Şirketler yeni 'hedge' fırsatına ilgili mi?

TCMB'nin, reel sektörde faaliyet gösteren ve 200 milyar doları aşan döviz açık pozisyonu nedeniyle kurdaki dalgalanmalarından negatif etkilenen şirketlere, düşük maliyetli bir şekilde pozisyonlarını hedge etme imkanı sağlayan TL uzlaşmalı döviz işlemlerinde ilk ihale dün itibarıyla gerçekleştirildi. Bankacılar, yeni 'hedge' mekanizması için olumlu görüş bildirdi.

DenizBank Genel Müdürü Hakan Ateş:
Talep göreceğinin ön sinyallerini aldık

DenizBank Genel Müdürü Hakan Ateş, DenizBank olarak firmalara özellikle döviz riskinin hedge edilmesine yönelik yıllardır çeşitli olanaklar sunduklarını aktararak, TL uzlaşmalı döviz işlemleri ile ilgili olarak da müşteri tabanlarıyla gerekli iletişime başladıklarını ve ilk tepkilerin oldukça olumlu olduğunu ifade etti.

Müşterilerle iletişimlerindeki geri bildirimlere göre mekanizmanın ciddi bir talep göreceğinin ön sinyallerini aldıklarını belirten Ateş, şunları kaydetti:

"TCMB'nin oyun kurucu olması ve hedef firmaların da bu mekanizma ile Merkez Bankası'na bankalar kanalıyla da olsa ulaşabiliyor olmaları önemli. İşleyişin TL üzerinden nakit uzlaşma doğrultusunda düzenlenmesi, firmaların sahip olacakları ciddi bir esneklik. Sonuç olarak, döviz açık pozisyonu taşımakta olan firmalar, bu yöntem ile bizzat TCMB kanalı ile vadeli piyasalarda risk yönetim süreçlerinde derin ve regüle ilave bir imkana daha kavuşuyor."

Ateş, kur riski taşıyan ve kendilerini hedge etmek bağlamında DenizBank kanalıyla piyasada aktif işlem yapan firmaların öncelikli hedefleri olduğunu, forwardın özü itibarıyla bir türev işlem olduğu için söz konusu müşterilerine, işlemlerin regülasyona uygun bir şekilde muhasebeleşmesi için türev limitlerinin de tahsis edildiğini anlattı.

"Piyasadaki suni talep ve volatilite kontrol altına alınacak"

Döviz piyasalarında reel ekonominin ihtiyaç ve dinamiklerinden daha fazla ve spekülatif mahiyet taşıyan bir talebin mevcut olduğunu ifade eden Ateş, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Bazı firmaların beklentilerin kötüleşmesinden ötürü sadece ödemekle yükümlü oldukları döviz kredi faizi için değil, çok daha uzun vadedeki anapara ödemeleri için bile FX piyasalarına girerek talep yarattıklarını da biliyoruz. Öte yandan, volatilitenin çok yüksek ve öngörülemez olması firmaları spekülatif pozisyonlara bile itebiliyor. Makro çerçevede ülkemizin ekonomik temelleri ile çelişen bu olumsuz fiyat hareketlerinin Merkez Bankası'nı bu aksiyona yönelttiğini düşünüyoruz. Bu mekanizmanın özellikle beklenti yönetimi çerçevesinde firmalara alternatif bir kanal yaratarak piyasadaki suni talep ve volatiliteyi kontrol altına alacağını düşünmekteyiz."

Garanti Bankası Genel Müdürü Fuat Erbil:
BSMV maliyeti dikkate alınmalı

Garanti Bankası Genel Müdürü Fuat Erbil de, reel sektörün ağustos itibarıyla 212 milyar doları bulan döviz açık pozisyonu düşünüldüğünde, döviz borç ödemelerinin önden bir talep yarattığı Türkiye özelinde, yeni ürünün döviz piyasalarına likidite ve derinlik kazandırarak TL'de ekstra bir baskı oluşmasını engellemede yardımcı olabileceğini söyledi.

Söz konusu hedge mekanizmasıyla ilgili Garanti'nin çalışmaları hakkında bilgi veren Erbil, şunları kaydetti:
"Bu ürünü değerlendireceklerini düşündüğümüz; bankamızda son 2 yıl içerisinde vadeli dolar alımı yapmış olan tüzel müşterilerimize bilgilendirme yaptık. Potansiyel döviz ihtiyacı olan tüzel müşterilere de kısa sürede bilgilendirme yapacağız. Müşterilerle diyaloğumuzda ihalelerin, müşterilerin dolar risklerini piyasa fiyatından daha avantajlı kurlardan yönetmelerine imkan verebileceğini ön plana çıkartmayı düşünüyoruz. Benzer işlemlere kıyasla müşteri talebini bir miktar olumsuz yönde etkileyebilecek tek unsur olarak TL netleşmeli işlemlerde ortaya çıkan BSMV konusu olacak. Şu anki vergi uygulaması gereği, müşteriler ve vadeli işleme aracılık eden bankalar açısından BSMV maliyeti çıkabilecek olmasının dikkate alınmasının ve bunu önleyebilecek adımların atılmasının faydalı olabileceğini düşünüyoruz."

"Spekülatif döviz talebi azalacak"

Garanti Bankası Genel Müdürü Erbil, eylül sonu itibarıyla bakıldığında, bir bacağı TL olan vadeli işlemlerin aylık ortalama miktarının yaklaşık 20 milyar dolar civarında olduğunu bildirdi.
Hedef kitlelerinin, özellikle bilançolarında bulunan açık döviz pozisyonları halihazırda türev ürünlerle yönetmeyen ve bu risklere maruz kaldıklarını gözlemledikleri şirketler olacağını belirten Erbil, özünde TCMB'nin TL uzlaşmalı işlemlerinin, sisteme uzun dolar pozisyonu sunacak bir imkan olduğunu söyledi.

Erbil, bu bağlamda sistemde "uzun dolar pozisyonu alma" veya "var olan kısa dolar pozisyonunu azaltma" iştahının arttığı ve FX piyasasının tek yönlü bir görünüm arz ettiği durumlarda TCMB'nin TL uzlaşmalı işlemler imkanının faydalı olacağını kaydetti.

Standart vadeli döviz işlemlerinde işlem vadesinde şirketlerin, döviz alımı için gerekli tüm bakiyeyi hesabında bulundurması gerekirken, TL uzlaşmalı işlemlerde eğer işlem zararda ise sadece zarar tutarı kadar hesapta likidite bulundurmanın yeterli olacağını vurgulayan Erbil, TCMB'nin temdit edeceğini düşündükleri "TL uzlaşmalı vadeli döviz işlemleri ihaleleri" sayesinde vadesi gelen hedgelerin, bir diğer takip eden ihaleyle taşınmaya devam edilebileceğini tahmin ettiklerini kaydetti.
Erbil, devamla şunları kaydetti:

"Sonuç olarak, TL uzlaşmalı vadeli işlemler, reel sektörün kur riskini daha düşük maliyetle yönetmesini sağlayarak oynaklığı ve spekülatif döviz talebini azaltacaktır. Mevcut durumda reel sektör, oynaklığın ve değer kaybının yüksek olduğu zamanlarda değer kaybının daha da artacağı beklentisiyle yakın dönemlerdeki döviz ödemelerinden daha yüksek miktarda döviz alabiliyordu. Bu da kurda daha da fazla yükselişe sebebiyet veriyordu. TL uzlaşmalı vadeli işlem ihaleleri, bu öne çekilmiş talebin önüne geçerek piyasa derinliğine olan güveni artırma yoluyla oynaklığı ve kurdaki aşırı değer kayıplarını sınırlayacaktır."

TL uzlaşmalı dolara 2 katı teklif geldi