Merkez'den 'örtülü' faiz artışı

Merkez Bankası (TCMB) son dönemde doların küresel değer kazancının hız kazanması ve ekonomi yönetiminin geleceğine ilişkin endişelerin TL'de yarattığı değer kaybını telafi etmek adına daha önce de sıklıkla kullandığı ve piyasada "örtülü faiz artışı" olarak nitelendirilen likidite sıkılaştırma adımlarını bugün daha da belirginleştirdi. 

Bankacılar, TCMB'nin bugün repo ihaleleriyle piyasaya ihtiyacın yaklaşık 5-6 milyar lira altında likidite sağladığını; bunun da önceki günlere göre yaklaşık 2-3 milyar liralık ek bir sıkılaştırma anlamına geldiğini ve gecelik piyasada faizlerin 30 baz puan yükseldiğini belirttiler. 

Bir bankanın yetkilisi, "TCMB'nin bugün repo fonlaması piyasanın ihtiyacının 5.5 milyar TL altında gerçekleşti. Normalde bu rakam yaklaşık 2 milyar TL civarında idi. 

Bugün sıkılaştırma 2-3 milyar TL daha fazla oldu diyebiliriz. Gecelik piyasada faizler yüzde 10.30'lardan yüzde 10.60'lara yükseldi" dedi ve ekledi: 

"Bugün Piyasa Yapıcı bankalar kendilerine tanınan hakları kullanarak ihtiyaçlarını ötelemedikleri taktirde PY'lerin fonlama miktarının rahatlıkla 4 milyar TL'yi aştığını görebiliriz." 

Bugün haftalık vadede miktar yöntemiyle 23 milyar TL, PY bankalara 3,181 milyon TL repo dönüşü bulunan Merkez Bankası haftalık vadede 20 milyar TL'lik repo fonlaması sağladı.

Sıkılaştırma adımları

Bankalar likidite ihtiyaçlarını karşılamak için öncelikle TCMB'nin yüzde 7.50 ile en düşük faizli borçlanma imkanı olan bir hafta vadeli repo imkanına başvuruyorlar. 

Piyasa yapıcılarının TCMB'den yaklaşık 6.5 milyar TL'ye kadar gecelik fonlama kullanma imkanı bulunuyor. 

Politika faizi yüzde 7.5 seviyesinde olan TCMB'nin gecelik borç verme faizi yüzde 10.75, piyasa yapıcısı bankalara repo işlemleri yoluyla tanınan borçlanma imkanı faizi ise yüzde 10.25 seviyesinde yer alıyor.

TCMB sıkılaştırma uyguladığında bankalar önce koridorun üst bandına göre daha düşük faiz oranına sahip olan piyasa yapıcılar borçlanma imkanına yönelirken buradaki hakkın tamamen kullanılması halinde ise üst banttan fonlama sağlamaya yöneliyorlar. Piyasa yapıcılar bankalar son birkaç aylık dönemde TCMB'den genellikle her gün 3 milyar TL civarında fonlama sağlıyorlar TCMB'nin ortalama fonlama maliyeti ise Aralık 2014'teki yüzde 8.80'li seviyelerden TCMB'nin son faiz indirimi ile birlikte yüzde 7.65'li seviyelerde seyrediyor.