylık dönemde cari olarak yüzde 13.9, reel bazda ise yüzde 8.5 büyümüştü. Geçen yılın tümünde ise sektörün toplam kredi hacmi yüzde 32.1 oranında 155.3 milyar lira büyüyerek 2011 sonu itibariyle 639.1 milyar liraya ulaşmıştı. Bu yıl ilk beş ay itibariyle kredi genişlemesinin düşük kalması, ekonomide yavaşlama eğilimine işaret etti.
Yurt içi krediler yüzde 6.8 arttı
Mevduat, kalkınma-yatırım ve katılım bankalarının toplam kredi hacminde ağırlığı oluşturan ve ekonomideki canlılık, tüketim eğilimi ve büyümenin asıl göstergesi olan yurt içi krediler, beş ayda net 42.9 milyar lira artarak 677.5 milyar lira oldu. Yurt içine kullandırılan kredilerin toplam hacminde ocak-mayıs dönemindeki cari artış yüzde 6.8 olarak gerçekleşti. Buna göre yurt içi kredi hacmi beş ayda reel olarak sadece yüzde 3.8 arttı. Yurt dışı krediler ise yüzde 33.8 oranındaki bir cari artışla 6 milyar lirayı aştı. Söz konusu kredilerin ilk beş ayda yüzde 30'luk bir reel artış gösterdiği dikkati çekti.
Kamu bankaları krediyi kıstı
Toplam kredilerde, banka grupları bazında en büyük paya sahip olan mevduat bankalarındaki yavaşlama, diğerlerine göre daha hızlı oldu. Mevduat bankalarının toplam kredi hacmi ocak-mayıs döneminde net 35.7 milyar liralık artışla 601.3 milyar liraya çıktı. Kredi hacmindeki cari artış yüze 6.3, reel artış ise yüzde 3.3 olarak gerçekleşti. Bu kapsamda yurt içinde kullandırılan ticari ve bireysel krediler yüzde 6.7 artarken, ihtisas kredilerindeki cari artış sadece yüzde 1.2 düzeyinde kaldı. İhtisas kredileri içinde de özellikle tarım kredilerinin hacminin yüzde 1.9'la cari olarak gerilediği belirlendi.
Yurt içi kredilerde en belirgin yavaşlama kamu mevduat bankalarında görüldü. Bu bankaların yurt içine açtığı kredilerin hacminde beş aylık cari artış yüzde 4.3, reel artış ise sadece yüzde 1.3 olarak gerçekleşti. Aynı dönemde özel mevduat bankaların yurt içi kredileri reel olarak yüzde 4, yabancı mevduat bankalarının yurt içinde kullandırdığı krediler de yüzde 5.2 arttı.
Diğer banka kredilerindeki artış daha hızlı
Kalkınma ve yatırım bankaları ile faizsiz bankacılık olarak bilinen katılım bankalarının kredilerindeki beş aylık artışın ise mevduat bankalarına göre daha yüksek olduğu belirlendi. Kalkınma ve yatırım bankalarının kredi hacmi beş ayda yüzde 17.4 oranında net 3.9 milyar liralık artışla 26.3 milyar liraya, katılım bankalarının kredileri de yüzde 13.1 oranında net 5.1 miyar lira artarak 43.7 milyar liraya yükseldi. Mali kesime verilen krediler ise yüzde 1.2 azalarak 12.2 milyar liraya geriledi.
