10 bin başvurunun 58'ine olumlu karar verdi

ANKARA – Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden (AİHM) Türkiye’ye verilen mahkumiyet kararlarını en aza indirgemek amacıyla, 12 Eylül 2010’da yapılan referandumla bireysel başvurunun önü açılmıştı. Anayasa Mahkemesi de 23 Eylül 2012’den itibaren bireysel başvuruları kabul etmeye başladı. 2012 yılının son çeyreğinde başvuruları kabul etmeye başlayan Mahkeme, 1 Ocak 2013-31 Aralık 2013 tarihleri arasındaki Bireysel Başvuru Bürosunca başvurucuların formları esas alınarak hazırlanan gayri resmi verilerin istatistiklerini açıkladı.

Buna göre, 1 yıllık süre içerisinde Yüksek Mahkemeye, 10 bin 476 başvuru yapılırken, bu başvuruların 9 bin 897’si geçerli kabul edilerek kayda alındı. 579 başvuru ise posta aracılığı ile yapıldığı için kayda alınmadı. Kayda alınan başvuruların, yüzde 63’ü avukat aracılığıyla yapılırken yüzde 35’i de bizzat yapıldı. Geriye kalan 114 başvuru ise vasi veya kanuni temsilci aracılığı ile gerçekleşti. 

Seçme ve seçilme hakkının ihlali gerekçesiyle 270 başvuru yapıldı

En çok başvuru mahkemeler aracılığı ile yapılırken, dava türlerine göre ise en çok başvuru ceza davalarından yapıldı. Kamu gücü işlem türüne göre yapılan başvurularda ise en çok Temyiz Mahkemeleri’nin kararları Anayasa Mahkemesi’nin gündemine geldi. Kesinleşme mercine göre ise en çok Yargıtay’ın verdiği kararlar en az Askeri Mahkeme’nin verdiği kararlar bireysel başvurunun konusu oldu. Başvurucuların birden fazla hak ihlalini gerekçe göstererek bireysel başvuruda bulunabilmeleri nedeniyle “Haklara Göre” hazırlanan istatistiklerde başvuru sayısının üstünde “hak ihlali başvurusu” yapıldı. 15 ayrı gerekçe ile toplam 22 bin 892 hak ihlali başvurusunda bulunulurken, en çok başvuru 10 bin 454 başvuru ile adil yargılanma hakkıyla ilgili ihlal gerekçesiyle yapıldı. 

Başta, CHP Zonguldak Milletvekili Mehmet Haberal, CHP İzmir Milletvekili Mustafa Balbay, BDP Mardin Milletvekili Gürsel Yıldırım, BDP Şırnak Milletvekili Selma Irmak, BDP Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız, BDP Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Ayhan ve Van Bağımsız Milletvekili Kemal Aktaş’ın da başvuruda bulunduğu seçme ve seçilme hakkının ihlali gerekçesiyle 270 kişi Yüksek Mahkemeye başvurdu. 

İncelenen 4 bin 221 dosyanın 58'inde olumlu karar verildi

1 yıl içinde yapılan 9 bin 876 başvurunun 4 bin 221’ini inceleyerek karını veren Mahkeme, sadece 58 başvurucunun lehinde karar verdi. Mahkemenin gündemine aldığı fakat karara bağlamayarak, birleştirme veya ayırma kararı verdiği dosya sayısı ise 208 olarak gerçekleşti. Geçtiğimiz yıl içinde yapılan başvuruların 5 bin 676’sı karara bağlanmazken, Mahkemenin karara bağladığı 4 bin 221 dosyada verdiği kararlar şu şekilde: 

“-Komisyonlar tarafından verilen kabul edilemezlik karar sayısı: 2 bin 420 
-İdari ret karar sayısı: bin 376 
-Birleştirme karar sayısı: 162 
-Bölümler tarafından verilen kabul edilemezlik karar sayısı: 119 
-Ayırma karar sayısı: 46 
-Kayıt kapama karar sayısı: 37 
-Kabul edilebilirlik kararı verilen başvuru sayısı: 31 
-İhlal kararı sayısı: 27 
-Feragat nedeniyle düşme karar sayısı: 3” 

Geçen dönemde hiçbir başvuru hakkında olumlu karar verilmedi

2013 yılı bireysel başvuru istatistiklerinden önce en son 24 Eylül 2012-22 Mart 2013 tarihleri arasındaki verileri yayımlayan Mahkeme, bu tarihlerde 3 bin 839 başvurudan 3 bin 421’ini kabul etmişti. Kabul edilen başvuruların 608’ini incelemeye alan Mahkeme, hiçbir başvuru hakkında olumlu karar vermedi.