TSPB 'vergi' konusunda bakanlıkla çalışıyor

İSTANBUL - Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) Başkanı İlhami Koç, yatırımcı tabanını genişletmek amacıyla, vergi ve likidite sorunları nedeniyle büyüyemeyen piyasalar için Maliye Bakanlığı ile çalışmalar yürüttüklerini söyledi.

TSPB, tezgahüstü (OTC) piyasa opsiyonları, kaldıraçlı işlemler ve bireysel yatırımcıların temettü gelirleri gibi alanlarda vergisel düzenlemeler için bakanlık ile çalışıyor. TSPB, Sermaye Piyasası Kanunu ile yeniden yapılanarak Nisan ayından itibaren aracı kurumlar ve bankaların yanı sıra portföy yönetim şirketleri ve yatırım ortaklıklarını da çatısı altına aldı.

Birlik başkanlığına Temmuz ayında İş Yatırım Yönetim Kurulu Başkanı ve İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı İlhami Koç seçildi.

Reuters ile yaptığı söyleşide Koç, tasarrufların ve uzun vadeli sermaye piyasası araçlarının tasarruflardan aldığı payın artırılması, kurumsal yatırımcı tabanının genişletilmesi ve sermaye piyasalarının daha fazla büyütülmesine odaklandıklarını söyledi. Koç'a göre, Türkiye'de mevzuat yeni ürün ihraçlarına imkan tanısa da vergi ve likidite tarafında yaşanan zorluklar bazı ürünlerin piyasasının büyümesini engelliyor.

"Vergisel uygulamalar nedeniyle bazı ürünler yurtdışında yapılıyor. Vergisel düzenlemelerle bu ürünlerin Türkiye'de yapılabilir hale gelmesi, birincil önceliklerimizden" diyen Koç, OTC opsiyonları ve foreks işlemlerinde yabancı müşterilere beyanname zorunluluğunu, vergi sorunları nedeniyle büyüyemeyen alanlara örnek olarak gösterdi.

Bu piyasaları aktif hale getirmek için çalıştıklarını söyleyen Koç, "Birlik olarak çalışmalarımızı tamamlayarak Maliye ile ürün bazlı çalışıyoruz" dedi.

Sermaye piyasalarını kurumsal yatırımcı tabanı ve yeni ürünlerle büyütebileceklerini söyleyen Koç, "Buraları çözersek piyasanın büyütülmesi için ciddi adım atmış olacağız" dedi.

Koç, yurtiçi tasarrufları sermaye piyasalarına çekebilmek için kısa ve uzun vadede yapılması gerekenlere dikkat çekerken, "Kısa vade için vergi teşvikleri aklımıza geliyor. Temettü gelirlerinin vergi dışı bırakılması veya kişilerin daha az ödemesi gibi" dedi.

Bireysel yatırımcıların elde ettikleri temettü gelirleri 27,000 liraya kadar beyannameden muaf tutulurken, bu sınırın aşılması durumunda temettü gelirleri için beyanname veriliyor.

TSPB, temettü gelirlerinde 54,000 TL'ye kadar kısmın stopaj dışı tutulması, bu tutarın aşılması durumunda beyanname verilmesi için Maliye'ye öneri götürürken, hisse senetleri piyasasının küçük ve orta ölçekli yatırımcı için daha çekici hale getirilmesi amaçlanıyor. Türkiye'de foreks işlemlerini gerçekleştiren kurumlar banka sigorta muamele vergisi (BSMV) öderken, TSPB bu iş kolunun da kambiyo işlemleri kapsamına alınarak sektörün bu vergiden muaf tutulmasını Maliye'ye önerdi.

Yasal düzenlemesi yapılan ancak likiditesi bulunmayan ürünlerin de gelişim gösteremediğine dikkat çeken Koç, "Örneğin BIST'te opsiyonların likiditesi yok. Bazı vadelilerde likidite yok. Piyasa oyuncuları olarak o piyasalara likidite kazandırmamız gerekiyor" dedi.

TEFAS için kısa vadede büyük beklenti olmamalı

Yatırımcıların tüm yatırım fonlarına erişimine imkan veren ve portföy yönetim şirketlerinin kurucusu/yöneticisi olacakları fonların daha geniş yatırımcı tabanına sunulmasını hedefleyen Elektronik Fon Dağıtım Platformu (TEFAS) 9 Ocak'ta işlemlere başlayacak. İlhami Koç, piyasanın gelecekte varacağı noktaya ulaşmasını hızlandırmak adına platformu olumlu bulduğunu belirtirken, platformun tek başına portföy yönetim sektörüne ivme getirmesini de öngörmediğini söyledi.

"Yatırımcıların bu tür ürünlere karşı ilgi problemi var. Talebin büyük bölümü sabit getirili ürünlerde ve getirileri birbirine çok yakın. Bu sistem bizim geleceğimiz seviyeyi erkene çekecek olmasından dolayı olumlu, ancak kısa vadede çok büyük bir beklenti içinde olmamak lazım."

Büyük halka arzlar gelebilir

Borsa İstanbul'da 2014 yılı halka arzlar açısından durgun geçerken, bugüne kadar dokuz şirketin halka arzından toplam 61.3 milyon lira hasılat elde edildi. İlhami Koç, halka arz hazırlığı bulunan şirketler olduğunu belirtirken, "Yılın kalanında ve 2015'te piyasaya gelecek arzlar var. Büyük ses getirecek halka arzlardan bahsediyorum. Son çeyrekte piyasaya 1-2 büyük arz gelmesini bekliyorum" dedi.

Sabancı Holding bireysel emeklilik alanındaki iştiraki Avivasa'nın halka arzı ve Finansbank'ın ikincil halka arzı yakın vadede beklenenen arzlar arasında bulunuyor.

Halka arzların seyrinde 2015 yılında hisse senedi fiyatları ve faiz seviyelerinin belirleyici olacağını söyleyen Koç, global piyasalardan likiditenin çekilme süreci ve Fed'in faiz artırımlarına başlayacağı takvimin izleneceğini kaydetti.

Özel sektör borçlanma piyasasında bu yıl bankalar ve finans kurumları öncülüğünde ihraçlar yeni bir rekor seviyeye ulaşmaya hazırlanıyor. Ancak banka ihraçları dışındaki miktarlar göreceli olarak küçük kalıyor.

İlhami Koç, "İhraçlar küçük olduğu için yabancı yatırımcı ilgi göstermiyor. Daha büyük, 500 milyon lira seviyelerinde ihraçların gelmesi lazım, böylelikle likidite de oluşacaktır" dedi.

Koç, varlığa dayalı borçlanma aracı ihraçlarının dünyada büyüme kaydettiğini ve Türkiye'de de bu alanda büyüme beklediğini söyledi.

Aracı kurumların sermaye koşulu

SPK, 2013 yılında iki yıllık geçiş süresi tanıyarak aracı kurumlara özsermaye yükümlülüğü getirirken, dar yetkili aracı kurumlar için 2 milyon TL, kısmi yetkililer için 10 milyon TL ve geniş yetkililer için 25 milyon TL asgari özsermaye şartı istedi. Sektörde sermaye sorunu olan kurum sayısının az olduğunu belirten Koç, "Sermaye yeterliliğinin nasıl hesaplanacağı bir sorun. Özsermaye rakamlarının hesaplanmasında hizmet amaçlı gayrimenkuller ve finansal iştiraklerin indirim kalemi olarak dikkate alınmaması yönünde SPK'ya başvurduk" dedi ve ekledi: "Bu yönde bir kurul kararı gelirse sermaye koşullarını sağlayamayan şirket sayısı azınlıkta kalır. Onlar da işlem aracılığı yapabilir veya birleşebilirler."