”ABD'de çalışma sistemimizi eyaletler bazında oluşturacağız”

WASHINGTON - Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, ABD'de eyaletler bazında çalışma sistemi oluşturacaklarını belirterek, California, Teksas, New York, Georgia, Florida ve Illinois için çok önemli eylem planı hazırladıklarını ve bu eyaletlerde çalışacakları alanları belirlediklerini söyledi.

Çağlayan, ABD'deki düşünce kuruluşu CSIS'te verdiği konferansta, Türkiye ve ABD'nin ticari alandaki işbirliğinin yeterli düzeyde olmadığını kaydetti. Gittiği birçok ülkede kendisine ABD ile ticaretin sorulduğunu ve rakamları söylemekten "utandığını" belirten Çağlayan, "Bizim ABD'ye ihracatımız 3,2 milyar dolar demek gerçekten ağrıma gidiyor. ABD'den ithalatımızın da yaklaşık 8 milyar dolar. Yani toplam 11-12 milyar dolarlık bir ticaret hacmimiz var ama Türkiye aleyhine iki katı ticaret açığı var" dedi.

Türkiye'nin ihracatının 2002-2008 yılları arasında 4 kat artmasına rağmen, aynı dönemde ABD ile ihracatın süratle azaldığını ifade eden Çağlayan, bunun Türk ihracatçısının başarısızlığından kaynaklanmadığını dile getirerek, "Bu, ABD'ye daha fazla mal satabilme kapasitesinin önüne konulan bazı engellerin ortaya çıkarmış olduğu bir sonuç. Bunun yanı sıra ikili ekonomik işbirliğimizde Türkiye'den gelen her türlü talep ve isteğe rağmen, firmalarımızın bir araya gelememesi ve bu konudaki eksikliktir" diye konuştu.

Çağlayan, Türkiye'nin ABD'nin ithalatında Bangladeş'ten sonra 48. sırada geldiğini, ABD'nin ihracat yaptığı ülkelerde de Türkiye'nin 28. sırada kaldığını anımsattı. Ayrıca, "dünya mal ihracatından yüzde 1'e yakın pay alan Türkiye'nin, dünyanın en fazla ithalatını yapan ABD'deki ihracat payının binde iki olduğuna" dikkati çeken Çağlayan, ihracatın daha fazla artırılması konusunda Ekonomik ve Ticari Stratejik İşbirliği Çerçevesi Anlaşması'nı önemli kilometre taşı olarak gördüğünü kaydetti.

ABD'nin her şeyi tek başına yapamayacağını dile getiren Çağlayan, "Size çok önemli açılım sağlayacak, dağıtım kanallarına gidebileceğiniz, lojistiği, coğrafi konumu önemli olan partnerler gerekiyor. İşte Türkiye öyle bir partner. Türkiye'nin önemi buradan ortaya çıkıyor" dedi.

Çağlayan, anlaşma çerçevesinde ticari imkanların birlikte değerlendirilmesini ve karşılıklı yatırımlar ile üçüncü ülkelere yatırımların ciddi şekilde masaya yatırılmasını umduğunu kaydetti.

"Eyalet bazılı çalışılacak"

Devlet Bakanı Çağlayan, iki ülke arasında ticaretin düşük olmasının nedenleriyle ilgili soru üzerine, bunun iki ülkenin ekonomik işbirliği alanlarını yeterince tespit edememesi, ABD'nin bazı Türk ihraç ürünlerine teknik engeller koyması ile GSP kapsamında verilen kotaların Türkiye açısından yetersiz olması gibi nedenlerden kaynaklandığını söyledi. Çağlayan, "GSP kapsamında aslında Türkiye olarak yapmış olduğumuz ihracat ve bunun neticesinde faydalanılmış gibi görünen gümrük rakamına baktığınız zaman aslında bunun çok fazla ticari kıymetinin olmadığı, psikolojik boyutunun işadamları açısından önemli olduğunu vurgulamak isterim" dedi.

Türkiye'nin de ABD kıtasında daha farklı modellerle çalışması gerektiğini dile getiren Çağlayan, bazı eyaletlerin dünyanın en büyük ekonomileri arasında bulunduğunu, bu nedenle çalışma sistemlerini artık eyaletler bazında oluşturmaya başladıklarını kaydetti.

Sadece California'nın ithalatının Türkiye'nin toplam ithalatının 2 katına eşit olduğunu, Türkiye'nin bu eyalete ihtilacının ise 59 milyon dolarla sınırlı kaldığına dikkati çeken Çağlayan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Diğer taraftan New York 211 milyar dolar toplam ithalatı olan bir eyalet ama Türkiye'nin bu eyalete ihracatı 258 milyon dolar. Teksas 254 milyar dolar toplam ithalat yapıyor. Bizim oraya ihracatımız sadece 191 milyon dolar. Bu çerçevede çalışma eksenimizi değiştirdik. California, Teksas, New York, Georgia, Florida ve Illinois olmak üzere 6 eyalette çok önemli eylem planı hazırladık. Bu da bizim stratejik işbirliği çerçevesi içinde çalışacağımız bir konu."

ABD ithalatının yüzde 60'ını yapan bu eyaletlere Temmuz ayında iş adamlarıyla seyahatler düzenleyeceklerini ve eyalet iş adamlarını da Türkiye'ye götüreceklerini anlatan Çağlayan, eyaletlerde çalışacakları alanları da belirlediklerini kaydetti.

Çağlayan, bir soru üzerine, yenilenebilir enerji dahil enerji çeşitliliği yoluna gittiklerini, Akkuyu'daki termik nükleer santralin 7 yıl içinde devreye gireceğini söyledi. Yine de ithalatta en yüksek kalemin enerji olduğunu ifade eden Çağlayan, Türkiye'nin petrol konusunda da doğu ile batı arasında sigorta konumuna sahip olduğunu ifade etti.

"Sıfır sorun-sınırsız ticaret"

Yunanistan'ı, kriz yaşadığı dönemde 250 iş adamıyla ziyaret ettiklerini ve son derece önemli 22 tane mutabakat zaptı imzaladıklarını söyleyen Çağlayan, konunun dünya kamuoyu tarafından da son derece ilgiyle takip edildiğini dile getirerek, "Ümit ediyorum ki birçok sorunun ortadan kalktığı ve yeni alanların açılmış olduğu çalışma olacak. Bu konuda iki tarafın da isteği, kararlılığı son derece yüksek" dedi.

Türkiye'nin Yunanistan'ın "karagün dostu" olduğunun görüldüğünü belirten Çağlayan, "Türkiye, Yunanistan'ın yanında olarak moral desteği verdiğini ve ekonomik alanda işbirliği yapacağını göstermiştir. Bunu göre son derece Türk ve Yunan tarihi açısından önemli bir kilometre taşıdır" ifadesini kullandı. 

Çağlayan, bir gazetecinin, İran'ın uranyum takasıyla ilgili tepkilere yönelik sorusu üzerine, Türkiye'nin tarihi komşusu İran'la ticaret hacminin son derece önemli rakamlarda olduğunu ve bunu daha da çok geliştirmek için önemli toplantılar yaptıklarını söyledi.

Tüm komşularla "sıfır sorun" politikasına, "sıfır sorun-sınırsız ticaret" kavramını getirdiklerini belirten Çağlayan, bu anlayışla dünyanın her bölgesiyle ticaretini geliştirme ve ekonomik ilişkileri artırmada çok önemli çalışmalar, birçok ülkeyle ikili ve çok taraflı, serbest ticaret anlaşmaları yaptıklarını anımsattı.