'Beyaz eşya' küçüldü, 'ankastre' büyüdü

ANKARA - Ekonomik krizin etkisiyle, geçen yıl beyaz eşya sektörü küçülürken, ankastre ürünlerin satışları, bir önceki yıla göre yüzde 23,5 oranında arttı.

GFK araştırma şirketinin ankastre ürünler çalışmasına göre, küresel krizin etkisiyle buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi ve fırın ürün gruplarından oluşan büyük beyaz eşya sektörü Ocak-Ekim 2009 döneminde bir önceki yıla göre yüzde 4 küçüldü.

Sektörün yüzde 95,9'unu oluşturan solo ürünlerde satışlar yüzde 5 oranında düşerken, talep kayması, ankastre ürünlerin satışını yüzde 23,5 oranında artırdı.

Buna göre, 2008'in Ocak-Ekim döneminde sektörde satılan her 100 büyük beyaz eşyanın 3,2'sini ankastre ürün oluştururken, 2009'un aynı döneminde ankastre ürünlerin payı yüzde 4,1'e yükseldi.

Yılın ilk iki ayında krizin etkisiyle satışları yüzde 15 düşen ankastre büyük beyaz eşya pazarı, katma değer vergisi (KDV) ve özel tüketim vergisi (ÖTV) indirimlerinin uygulandığı Mart-Haziran dönemiyle birlikte canlandı.

Ankastre segmentinin büyümeye devam etmesinin en büyük nedenlerinden birini bu segmentin, Avrupa'nın aksine, Türkiye'de henüz doymamış bir pazara sahip olması oluşturdu.

Büyümede modern ev anlayışına duyulan ilgi, estetik anlayışının ve ankastre ürünlere yönelik reklam kampanyalarının artması, ev dekorasyonuna yönelik modern kanalların Türkiye pazarına girmesi, küçülen mutfaklarda yer tasarrufu arayışı yer aldı.

Vergi indirimi yaradı

Vergi indirimlerin yapıldığı Mart-Haziran 2009 döneminde Mart-Haziran 2008 dönemine göre ankastre segmenti yüzde 24'lük bir büyüme gösterdi. Solo ürünlerin aksine Temmuz-Ağustos 2009 ve Eylül-Ekim 2009 dönemlerinde de büyümeye devam eden ankastre pazarı, Ocak-Ekim 2009 döneminde bir önceki seneye göre yüzde 23,5 büyüme kaydetti. Ortalama fiyatlarda çok az da olsa bir düşüş yaşanırken, adetsel büyümeden dolayı Ocak-Ekim 2009 döneminde bir önceki seneye göre TL bazında cirosal olarak yüzde 21'lik bir büyüme gerçekleşti.

Fiyatlar düştü

Ocak-Ekim 2009 döneminde geçen seneye göre TL bazındaki ortalama fiyatlarda yüzde 1,9'luk bir düşüş kaydedildi. Toplamdaki düşüşün nedeni ankastre segmentinde önemli bir paya sahip olan fırın ürün grubu ortalama fiyatlarının yüzde 4,3'lük gerileme göstermesinden kaynaklandı.

Ankastre bulaşık makinelerinde ise aynı dönemde bir önceki yıla göre yüzde 1,6'lık bir artış oldu.

Ankastre bulaşık makinesi kategorisinde, KDV ve ÖTV indirimlerine rağmen, ortalama fiyatta çok az da olsa bir artış olmasında bu ürün grubundaki satın alımların daha yüksek fiyat aralıklarında yer alan program sayısı yüksek modellere kaymış olması, fırınlardaki düşüşün nedeni ise yaygın ve sürekli olarak uygulanan 3'lü set kampanyaları etkili oldu.

Ankastre bulaşık makineleri Ocak-Ekim 2009 döneminde, adetsel ve cirosal büyümeye ek olarak, ankastre segmenti içinde 2008'in aynı dönemine göre 1 puan kazanarak adetsel payını yüzde 21,3'e çıkardı. Söz konusu dönemde 2008'e göre az da olsa adetsel pazar payını artıran bir diğer ürün grubu ise buzdolapları oldu.

Müşteri enerji ile tasarıma bakıyor

Öte yandan tüketiciler satın alımlarını gerçekleştirme aşamasında su tasarrufu, enerji tasarrufu gibi özelliklere daha fazla dikkat etmeye başladı. Bu kapsamda fırın kategorisinde "A" enerji sınıfı "B" enerji sınıfı karşısında pay kazanarak Ocak-Ekim 2009'da bir önceki sene aynı döneme göre payını yüzde 79'dan yüzde 87,5'e çıkardı.

Buzdolabı ürün grubunda da "A" enerji sınıfının payı aynı dönemde "B" ve "C" enerji sınıfları karşında yüzde 71,4'e yükseldi.

Diğer ürün gruplarına göre büyük beyaz eşya sektöründe nispeten yeni bir ürün grubu sayılabilecek bulaşık makinelerinde ise "A" enerji sınıfı yüzde 98 paya ulaştı.

Tüketiciler  satın alımlarında alternatif tasarım ve yüksek kapasiteli ürünlerin payı da arttı.