Yatırımcıyı ne kadar daha cezbedecek?

İSTANBUL - Bankaların vade uzatımı için tercih ettiği ve hacmi bu yıl geçen yıla göre iki kat artan TL cinsi tahvil/bono ihraçları için bankaların iştahı sürse de önümüzdeki dönemde bu enstrümanlara olan yatırımcı ilgisini TCMB'nin faiz politikası ve ekonomi yönetiminin uzun vadeli mevduatı özendirmek için alacağı tedbirler belirleyecek.

Thomson Reuters tarafından derlenen verilere göre bankalar 11 Aralık itibariyle yıl başından bu yana kadar 34.4 milyar liralık bono ve tahvil ihraç etti. Şu anda 150 milyon liralık bono ve tahvil ihraç sürecinde bulunurken, dolaşımda bulunan toplam banka bonosu/tahvili 18.8 milyar lira tutarında.

Bankaların TL cinsi tahvil/bono ihraçlarının 2011'deki 17.4 milyar seviyesinin iki katına çıkarak yılı 35-36 milyar lira bandında tamamlaması bekleniyor.

Bankaların TL cinsi tahvil/bono ihraçlarının büyük çoğunluğunun vadesi 6 aya kadar olan ihraçlarda yoğunlaşırken, vade en fazla üç yıla kadar uzayabiliyor; dolayısıyla bu enstrüman bankalar açısından ortalama vadenin üç ay olduğu mevduata göre vade uyumsuzluğunu gidermek açısından daha avantajlı.

"Çok düşen DİBS faizleri, müşterileri banka bonolarından uzaklaştırabilir"

Akbank Hazine Pazarlama Müdürü Erdinç Moğol, DİBS faizlerindeki düşüşün sürmesi halinde bankaların ihraç ettiği tahvil/bonoların yatırımcı açısından çekiciliğinin azalacağını ifade ederek, "TL cinsi tahviller için o kadar umutlu değilim. Çok düşen DİBS faizleri, müşterileri bu getirilere bağlı olan banka bonolarından uzaklaştırabilir" dedi.

Yılın başında bono faizlerinin yüksek olduğunu ve bu durumun yatırımcı için mevduat karşısında banka bonosu adına avantaj sağladığına dikkat çeken Moğol, "Ancak bono faizlerindeki düşüşle avantaj da azaldı. Bu tahviller bundan sonra da mevduata göre avantajını kısmen kaybedecektir" dedi ve ekledi: "Bu yıl yoğun satış yapılmış bir yıl olacak ancak gelecek yıl bu kadar etkili olmayacağını düşünüyorum" dedi.

Banka bonosu ihraçlarındaki artışta Hazine'nin borç çevirme oranını düşürmesinin yanı sıra, banka bonolarının ağırlıkta olduğu 6 ay vadede borçlanmayı azaltması da etkili oldu. Ortalama borç vadesini uzatmayı amaçlayan Hazine'nin 1 yıldan daha kısa vadelerde yaptığı ihraçlar son dönemde oldukça gerilerken, bu vadedeki boşluğu banka bonoları doldurdu.

"2012'deki gibi artış olası değil"

İş Yatırım Sabit Getirili Menkul Değerler Stratejisti Uğur Küçük, "Banka bonosu ihraçları neden artar? Mevduatın yüzde 10-14 arası, TL bazında kredilerin ise yüzde 18 büyümesi bekleniyor. Aradaki boşluğun kısmen eurobond kısmen de TL tahvil ile sağlanması gerekli. Bu nedenle hem eurobond hem de TL cinsi banka bonoları ihraçları artar diye düşünüyorum. TL cinsi 2012'deki artış hızından daha az olur ama artış olur. 2012'deki gibi artışın şimdilik olası olmadığını düşünüyorum yani yüzde 100 yakalanmaz, arz ya da talep tarafında böyle bir gidişat görülmüyor" dedi.

Küçük, banka bonolarının vadesinin mevduattan daha uzun olması nedeniyle vade uyumsuzluğunun giderilmesine yardımcı olduğuna dikkat çekerek, "Bankalar düşük faiz ortamından faydalanmak için 1 yıldan 3 yıl vadeye kadar ihraçlar yapabiliyorlar. Bu ihraçlar vade uyumsuzluğunu bir miktar olsun dengeleyen araçlar. Bankalar bu yüzden bu ihraçları istemeye devam edecekler" dedi.

Ekonomi yönetimi, yurtiçi tasarrufların artırılması kapsamında mevduatın vadesinin uzatılması için mevduat üzerindeki stopaj ve zorunlu karşılık oranlarının yeniden düzenlemesi üzerinde çalışıyor.
Mevcut durumda, bankalar 3 aya kadar mevduat için yüzde 11 zorunlu karşılık (ZK) ayırırken, 6 ay için yüzde 6, 1 yıl için yüzde 6 ZK ayırıyorlar. Bono ihracında ise bankanın ödediği stopaj 1 yıla kadar yüzde 11, 1 yıldan uzun vade için ise yüzde 8 seviyesinde bulunuyor.

Bankaların tahvil/bono ihracındaki seyri ve yatırımcının bu enstrümanlara iştahını önümüzdeki dönemde izlenecek vergi ve ZK politikası ile TCMB'nin politika faizindeki seyrin belirleyeceğini söyleyen üst düzey bir bankacı, "Mevduat faizi ancak TCMB politika faizi ve faiz koridorunun alt bandında indirim yaparsa bir miktar düşebilir ve ancak mevduat faizinde görülecek kayda değer bir düşüş bankaların tahvil/bono ihraçlarını daha cazip hale getirir. Uzun vadeli mevduatı özendirecek politika adımları atılırsa, tahvil/bono ihraçları gelecek yıl bu yılki seviyelerinde kalabilir" dedi.

MEVDUAT FAİZİNDEKİ DÜŞÜŞ SINIRLI

Bankaların ihraç ettiği tahvil/bonolarının faizleri endeksli olduğu Hazine bonolarının getirileri yılbaşından bugüne sert gerilerken mevduat faizlerinde düşüş aynı hızda gerçekleşmedi. Bu yılın başında yüzde 11 seviyelerinde olan gösterge tahvilin bileşik faizi TCMB'nin faiz indireceği beklentisiyle tarihi düşük seviye olan yüzde 5.66'ya kadar geriledi.

Yılın başında yaklaşık yüzde 10-11 seviyelerinde olan mevduat faizlerinde ise düşüş ise daha sınırlı kaldı ve aynı dönemde yüzde 8'li seviyelere kadar geriledi.

Bir bankanın sabit getirili menkul kıymetler yönetmeni, banka bonolarının DİBS artı ek getiri ile çıktığını ancak ek getirilerin DİBS faizlerindeki düşüş oranında artmadığını ve bununda yatırımcının iştahını düşürdüğünü söyleyerek, şöyle konuştu:

"Altı aylık ihraçlarda 50-60 baz puan civarında olan ek getiriler 65-75 baz puan seviyelerine çıktı. Altı aylıklarda ek getiri 10-15 baz puan, uzun vadede ise 10 baz puan arttı.

Faizlerin düşüşü bu şekilde devam ederse ek getiriler o nispette artmayacağı için talepte bir miktar azalma olacak. Ancak bankalar mutlaka mevcut ihraçlarını çevireceklerdir bir sıkıntı olmaz, üzerine de mutlaka yeni bir giriş olur. Ancak gelecek yıl 2011-2012 arasındaki artış kadar artış olmaz."

Özel sektörün tahvil ve bonolarına yabancı yatırımcıların ilgisinin sınırlı olduğunu ve başta emeklilik fonları olmak üzere bu yatırımcıyı çekmek için ikinci bir not artırımının gerektiğini söyleyen aynı bankacı, "Faizde düşüş devam ederse yabancı yatırımcı yeni arayışlara girecektir. Not artışıyla birlikte ilgi artar ve yeni imkanlar çıkar. O zaman ek getirilerin de biraz daha düşük olmasını bekleyebiliriz" dedi.

BANKA BONOLARINDA VADE 6 AY, UZUN VADENİN PAYI AZ

Bankaların bu yıl ihraç ettiği tutarın yüzde 88.3'ünü, yani 30.4 milyar lirasını 6 ay ve  daha kısa vadede bonolar oluştururken, yüzde 1.6'sının, yani 547.6 milyon liranın vadesi altı ay ile 1 yıl arasında.
Bir yıl ile iki yıl arası vade ihraçların yüzde 8'ini, yani 2.8 milyar liralık bölümünü oluşturuyor. Bankaların ihraç ettiği tahvillerin 717.3 milyon liralık bölümü, yani yüzde 2.1'iise üç yıldan uzun vadede.

EN ÇOK İHRACI İŞ BANKASI GERÇEKLEŞTİRDİ

Bu yıl en fazla ihraç yapan 7.74 milyar lira ile İş Bankası gerçekleştirdi, İş Bankası'nı5.91 milyar lira ile Garanti Bankası, 4 milyar lira ile Ziraat Bankası, 3.91 milyar lira ile Vakıfbank, 2.75 milyar lira ile Finansbank izledi.