Türk Eximbank, ihracatı destek yarışında Güney Kore’yi geçecek

Hakan GÜLDAĞ

Türk Eximbank, kayıtlı sermayesini 10 milyar liraya çıkaracak. Türkiye ihracatına daha fazla hizmet sunmak için hedeflerini büyüten Türk Eximbank adeta ‘pradigma’ değişikliğine de gidiyor. Daha önce bankalardan teminat mektubu getiren ihracatçılara destek veren banka, yeni dönemde katma değeri yüksek ürünler üreten ihracatçıları kendisi bulup destekleyecek. İleri teknoloji üretimi ve ihracatına yönelen firmalara öncelik verecek. Krediye ulaşımlarını kolaylaştıracak.

Türk Eximbank, döviz getirici faaliyetler kapsamında uluslararası müteahhitlik işleri yapan Türk inşaat şirketlerini desteklerini artırdığı gibi, Türk malı satın alan şirket ve kurumları da daha kapsamlı desteklemeyi hedefledi. Bu yıl, Türkiye ihracatının yüzde 26’sını finanse edecek olan Türk Eximbank, 2018’de ise yüzde 28’le Güney Kore’yi geçip, bu alanda dünyada lider olmayı hedefliyor.

Sermayesini 10 milyara çıkarıyor

Türk Eximbank Genel Müdürü Adnan Yıldırım, Londra’da Japon Mizuho Bank liderliğindeki 23 banka ve finans kuruluşuyla 640 milyon dolarlık sendikasyon kredisine imza atmasının ardından, bir grup ekonomi gazetecisiyle özetle şu bilgileri paylaştı:

•Kayıtlı sermayemizi 10 milyar liraya çıkarma konusunda karar aldık. Şu anda kayıtlı sermayemiz 5.4 milyar dolar. Koşullar gereğince, 10 milyar sermayeye bir anda ulaşmayı beklemiyoruz. Ama kademeli olarak birkaç yıl içinde ulaşırız. Bu hamle ile ihracatçıyı destekleme imkanımız daha da artacak.

Kaynağın büyüğü Merkez’den…

Zaman zaman Türk Eximbank’a yönelik olarak “parayı alıyor ama kredi vermiyor” yönündeki eleştirilere de yanıt veren Genel Müdür Adnan Yıldırım şunları söyledi:

•Türk Eximbank topladığı kaynakları hızla ihracatçıya aktarıyor. Bu tip eleştiriler hem haksız, hem de bilgisizce yapılıyor. Türk Eximbank’ın kaynak yapısının temelinde Merkez Bankası’nın sağladığı kaynaklar var. Kaynağımızın yüzde 73’ü Merkez Bankası reeskontlarından geliyor. Yüzde 7’si kendi öz sermayemizden, yüzde 20’si de muhtelif borçlanmalardan oluşuyor. Kaynağımızın yüzde 73’nün vadesi 8 aydır. Kalanı 1 yıla doğru uzar. Bu vadeyi aşan daha uzun süreli kaynaklarımız da olur. Biz topladığımız bütün kaynakları ihracatçılarımızın ve döviz getirici faaliyetlerde bulunan şirketlerimizin hizmetine sunarız.

Dünyadan rahat borçlanıyor…

Genel Müdür Yardımcısı Ertan Tanrıyakul, haziran ayında Societe Generale’den 3 yıl vadeli 200 milyon dolar kredi sağladıklarının bilgisini verirken, son olarak imzaladıkları 640 milyon dolarlık sendikasyona talebin yüksek olduğunu vurguladı. Mart ayında sağladıkları sendikasyona göre, 640 milyon dolarlık sendikasyonun daha düşük maliyetli olduğunun altını çizdi. Bu hafta Çin Kalkınma Bankası’yla 200 milyon dolarlık kredi anlaşması imzalayacaklarını da hatırlattı.

Genel Müdür Adnan Yıldırım şöyle devam etti:

•640 milyon dolarlık sendikasyonu yüzde 110 ile çevirmiş olduk. Borçlanmalarımızın vadesi genelde bir yıl da olsa, Sendikasyonları çevirdikçe ihracatçıya, döviz kazandırıcı faaliyeti olanlara daha uzun vadeli kredi verebiliyoruz. Kısa vadeli talepleri kendi kaynaklarımızdan karşılıyoruz. Uzun vadeli talepler için borçlanmalardan sağlanan kaynakları kullanıyoruz.

Türk Eximbank’ın döviz kredisi faizlerini, sektörün genel ortalamaların bir hayli altına tutabildiklerini kaydeden Yıldırım şu bilgiyi verdi:

•Bankacılık sektöründe dolar kredisine uygulanan oran LIBOR artı 5-5.5 dolayında. Bizde LIBOR artı 2-2.5 düzeyinde. Son 640 milyon dolarlık sendikasyonumuz ise euro dilim için EURIBOR artı 90 baz puan ve dolar dilim için LIBOR artık 100 baz puan faiz oranları üzerinden gerçekleşti. Öncekilere kıyasla daha düşük maliyet elde ettik.

Uygun maliyetli kaynaklara paralel olarak kredilerde sağladıkları düşük faizin Türk Eximbank’a ilgiyi artırdığını kaydeden Genel Müdür Adnan Yıldırım, şu açıklamayı yaptı:

• düşük faizli kredi için, deyim yerindeyse araya ‘kaynak’ yapmak isteyenler oluyor. bizden kredi kullanma hakkı olmamasına rağmen aradan sızmaya çalışanlar görüyoruz. bunları mümkün olduğunca ayıklıyoruz. aslında bizden bu tür isteklerin olmaması lazım. ya da 50 bin dolarlık ihracat yapıp, 5 milyon dolarlık kredi talep edenler oluyor. bu da doğru değil. sürekli TL kredisi talep edenler var. tabii, bankacılık sektöründe TL kredi faizleri yüzde 20-21 düzeyini bulurken, Türk Eximbank’ta yüzde 6-7 düzeyindeki faiz oranları çok cazip. bunu bilenler sürekli TL kredisi talep ediyor. bu da doğru değil. biz TL kredileri 5.4 milyar liralık öz sermayemize dayalı olarak kullandırabiliyoruz. bizim asıl hedefimiz ihracatı destekleyecek kredileri sağlamak.

• Türkiye’de 65 bin ihracatçı şirket var. bunların hepsine TL kredisi kullandırmaya kalksak, öz sermayemiz yetmez. kaynakları da israf etmiş oluruz. TL kredisi için araya adam sokmaya çalışanlar bunu yapmasınlar. eğer şirket gerçekten ihracatçıysa ya da döviz geliri sağlayan faaliyeti varsa, döviz cinsinden borçlanmayı da öğrenmeli. öz kaynaklarımızı, dolayısıyla Türk lirası kredileri doğru yerde ve biçimde kullanmamız lazım. bunun Türk Eximbank’ın kar etmesiyle ilgili bir yanı yok. biz hedefi yüksek kârlılık hedefleyen kurum değiliz. ama öz sermayemizi eritmememiz de gerekiyor. bu da yine ihracatçıya kaynak sağlamak için gerekli…

Bu yıl 25 milyar s kredi verecek…

İhracat kredilerinin yüzde 41.6’sını, yuvarlak hesap yüzde 42’sini Türk Eximbank’ın karşıladığını ifade eden Genel Müdür Yıldırım 2017’de kullandıracakları kredileri açıkladı:

• Yılın ilk yarısında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 15 daha fazla kredi kullandırdık. İlk altı ayda 18.7 milyar dolar kredi kullandırdık. Aslına bakarsanız, hedefimiz daha da yukarıdaydı. Yine de yıl sonunda önemli bir kaynağı ihracatçılarımıza sağlamış olacağız. Kaynaklara bağlı olarak bu yıl 25.4 milyar dolar ihracat kredisi kullandıracağız. Ayrıca, Türkiye’nin en büyük alacak sigortası şirketi konumundayız. Bu yönde de faaliyetlerimize hız kesmeden devam ediyoruz. Sigortalanan sevkiyat tutarı da 7 milyar doları buldu. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33 arttı.

• Dünyadaki tüm Eximbanklar içinde Türk Eximbank, ihracatçısını en çok destekleyenler arasında ilk sıralarda yer alıyor. Bu yıl da Türkiye ihracatının yüzde 26’sını finanse edeceğiz. İhracatçısını destekleme konusunda Güney Kore parmakla örnek olarak gösterilir. Öyledir de… Güney Kore ihracatının yüzde 27’sini destekliyor şu anda. Bizim, Türk Eximbank olarak hedefimiz 2018’de yüzde 28’le Kore’yi geçmek.

Simsarlara uyarı!

Türk Eximbank Genel Müdürü Adnan Yıldırım, piyasada “Exim simsarları” olduğu uyarısında bulunarak, bankadan kredi almak isteyen firmalara şu çağrıyı yaptı: “Gerçek danışmanlık şirketlerine lafımız yok. O tabii olacak. Profesyonel bir iş, faydalı da… Yalnız piyasada, 'Eximbank’la işinizi biz çözeriz' diye dolaşan simsarlar olduğunu duyuyoruz. Eximbank’a gelmek için bunların tuzağına düşülmesin. Buradan söylüyorum, özellikle bu tür kredi arayışları karşılık bulamayacak. Olacağı varsa, olmaz hale gelecek. Firmalarımız bu simsarlara prim vermesin!”

İhracatın 'iyisini' bulup, ayağına gidecek

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin Türk Eximbank’ın hem hedeflerinin kurgulanmasında hem de uygulamada ciddi destek olduğunu kaydeden Genel Müdür Yıldırım şunları paylaştı:

“İddiayla söylüyorum, Türk Eximbank’ın kaynak ve hizmet modelinin dünyada benzeri yok. Geçen 30 yılda ihtiyaçlar gündeme geldikçe hizmet ve finansman modeline eklemeler yapılmış. Hizmet düzeyi artırılmaya çalışılmış. Biraz da aspirin gibi. İhracatçıya, döviz kazandırıcı faaliyeti olana, yani her şeye iyi geliyor. Yeni ihtiyaçlar, yeni uygulamalar gerektiriyor. Sürekli bunlarla yatıp kalkıyoruz. Sayın Zeybekci bakanımızla Eximbank’ın ihracatçıya sunacağı hizmetler konusunda kelimenin gerçek anlamıyla sıkı biçimde çalışıyoruz. İşlerin kolaylaştırılması ve daha fazla katma değeri yüksek ürün ihraç eden firmalara ulaşılmasını hedefliyoruz. İki ay öncesine kadar, kredilerimizi banka teminat mektuplarına dayalı kullandırıyorduk. Şimdi bu uygulama kaldırıldı. Artık, Türk Eximbank 'mektup' getirene kredi veren bir banka olmaktan çıkıyor, doğrudan ihracatçıyla çalışan bankaya dönüşüyor. 30 yıldır teminat mektubuyla çalışılmaya alışıldı. Şimdi farklı ve daha proaktif bir uygulamaya geçiyoruz. Tabii, bu yeni modelde batık olmasın diye daha dikkatli davranacağız. Daha çok araştıracağız. İhracatçının iyisini bulacağız. Türk Eximbank yaklaşık 8 bin ihracatçıya kredi desteği veriyor. Bu sayıyı artırırken, katma değeri yüksek ürün ihraç edenleri biz bulup, kredi sağlayacağız. Bunların içinde ileri teknolojili ürün üretenlerin ihracatına destek olmaya ise özel bir önem vereceğiz."