'İnterneti yasaklamıyoruz, yasaklanmasını zorlaştırıyoruz

İSTANBUL - İnternet düzenlemesi Meclis Genel Kurulu'ndan geçmesiyle birlikte internete sansür tartışmaları da başlamış oldu.

Tartışmalara basın toplantısıyla yanıt veren Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, amaçlarının internet yasaklamak olmadığını, bu uygulamayla internetin yasaklanmasının çok kolay olduğu bir mekanizmayı ortadan kaldırıdıklarını söyledi.

İşte Elvan'ın konuşmasından satırbaşları:

Bunların hiçbirisinin gerçekle alakası yok. Biz interneti yasaklamıyoruz. Bilakis şu an ki düzenlemede internetin yasaklanmasının çok kolay olduğu bir mekanizma var.

Bunu ortadan kaldırıyoruz. Şöyle bir resimle karşı karşıya kalıyoruz. 

Diyelim ki herhangi bir vatandaşımızın, milletvekili olabilir, sizlerden birisi olabilir, özel hayatınızla ilgili gerçekten kamuoyunda dolaşmaması gereken uygunsuz bazı videoların olduğunu düşünün. 

Bunda mevcut düzenlemede yapacağımız işlem nedir? Yapmanız gereken şey şu şu anda, karşı karşıya kaldınız.

Birileri evinize bile girdi, uygunsuz kayıt yaptı. İnternet ortamında yayınladı.

Mağduriyet söz konusuydu

Öncelikle yer veya içerik sağlayıcısına başvuracaksınız, iki gün bekleyeceksiniz, sağlayıcı size cevap verebilir de vermeyebilir de. Şu anki uygulamalara baktığınızda, genellikle sağlayıcıların bu başvurulara cevap vermediğini görüyoruz. Bu iki günün sonunda mahkemeye başvurma hakkınız var. 

Bir vatandaşınızın kendi mağduriyeti söz konusu ise, iki gün o vatandaşımızı iki gün mahkemeye başvurmaktan alıkoyan nedir? Şu an ki düzenleme. 

5 ile 6 gün içinde video yayılıyor

O iki gün içinde mahkemeye başvuruyorsunuz, üç gün içinde karar veriyor.

Etti beş gün. Bu beş gün sonunda iki şekilde karar veriyor. Diyor ki, ben bu internet sitesini kapatıyorum. Veya bu içerik, içerik sağlayıcısı tarafından çıkarılmalıdır şeklinde karar veriliyor.

Diyelim ki, içerik veya yer sağlayıcısı içeriği çıkarılması kararını verdi. bakın siz ne yapacaksınız. 

O kararı alacaksınız, altı günlük sürede zaten o video her tarafa yayınlanmış olacak. Teker teker sağlayıcılara gidip lütfen bu içeriği çıkarın diyeceksiniz.

Vatandaşa eziyet ediyoruz, hem kişilik hakkı mağduriyeti söz konusu, hem de diyoruz ki sen git teker teker dolaş, erişim sağlayıcı engellesin diyorsunuz.

Eğer yurt dışında ise sağlayıcı, oradaki sağlayıcıya yazı yazıyorsunuz, diyorsunuz ki benim böyle bir mahkeme kararım var, lütfen çıkarın diyorsunuz. Ve bu tür uygulamalarında mevcut yapıya baktığınızda yüzde 90’nın üzerindeki uygulamalar, bu tür özel hayatı ihlal eden uygulamalar yurt dışı kanalıyla yapılıyor. Ve hiçbir şey yapamıyorsunuz.

Elinizde mahkeme kararı olsa bile eliniz kolunuz bağlı. Mahkemeler de genellikle bu internet sitesi kapatılmalıdır diye karar veriyor. 

Bu karar TİB’e gönderiliyor ve TİB bu engellemeyi yapıyor ve o internet sitesini yapıyor.

Tamamen kapatmak yerine içeriğe engel geliyor

Peki biz ne yapıyoruz? Diyoruz ki mahkemelere, siz internet sitesini kapatmayınız. 

Sadece ve sadece URL adresini, sadece o sayfayı engelleyiniz diyoruz yeni gelen tasarıyla. Ve ne yapacak mahkeme? İnterneti bir bütün olarak kapatmak yerine, belki bir paragraf belki bir sayfa olan kesimi engellemesini sağlayacak. Ve vatandaşımız da kapı kapı erişim sağlayıcıları dolaşmayacak artık. Ve ne yapacak? 

Kuracağımız erişim sağlayıcıları birliğine bu karar gidecek. Zaten bu birlik de erişim sağlayıcısı olanlar da üye olması nedeniyle, bu birlik dört saat içerisinde mahkeme kararının uygulanmasını isteyecek. 

Vatandaşımıza yapmış olduğumuz bu eziyet ortadan kalkmış olacak.

Dolayısıyla internet yasaklanıyor, sansür geliyor gibi yaklaşımlar tamamıyla yanlış olan yaklaşımlar. Gerçekle en ufak ilgisi olmayan yaklaşımlar.

17 Aralık'la bir ilgisi yok

Bir başka iddia, 17 aralık sonrası hazırlanan apar topar getirilen bir tasarı ifadesi kullanıldı. Bu internetle ilgili yapmış olduğumuz çalışmalar bir buçuk yıldan beri devam ediyor. Bu çalışmalar geçen Nisan ayında tamamlandı. 

BTK başkanımız defalarca toplantı yaptılar bu hazırlanan tasarının, ne gezi olaylarıyla, ne 17 aralık olaylarıyla hiçbir ilgisi yoktur. 

Zaten tasarının bir çok maddesi 2013’te Meclis kapanmadan gelen maddeler.

TİB engelleyecek

“İki kişi kendi arasında bir yazışma yapıyorsa, ne bileyim  hakaret veya kaba söz söylemiş ise, bunlar TİB tarafından engellenecek, internet sitesini kapatacak. 

Ne yapılırsa yapılsın, hiçbir mahkeme kararına gerek duymadan TİB tarafından kapatılacak” söylenenler bu.

Çok açık ve net ifade ediyorum. TİB’in hiçbir müdahalesi söz konusu olmayacak. 

Sürecin herhangi bir aşamasında hiçbir şekilde devrede değil ve tamamıyla süreç kişi mahkeme ve erişim sağlayıcıları birliği arasında geçiyor. 

Peki kişilik haklarının ihlali nedir? Bir aşağılama söz konusu ise, bir hakaret varsa, iftira söz konusu ise bu tür hususların tamamı kişilik haklarıyla ilgilidir. 

Bu süreçlerin hiçbirisinde TİB yer almamaktadır

En az beş gün sizin özel hayatınızın gizliliği, kişilik haklarınızın ihlali söz konusu ise, en az beş gün beklemek zorundasınız. 

Almış olduğunuz kararın internetin kapatılması dışıdna hiçbir anlamı söz konusu değil. anlamı yoktu.

Yeni sistem neyi getiriyor

Yeni sistem neyi getiriyor? İki gruba ayırıyoruz. Bir kişilik haklarının ihlali, özel hayatın gizliliğinin ihlali.

Diyelim ki herhangi birimizin kişilik haklarının ihlal edildiğini düşündük. Aşağılandı, hakaret edildi. Böyle bir durumda kişi doğrudan doğruya, iki gün beklemeden, mahkemeye başvurabilecek. 

Sulh Ceza’ya başvurabilecek, mahkeme duruşma yapmaksızın 24 saat içerisinde kararını verecek. Kararı verdikten sonra, mahkeme şunu ifade etmiş ise “evet kişilik hakların ihlali var” demiş ise, bu kararı alıp vatandaşımız kapı kapı dolaşmayacak artık.

Bu karar doğrudan erişim sağlayıcıları birliğine gönderilecek, ve birlik mahkemenin bu kararını 4 saat içerisinde uygulamaya konulacak.

Ne yapmış oluyoruz? Vatandaşımızın mağduriyetini beş gün beklemeden, beş gün sonunda elde ettiğiniz sonuç mahkeme kararı bile sizin sorunuza cevap veremiyor durumdayken, yeni tasarıyla 28 saat içerisinde sizin hakkınız, ihlal varsa korunmuş oluyor. 

Burada TİB var mı arkadaşlar? Şu anki mevcut internet ortamındaki bu tür kişilik haklarının ihlali, özel hayatın gizliliğinin ihlali durumunda, başvurulara baktığımızda, yüzde 95’i ve daha fazlası, kişilik haklarının ihlaliyle ilgilidir arkadaşlar.

Dolayısıyla 48 saat içerisinde herhangi bir ihlal söz konusu ise TİB hiçbir şekilde devreye girmeden, ne yapacaktır? Mahkeme kararını erişim sağlayıcıları birliği uygulayacaktır.

Gelelim özel hayatın gizliliğine. Peki nasıl bir süreç işleyecek? Özel hayatın gizliliği nedir? Kasıt bu insan hakları evrensel beyannamesinde de vardır. Kendisi ailesi ikametgahı özel hayatı ilgilendiren hususlar. Ama bunun dışındaki hakarettir, ne bileyim kaba sözdür, bu tür suçlar özel hayatın gizliliğiyle ilgisi olmayan konulardır.

Herhangi birisinin eşinin çocuğunun bir videosu gayri hukuki olarak çekildi. Burada bir kişinin mağduriyeti söz konusu. Peki ne yapılacak? O kişi kendi özel hayatıyla ilgili olan kişi hemen TİB’e başvuracak, TİB bu başvuruyu değerlendirip, erişim sağlayıcıları birliğine gönderecek.

Birlik de geçici olarak dört saat içerisinde bu kasetse video ise bunu durduracak. Geçici olarak durduracak altını çiziyorum.

Ve o kişi mahkemeye başvuracak. Mahkeme de 48 saat içerisinde erişimin engellenip engellenmeyeceği konusunda kararını verecek.

Eğer mahkeme bu erişim engellenmesine devam edilsin diyorsa devam edecek. Kaldırılsın şeklinde karar vermişse, erişim kaldırılacak.

Herhangi birimizin TİB’ yaptığı başvuruda değerlendirme yapılacak dedim. O kişinin kimliğine bakacak.

İç değerlendirme konusuna girmeyecek. Özel hayatla ilgili midir, değil midir, sadece kimlik tespitine bakacak.

Yargı kararını almadan site kapatmak söz konusu olamaz

Burada yine itiraz konusu olan bir fıkramız var. şunu söylüyoruz, buna geçmeden şunu ifade edeyim. 

Bu süreçlerin tamamı belki bu tür kişilik hakları ve özel hayatın gizliliğine yapılan başvuruların yüzde 99,9’unu teşkil ediliyor. 

Hepsinde yargı var mı, var. Yargı nasıl baypas ediliyor peki?

Eğer gerçekten gecikmesinde son derece sakınca bulunan bir husus söz konusu ise, bu ne olabilir? Geçmişte yaşadık bir parti liderine yönelik yaşadık. 

Gerçekten ülke açısından, kamuoyu açsıından son derece rahatsız edici, bir saniye bile beklenmesine tahammül olmayacak şeyler söz konusu olabilir.

Bu tür durumlarda da TİB başkanı sürenin önemine binaen hemen engelleyecek, ama mahkeme kapısı yine açık. Mahkeme kararı geldiği anda, TİB mahkeme kararını uygulayacak.

Manzara bu. Burada ne internetin yasaklanması, ne sansür, ne TİB’in yargı kararını dikkate almaksızın internet sitelerini engelleme gibi bir durum kesinlikle söz konusu değil.

Fişleme gibi bir olay yok

Şu iddia ediliyor. “Bizim internette nereye girdiğimiz, ne tür yazışmalar yaptığımız, kimlerle ne kadar konuştuğumuz, içeriğinin ne olduğu, bunlar tamamıyla kayıt altına alınacak dolayısıyla vatandaşlarımız fişlenecek.”

Bunun da gerçekle alakası olmayan bir husus. Devletin hiçbir kurumu TİB dahil, trafik bilgilerini saklamayacak. 

Trafik bilgimizden kastımız nedir? Geçmişte hatırlarsınız, mektup yazardık biz değil mi? Zarfına adresini ismini kimin gönderdiğini. Pulda da tarih olurdu. 

Yapılan hadise şu. Saklanacak olan husus bu yer sağlayıcıları tarafından, trafik bilgisinden kastımız. O zarfın üzerindeki bilgiler. 

Zarfın içerisindeki bilgiler değli. Sizin yazdığınız mektup değil. hiçbir şekilde hiçbir kurum, ve erişim sağlayıcıları birliği, yer sağlayıcıları, içerik ile ilgili hiçbir bilgiyi tutmayacaklar. 

Sadece ve sadece o mektup zarfının üzerindeki bilgiler tutulacak. Nedir bu bilgiler? İsmi, süresi, hangi tarihte olduğu, IP adresleri. O kadar, tutulacak olan bilgiler bunlar.

AB'deki uygulamarı örnek aldık

Peki Avrupa’daki dünyadaki uygulamalar nasıl? Ben size okuyayım.

Avrupa Birliği Müktesebatında şunu söylüyor, 6 aydan 2 yıla kadar trafik bilgilerinin muhafaza edileceği ve gerekirse ilave süresi verilebileceği ifade ediliyor. 
Yani şu anda tasarımızda yer alan düzenleme, AB düzenlemesinden daha dar kapsamlı bir düzenleme. Tamamıyla AB’deki düzenlemeyi biz kendi tasarımıza bu şekilde koyduk.

Bir başka şey yaptık. Özellikle Twitter, Facebook, YouTube gibi büyük şirketlerin Türkiye’ye gelebilmesi açısından çok önemli bir husus. 

Bunu kimse dile getirmiyor. Bu tür büyük firmaların bizlerden bir talebi var. diyorlar ki, biz Türkiye’ye geldiğimizde, Türkiye’de yatırım yaptığımızda, herhangi bir belgemizde eksiklik söz konusu olursa, siz hapis cezasıyla cezalandırıyorsunuz.

Halbuki dünyadaki bir çok ülkede bu tür uygulamalar para cezasıyla karşılık buluyor.

Siz de hapsi kaldırırsanız bizler de Türkiye’ye gelebiliriz diyorlar. 

Bunu yaptık arkadaşlar tüm hapis cezalarının tamamını kaldırdık ve bunları para cezasına dönüştürdük.

Siz bugüne kadar internetle ilgili değişik kesimlerden konuşan arkadaşların bu hususu hiç dile getirdiğini duydunuz mu?

Bir başka husus, AİHM’in yıldırım kararı. Çok enteresan. AİHM, internet sitesinin kapatılmasıyla alakalı insan hakları mahkemesine başvuruyor ve verdiği bir karar var. Diyor ki orantısız tedbir uygulamışsınız. Siz o şahsın, internet sitesini kapatmışsınız, halbuki belki sadece ve sadece uygunsuz olan URL’nin kaldırılması gerekirken siz o şahsın internet sitesini kapatmışsınız diyor. Biz de bunu getiriyoruz.

 
Bu yıldırım kararı farklı bir yere çekildi. Bunu anlatan arkadaşımız, zannedersem tasarıyla ilgili hususlara çok hakim değildi. Dün ben dinledim, Bugün de açıklık getirmek istedim.