"Sahaya indik, şimdi yakın temas zamanı"

ECE CEYHUN

Garanti Leasing Genel Müdürü ve FKB Leasing Sektör Başkanı Ünal Gökmen, kurdaki dalgalanmanın leasing sektöründe çeyrekler bazında işlem hacmini de dalgalandırdığını söyledi.

Gökmen, en çok iş yaptıkları ve iç piyasaya çalışan sektörlerden aldıkları ilk sinyallerin ‘yatırım’ yok mesajını verdiğini belirterek “Biz de beklemeye geçtik. Dolayısıyla GSYİH büyümesinin ne olacağı çok önemli. Otomotiv yan sanayi, tekstil, turizm gibi döviz geliri olan sektörlerden gelecek yatırım talebini bekliyoruz” dedi. Bu dönemi sahada müşterinin yanında olma dönemi olarak belirlediklerini anlatan Ünal Gökmen ile sektörü ve son gelişmeleri konuştuk:

İlk çeyrek ile son çeyrek birbirine zıt:

2018’de sektörü çeyrekler bazında değerlendirmek gerekiyor. İlk çeyrek süper geçti. 1.5 milyar dolarlık işlem hacmine ulaşıldı. İkinci çeyrekte de performans aynı. Üçüncü çeyreğin daha hızlı olması beklenirken dip oldu. Hacim 900 milyon dolara indi. Son çeyrekte ise alınan yatırım kararı yok. Muhtemelen çeyrek bazda yaratılan hacim sadece 600 milyon dolarla sınırlı kalacak. Ağustos ayında dolar/ TL’nin 5 seviyesinden 7 TL’ye 2 haftada çıkması tüm sektörleri etkiledi. Üçüncü çeyrek sonuna gelindiğinde sektörde toplam hacim 4 milyar. Geçen senenin aynı döneminde ise hacim 4.4 milyar dolardı. Aslında küçülme sadece yüzde 10. Ama çeyrekler bazında yaşanan değişim çok sert oldu. Bu yıl hacim tahmini yapmak çok zor ama ciddi daralma olacak diyebiliriz.

Hacimler düştü:

Gayrimenkul, tekstil ve metal sektörlerinin hacimleri artarken örneğin iş ve inşaat makinelerinde hacim 1.3 milyar dolardan 930 milyon dolara geriledi. Gayrimenkulde ise 965 milyon dolardan 650 milyon dolara bir gerileme söz konusu. Tekstilde ise 300 milyon dolarlık hacim 400 milyon dolara çıktı. Beyaz eşya ve otomotivcilerin kullandığı CNC tezgahlarında 311 milyon dolardan 350 milyon dolara bir çıkış var. Asıl demir-çelik gibi sanayi yatırımlarındaki artış dikkat çekici. Diğer makine kaleminde düşüş 816 milyon dolardan 715 milyon dolara inilmiş. En çok iş yaptığımız sektörlerde düşüş var.

Beklemeye geçtik:

Bizim en çok satış yaptığımız, iş ve inşaat makineleri sektöründe bu yıla ilişkin ilk gelen veriler yatırım olmayacağı sinyalini veriyor. Biz de beklemeye geçtik. Dolayısıyla GSYİH büyümesinin ne olacağı çok önemli. Otomotiv yan sanayi, tekstil, turizm gibi döviz geliri olan sektörlerden gelecek yatırım talebini bekliyoruz. Bir Kanal İstanbul projesinin açıklanması ve inşaatının başlaması manzarayı tamamen değiştirir. Kanal İstanbul’un ihalesinin yapılacağı açıklandı. Yeni ve büyük bir yatırım bize enerji verir.

Herkes 'İhracat yapmam şart' diyor:

Leasing sektöründe iş yapma isteği var. Kaynak da var. Elimizde döviz cinsi kaynak birikmeye başladı. Ama TL’de vadeler kısa, uzaması gerekiyor. Şimdi herkes ihracata çalışmak istiyor. İç piyasaya çalışmak istemiyor. Ağustos ayından beri görüştüğümüz iş dünyası temsilcileri ‘ihracat yapmam şart!’ diyor. Dolayısıyla hedef kitle doğal olarak her sektörün ihracatçısı olacak. Aslında bu dönüşüm Türkiye ekonomisi ve cari açık açısından da pozitif.

İlk çeyrekte talep artışı bekliyoruz:

GSYİH’te grafiğin ‘V’ ya da ‘U’ çıkışlarından hangisi ile sonuçlanacağı önemli. Eğer ekonomi ‘U’ çıkışı yakalayabilirse daha kalıcı büyümelerin yakalanma şansı olacak. Yeniden bir 2002- 2008 dönemine ihtiyacımız var. Kurda dengeyi yakalamamız gerek. Dünyaya baktığınızda ise paranın maliyetinin arttığı, ticaretin zorlaştığı bir yıl bekleyenler çoğunlukta. Sorulan tek soru var ‘dolar nereye gidecek?’ 3 ay önce 10 TL’yi konuşan insanlar şimdi ‘5’in altına iner mi?’ diye soruyor. Ama her şartta 2019’da da ilk yarının performansı ile ikinci yarının performansı farklı olacak. Yılın rengini marttaki seçimlerden sonra göreceğiz. Öncelikle seçim belirsizliğini atlatmış olacağız. Bu arada büyüme ve enflasyon gibi makro göstergelerde baz etkisini de göreceğiz.

Sahaya indik:

Garanti Leasing olarak biz bu dönemi sahada geçirdik. Dışarı çıktık ve müşterilerimizle olan dirsek temasımızı artık. Çünkü sorunlu dönemlerde en büyük hata içeri kapanmaktır. Onun için biz sahaya indik. Şimdi müşterilerimizin yanında olma zamanı… Hem mevcut ödemelerinde,hem de yeni yatırımlarında…