Piyasalar için 'Üç Risk' uyarısı

Aydın ŞAHİNALP

Gelişen ülke piyasalarında yaşanan dalgalanmalar, yatırımcının ufk una gölge düşürüyor.

Çöp tahvillerden ABD hisse piyasalarına, emtiyaya kadar neredeyse her türlü varlık sınıfı, piyasalardaki oynaklıktan nasibini aldı. Gelinen süreçte bir kez daha katalizör, gelişen piyasaların büyük kısmının göbeğinden bağlı olduğu Çin gibi görünüyor. Çin'de bir ekonomik yavaşlama endişesiyle patlayan Ağustos 2015 ve Ocak 2016'daki piyasa düzeltmelerinin kötü hatıraları birçok yatırımcının hafızasında tazeliğini koruyor. Geçen ay Komünist Parti'nin kongreye gittiği Çin'den gelen veri akışının iyi olması söz konusu kötü hatıraları 2017'de hafızalardan silmek üzereydi. Fakat sonrasında ise ekim ayı verilerinin ekonomik faaliyette yavaşlama olduğu ve 10 yıllık tahvil getirilerinin 2014 yılından bu yana en yüksek seviyesine yükseldiği haberleri Çin Merkez Bankası (PBoC) çalkalanan suları sakinleştirmek için piyasaya likidite enjekte etme ihtimalini artırdı. Dünyanın en büyük emtia ithalatçısı olması sebebiyle Çin ekonomisindeki yalpalamanın yansımaları doğal olarak emtia piyasalarında da hissedildi. Geride kalan haftada demir cevheri, bakır, nikel ve petrol fiyatlarında zaman zaman düşüşler görüldü. Çin hapşırdığında, birçoğu büyük emtia üreticisi olan öteki gelişen ülkeler şifayı kapma riski ile karşı karşıya kalıyor.

Financial Times'a konuşan Yatırım ve danışmanlık şirketi BNY Mellon Stratejisti Simon Derrick, "ABD'nin önümüzdeki ay faizlerde artışa gitmeyi planlaması, Çin endişesi, Venezuela, Zimbabve ve Güney Afrika'daki siyasi gelişmeler gelişen piyasalarda ortaya çıkabilecek risklerin belirgin hatırlatıcıları" diye uyarıyor. Gelişen ülke para birimleri görece iyi bir 2017 geçirdi.

"Piyasa dalgalanmaları endişe yaratıyor"

Yıl başından 7 Eylül'e kadar ki periyotta JP Morgan gelişen ülke para birimleri endeksinde yüzde 8.9'luk bir artış yaşandı. Bu artış ABD Dolarındaki zayıfl ama, küresel büyüme ve önde gelen gelişen ülke ekonomilerinin temelindeki iyileşmenin yansıması olarak yorumlanabilir. Fakat 7 Eylül'den bu yana, endeks yüzde 5,4 geriledi. Paris merkezli küresel banka BNP Paribas'tan Wike Groenenberg, "Başta Asya ve Orta Avrupa'da bölge ülkeleri olmak üzere en güçlü seviyede seyreden ihracatla birlikte gelişmekte olan ülkeler için büyüme zemini güçlü kalmaya devam ediyor. Ancak geçtiğimiz haftaki piyasa dalgalanmaları endişe yaratıyor. Bazı varlıklarda gördüğümüz sermaye çıkışlarının başkalaşmalara neden olacağından daha fazla endişe duyuyoruz" diye görüş bildiriyor.

Özellikle ABD yönetimi vergi indirimleri planında piyasaları hayal kırıklığına uğratır, Beyaz Saray özel danışmanlarından Robert Mueller'in Rusya soruşturması genişlerse ABD Doları baskı altında kalmaya devam edebilir. Bu durum da gelişen ülkelerin döviz piyasası adına görece daha iyi bir momentum başlatabilir. Ancak gelişmekte olan ülkelerin foreks piyasalarında yatırımcının güvensizliğine kurban gidebileceği korkusu hissediliyor. TD Securities Stratejisti Sacha Tihanyi, "Piyasalarda yer alan insanlar gittikçe gerginleşiyor. Yatırımcılar kârlarını korumak ve masadan para almak istiyor. Bu nedenle oynaklığın artması ve pozisyonların azalması demek" diye süreci özetliyor.

Riskten kaçmanın yükselişe geçtiği kasım ayının ikinci haftasının sonunda altın, yen, İsviçre Frangı ve bir derececeye kadar euro gibi güvenli liman varlıklarının görece değerlendiği görülüyor. Crédit Agricole'dan Forex Stratejisti Valentin Marinov, "Yatırımcılar, yaz aylarında gelişen ülkeler ve diğer riskli varlıklarda önemli uzun pozisyonlar oluşturdukları için bir bedel ödeyebilirler" diye uyarmadan edemiyor. Bununla birlikte, gelişen ülke piyasalarında her ülke sendelemiyor. Bazı Asya varlıkları oldukça iyi durumda. Özellikle Güney Kore Wonu geçtiğimiz hafta ABD doları karşısında yüzde 2,5 yükselişe imza attı. Filipinler, Malezya ve Tayland'ın para birimleri de iyi performans ortaya koydu. Moody's'in cuma günü Hindistan'ın kredi notunu yükseltmesi, rupiye doping oldu.

Danışmanlık şirketi Pictet Asset Management'tan Shaniel Ramjee, "Piyasalar, az oynaklıkla geçirdiği görece iyi yılın ardından biraz mola sürecine çekildi. Yatırımcılar risk alma konusunda daha ihtiyatlı davranıyor ve paralarını nereye koyacakları konusunda daha dikkatli olmalı. Gelecek sene piyasaların hızı yavaşlayabilir. 2017'de yatırımcılar para kazanabildi, 2018'de bu değişecek" diye uyarıyor.

"Fed 2018'de 4 faiz artırımı yapabilir"

ABD'li yatırım bankası Goldman Sachs'ın hazırladığı araştırma raporuna göre ABD Merkez Bankası Fed'den 2018'de dört faiz artışı bekleniyor. New York merkezli yatırım bankası Goldman Sachs ekonomistlerinin araştırma notunda, ABD ekonomisinin 2018'e büyük bir ihtimalle ücretleri ve enflasyonu daha geniş çaplı destekleyecek güçlü bir momentuma yöneldiği ve bu durumun Fed'in gelecek yıl dört kez faiz tetiğine basmasını gerektireceği belirtiliyor. Bankanın Baş Ekonomisti Jan Hatzius, Goldman'ın 2018 yılına ilişkin büyüme görünümünü yüzde 2.5'e yükselttiğini ve yıl sonu itibariyle işsizlik tahminini yüzde 3.7 seviyesine çektiğini belirtti.

Son revizyon öncesinde bankanın ABD ekonomisine yönelik büyüme tahmini ise yüzde 2.4 seviyesindeydi. Goldman ayrıca 2018'de ABD çekirdek enflasyonun yükseliş trendine girerek yılda yüzde 1,8 oranında artacağını tahmin ediyor. Banka, ekimde yüzde 4.1 olan ABD işsizlik oranının 2019 yılının sonlarına doğru yüzde 3.5'e gerileyebileceğini düşünüyor. Bu seviye 1960 ‘lı yılların sonundan beri kaydedilen en düşük işsizlik oranı. Goldman ekonomistleri müşterilerine gönderdikleri notta, dünyanın en büyük ekonomisinde, yakın dönemde bir durgunluk riski "hala oldukça sınırlı görünüyor" diye yazdılar ve eklediler:

"Ama güç çok fazla iyi bir şey haline geliyor ve aşırı ısınmaya neden oluyor. 2018 ve sonrasında bu durum acil bir öncelik haline gelecek."